สถานการณ์แม่น้ำโขงแห้งแล้ง นับได้ว่าเป็นช่วงวิกฤตที่สุดของปี 2562 ที่ผ่านมา หลังจากมีการรายงานถึงสภาพแหล่งน้ำที่เคยอุดมสมบูรณ์ในอดีต แต่ปัจจุบันกลายเป็นภาพแอ่งน้ำที่แห้งขอด หลายพื้นที่แล้งหนักถึงขั้นมีหาดทรายโผล่ขึ้นมาแทนที่ โดยสาเหตุอันดับแรกๆ ที่นักวิชาการส่วนใหญ่อ้างถึง คือการเกิดขึ้นของเขื่อนต่างๆ ที่มีอยู่บนเส้นแม่น้ำโขง
ล่าสุด เมื่อวานนี้ (1 มกราคม) ทางเฟซบุ๊ก ‘Chainarong Setthachua’ หรือ ดร.ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ อาจารย์ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา (สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน) คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โพสต์ข้อความพร้อมภาพสื่อถึงวิกฤตที่กำลังเกิดขึ้นในเขตลุ่มแม่น้ำโขง ณ ปัจจุบัน ซึ่งมีสภาพแห้งแล้งอย่างรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง
พร้อมระบุข้อความเพิ่มเติมว่า “นี่คือภาพชุดแรกที่เผยให้เห็นว่าน้ำโขงแห้งราวกับทะเลทราย และซากของสัตว์น้ำที่ถูกแดดแผดเผาเพราะหนีลงร่องน้ำลึกไม่ทัน ที่ถูกส่งมาถึงผมเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2562
“ภาพชุดนี้ถ่ายโดย ‘Bell Supattra In’ ลูกศิษย์ที่อยู่ในสนาม และชาวบ้านกลุ่มรักษ์แม่น้ำโขง ถ่ายที่แม่น้ำโขงเขตตำบลบ้านม่วง อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย
“วันที่น้ำโขงวิกฤตที่สุดในประวัติศาสตร์ เป็นวันเดียวกันกับที่เขื่อนไซยะบุรีได้ทดลองเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้า หลังจากที่มีการกักเก็บน้ำไว้เหนือเขื่อน
“หลังจากภาพชุดนี้ถูกเผยแพร่ออกไป มีสื่อทั้งในไทยทุกแขนงรวมทั้งสื่อโซเซียล และสื่อต่างประเทศ ได้เผยแพร่รายงานข่าวน้ำโขงวิกฤตอย่างต่อเนื่อง
“อย่างไรก็ตาม แม้นักสร้างเขื่อนระบุว่า น้ำโขงวิกฤตเพราะเอลนีโญ ไม่เกี่ยวกับเขื่อนไซยะบุรี แต่หลังจากนั้นไม่นานพายุก็เข้าอีสาน แต่น้ำโขงก็ยังแห้งกลางเดือนตุลาคม น้ำโขงก็วิกฤตรอบสอง และเกิดวิกฤตรอบสามตามมาในปลายเดือน เมื่อน้ำโขงเกิดภาวะไร้ตะกอนเปลี่ยนเป็นน้ำใสราวกระจก และสะท้อนท้องฟ้าเป็นสีคราม จนถึงวันนี้ น้ำโขงก็ยังผันผวนหนัก ขึ้นๆ ลงๆ ขณะที่นักสร้างเขื่อนก็ยังโหมประชาสัมพันธ์ รวมทั้งซื้อสื่ออย่างกว้างขวาง แก้ต่างว่าเขื่อนไซยะบุรีเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
“ผมจัดให้กรณีนี้เป็นวิกฤตสิ่งแวดล้อม ไม่ใช่แค่ในรอบปี ไม่ใช่รอบทศวรรษ ไม่ใช่รอบศตวรรษ แต่เป็นวิกฤตสิ่งแวดล้อมที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง และผู้คนกว่า 70 ล้านคนได้รับผลกระทบนี้ และผลกระทบจะเกิดขึ้นต่อไปอีกยาวนาน”
ภาพ: Facebook – Bell Supattra In
พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
