พิธีสะเดาะเคราะห์และขอขมาต่อพระแม่คงคาที่ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 หรือวันเพ็ญเดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติไทย ซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 11 พฤศจิกายน
จากสถิติของศูนย์ข้อมูลกรุงเทพมหานคร พบว่าปริมาณกระทงที่เก็บได้ในปี 2561 เฉพาะในกรุงเทพมหานคร รวมทั้งหมด 841,327 ใบ แบ่งเป็นกระทงจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ต้นกล้วย ใบตอง จำนวน 796,444 ใบ หรือ 94.7% และกระทงจากโฟม จำนวน 44,883 ใบ หรือ 5.3%
ทั้งนี้เพื่อให้ประเพณีลอยกระทงเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม กรมอนามัยได้ออกคำแนะนำโดยใช้หลัก 4 เลือก 2 ลด คือ
- เลือกกระทงให้เหมาะกับแหล่งน้ำ เช่น กระทงขนมปัง ขนมข้าวโพด ควรลอยในแหล่งน้ำที่มีปลากิน กระทงหยวกกล้วยควรลอยในแหล่งน้ำที่มีเจ้าหน้าที่เก็บขนขึ้นมา
- เลือกกระทงที่ทำจากวัสดุจากธรรมชาติ ไม่มีสารก่อมลพิษต่อแหล่งน้ำ เช่น ทำจากต้นกล้วย หยวกกล้วย ใบตอง
- เลือกกระทงที่ไม่ใช้วัสดุหลากหลายเกินไป เลี่ยงกระทงที่มีเข็มหมุด พลาสติก โฟม เพราะย่อยสลายยากและเป็นขยะในแหล่งน้ำ
- เลือกลอยกระทงออนไลน์ เป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ที่ไม่ได้ไปลอยนอกสถานที่
- ลดขนาดกระทง ลอยขนาดเล็กแทนขนาดใหญ่ เพราะใช้วัสดุน้อยกว่าขยะน้อยกว่า
- ลดจำนวนเหลือ 1 กระทง ลอยร่วมกัน ช่วยลดขยะและประหยัดเงิน เช่น มากันเป็นครอบครัว ครอบครัวละ 1 ใบ มาเป็นกลุ่มเพื่อน กลุ่มละ 1 ใบ มากับแฟน ลอยกระทงร่วมกัน 1 ใบ เป็นการสานสัมพันธ์ที่ดี
