กลายเป็นประเด็นที่ฮือฮาและได้รับความสนใจในบ้านเราอยู่ไม่น้อย เมื่อมีข่าวว่าบริษัทชั้นนำด้านเทคโนโลยีของโลกอย่าง Google และ Facebook จะต้องจ่ายภาษีให้กับรัฐบาลออสเตรเลียตามกฎหมายใหม่ที่เรียกว่า Diverted Profits Tax ซึ่งประจวบเหมาะกับที่ประเทศไทยกำลังถกเถียงกันเรื่อง กสทช. เรียกบริษัทเหล่านี้มาลงทะเบียน OTT เพื่อจัดเก็บภาษีเช่นกัน

     อย่างไรก็ตาม กฎหมายฉบับนี้ถูกเสนอตั้งแต่ปี 2015 เนื่องจากรัฐบาลออสเตรเลียเห็นว่าบริษัทข้ามชาติราว 30 แห่งที่เข้ามาทำธุรกิจและกำไรในประเทศนั้นจ่ายภาษีน้อยมากหรือไม่ได้จ่ายเลย ขณะที่สตาร์ทอัพและธุรกิจอื่นๆ ในออสเตรเลียนั้นต้องจ่ายภาษีให้กับรัฐบาลตามกฎหมาย จึงต้องการปรับเปลี่ยนระบบภาษีสำหรับบริษัทข้ามชาติ (ที่มีรายได้ทั่วโลกกว่า 1 พันล้านดอลลาร์ออสเตรเลียต่อปี และมีรายได้ในออสเตรเลียกว่า 25 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย) โดยคาดว่าบริษัทเหล่านี้จะต้องจ่ายภาษีประมาณ 2 พันล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย หรือราวๆ 1,500 ล้านเหรียญสหรัฐ

     THE STANDARD ได้พูดคุยกับ ฟิล มอร์ (Phil Morle) VC รายใหญ่ ผู้อยู่เบื้องหลังการสนับสนุนระบบนิเวศของสตาร์ทอัพในออสเตรเลียมาตั้งแต่ยุคแรกเกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว เขายอมรับว่าเห็นด้วยกับกฎหมายนี้ เพราะมองว่าจะช่วยเหลือธุรกิจในประเทศมากขึ้น แต่ทั้งนี้ต้องไม่เป็นการปิดกั้นบริษัทข้ามชาติที่เข้ามาลงทุนเช่นกัน

     “ผมคิดว่ามันเป็นเรื่องสำคัญมากที่จะต้องจัดการความสมดุล จริงอยู่ที่ Facebook และ Google ได้สร้างผลกระทบอันยิ่งใหญ่ในทางที่ดีต่อการสร้างนวัตกรรมในประเทศเรา แล้วเราก็โชคดีมากที่บริษัทกูเกิลในออสเตรเลียมีทีมวิศวกรทำงานจริงๆ เช่น Google Maps ก็ถูกพัฒนาขึ้นที่นี่ บริษัทไม่ได้เข้ามาขายโฆษณาอย่างเดียวเหมือนกับในประเทศอื่น แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นตอนนี้ก็คือ บริษัทใหญ่อย่าง Facebook, Google และ Amazon ไม่ได้จ่ายภาษีเลย

     “ถ้าคุณซื้อโฆษณาในออสเตรเลียหรือสั่งซื้อสินค้าจากบริษัทในสิงคโปร์ กลายเป็นว่าภาษีไม่ได้มาลงที่นี่เลย ขณะที่บริษัทในออสเตรเลียต้องจ่ายค่าภาษีซึ่งนำไปใช้พัฒนาประเทศ เช่น โรงเรียนและสถาบันศึกษา ที่อันตรายกว่านั้นก็คือบริษัทข้ามชาติจะฉวยโอกาสนี้เอาเปรียบบริษัทธุรกิจในประเทศ เราเห็นบริษัทคู่แข่งอย่าง Uber ที่สามารถอาศัยช่องว่างทางกฎหมายหลบเลี่ยงภาษี ขณะที่ธุรกิจรายย่อยในออสเตรเลียต้องจ่ายภาษี

     “ผมคิดว่าเราต้องจัดความสมดุล และยินดีที่จะเห็นความสมดุลนั้นเกิดขึ้น ซึ่งต้องระมัดระวัง เพื่อให้มั่นใจว่าบริษัทข้ามชาติเหล่านี้ยังอยากอยู่ต่อด้วย”

     น่าสนใจที่ว่า กฎหมายออสเตรเลียนี้น่าจะมุ่งเน้นประโยชน์ไปที่การช่วยเหลือธุรกิจในประเทศจากการเอาเปรียบของยักษ์ใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น Google, Facebook หรือ Amazon มากกว่าจะมุ่งควบคุมการเผยแพร่เนื้อหาบนแพลตฟอร์มเหล่านี้ ซึ่งต่างจากสถานการณ์ของไทยที่ยังคลุมเครือ และไม่ชัดเจน

อ้างอิง:

• www.blognone.com/node/93673
• www.independent.co.uk/news/business/news/google-facebook-pay-full-tax-australia-government-treasurer-scott-morrison-ireland-a7640871.html