วันนี้ (28 ธันวาคม) ภายหลังได้รับเอกสารงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2567 จากสำนักงบประมาณ ตั้งแต่วันที่ 26 ธันวาคม กลุ่ม ‘ก้าว Geek’ ทีมดิจิทัลของพรรคก้าวไกล และภาคประชาสังคมกลุ่ม WeVis ได้ร่วมกันแปลงเอกสารงบประมาณจากรูปแบบกระดาษหรือไฟล์ PDF จำนวน 13,427 หน้า มาเป็นไฟล์ตาราง Excel เพื่อให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) และประชาชนที่สนใจสามารถนำตัวเลขไปวิเคราะห์ต่อได้ง่าย
ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ สส. บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล หนึ่งในสมาชิกกลุ่มก้าว Geek กล่าวว่า กิจกรรมนี้จัดต่อเนื่องมาเป็นปีงบประมาณที่ 3 แล้ว เพื่อส่งเสริมให้ภาคประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการตรวจสอบงบประมาณ โดยในปีนี้การแปลงเอกสารงบประมาณเป็นไฟล์ตาราง Excel ยิ่งมีความสำคัญ เพราะรัฐบาลให้เวลาฝ่ายค้านในการพิจารณางบประมาณเพียง 1 สัปดาห์เท่านั้น ต่างจากการพิจารณางบในปีก่อนๆ ที่มีเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ดังนั้น การมีไฟล์ตาราง Excel จะทำให้ สส. และประชาชนนำตัวเลขงบประมาณไปตรวจสอบและวิเคราะห์ต่อได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ณัฐพงษ์กล่าวต่อว่า ขณะนี้ทีมงานได้แปลงเอกสารงบประมาณปี 2567 เป็นไฟล์ตาราง Excel เสร็จสมบูรณ์แล้ว โดยประชาชนผู้ที่สนใจสามารถดาวน์โหลดไฟล์ได้ที่ http://bit.ly/openbudget67 นอกจากนี้ ทีมงานกำลังเร่งแปลงเอกสาร พ.ร.บ.งบประมาณ 2 ปีย้อนหลัง คือปี 2565 และ 2566 ที่ผ่านการพิจารณาของสภาไปแล้ว มาเป็นรูปแบบไฟล์ตาราง Excel ด้วย คาดว่าจะเสร็จสมบูรณ์และเผยแพร่สู่ประชาชนได้ภายในสิ้นปี 2566
สำหรับกิจกรรมระดมสรรพกำลังจากภาคประชาสังคมเช่นนี้ แม้เป็นเรื่องที่ดี แต่จะไม่จำเป็นต้องเกิดขึ้นเลยหากสำนักงบประมาณจัดทำไฟล์ตาราง Excel ให้กับประชาชนตั้งแต่ต้น ดังนั้นในการจัดทำงบประมาณปีถัดไป ตนจึงขอวิงวอนให้สำนักงบประมาณปรับเปลี่ยนรูปแบบการจัดทำเอกสารงบประมาณ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่ายร่วมกัน
ในด้านข้อสังเกตต่องบประมาณปี 2567 ณัฐพงษ์กล่าวว่า ถึงแม้จะเข้าใจได้ว่าการจัดทำงบประมาณในปีนี้มีความล่าช้ามากกว่า 6 เดือน เพราะอยู่ในช่วงคาบเกี่ยวของการจัดตั้งรัฐบาล แต่ตนก็คาดหวังว่าจะได้เห็นรูปแบบการจัดทำงบประมาณที่เปลี่ยนแปลงไปจากรัฐบาลเดิม และสอดคล้องกับนโยบายที่รัฐบาลได้แถลงไว้ต่อรัฐสภา
ทั้งนี้ จากการติดตามการจัดทำงบประมาณผ่านคณะกรรมาธิการฯ มากว่า 3 เดือน รวมถึงการอ่านเอกสารที่แปลงออกมาเป็นตาราง Excel ในเบื้องต้น ณัฐพงษ์ตั้งข้อสังเกตว่า ยังไม่พบตัวอย่างนโยบายของรัฐบาลที่ถูกบรรจุไว้ในเอกสารงบประมาณอย่างชัดเจนมากนัก เช่น นโยบายซอฟต์พาวเวอร์ ซึ่งเป็นหนึ่งในนโยบายหลักของรัฐบาล แต่กลับไม่ปรากฏการจัดสรรงบประมาณที่ชัดเจนในเอกสาร
นอกจากนี้ ประเด็นที่น่ากังวลอย่างยิ่งคืองบประมาณปี 2567 เป็นปีแรกในประวัติศาสตร์ที่สัดส่วนรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่อรายได้สุทธิของรัฐบาลลดลง โดยในช่วงรัฐบาล พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา มีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ร้อยละ 29.8 ซึ่งไม่เคยลดลง ส่วนมากจะเท่าเดิมหรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่งบประมาณปี 2567 เป็นปีแรกที่สัดส่วนนี้ลดลงเหลือเพียง 29.1 จึงเป็นสัญญาณที่น่ากังวลต่อการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น ทั้งที่เป็นรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง
ณัฐพงษ์กล่าวเชิญชวนประชาชนให้ร่วมกันติดตามการอภิปรายงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2567 ซึ่งจะเกิดขึ้นระหว่างวันที่ 3-5 มกราคม 2567 ระบุว่า พรรคก้าวไกลมีรูปแบบในการอภิปรายว่า ‘วิกฤตแบบใด? ทำไมจัดงบแบบนี้’ นำโดย ชัยธวัช ตุลาธน หัวหน้าพรรค ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร และ ศิริกัญญา ตันสกุล สส. บัญชีรายชื่อ หัวหน้าทีมเศรษฐกิจพรรคก้าวไกล
โดยขณะนี้อยู่ระหว่างการตรวจสอบและวิเคราะห์งบประมาณอย่างละเอียด รวมถึงจัดสรรผู้อภิปรายให้เหมาะสม พร้อมยืนยันว่าพรรคก้าวไกลจะทำงานหนักข้ามปีใหม่ เพื่อตรวจสอบงบประมาณให้เป็นประโยชน์ต่อประชาชนมากที่สุด
ณัฐพงษ์กล่าวทิ้งท้ายว่า ในฐานะฝ่ายค้านเชิงรุก พรรคก้าวไกลไม่ได้มุ่งตรวจสอบหรือวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลเพียงอย่างเดียว แต่จะต้องนำเสนอข้อเสนอด้วยว่า หากได้เป็นรัฐบาล พรรคจะจัดทำงบประมาณให้สอดคล้องกับนโยบายที่ให้สัญญากับประชาชนไว้อย่างไร โดยในช่วงการอภิปรายงบประมาณปี 2568 ที่จะเกิดขึ้นในช่วงเดือนพฤษภาคม 2567 พรรคก้าวไกลจะนำเสนอตัวอย่าง ‘ร่าง พ.ร.บ.งบประมาณเงา’ เพื่อให้สภาและประชาชนร่วมกันพิจารณาด้วย
