ในตอนแรก เราได้พูดถึงความโดดเด่นทั้งข้อดีและข้อด้อยของ 5 วัสดุหลักที่ได้รับความนิยมในงานบ้านกันไปแล้ว (อ่านบทความเรื่องวัสดุท็อปฮิตตลอดกาลในงานออกแบบตกแต่งบ้าน ตอนที่ 1 ‘โครงสร้างหลัก’ ได้ที่ thestandard.co/lifestyle-living-home-material-1)

     ในตอนที่ 2 นี้ ถึงทีของ ‘วัสดุตกแต่ง’ ซึ่งมีส่วนสำคัญอันจะเติมให้บ้านมีชีวิตชีวา และบ่งบอกถึงบุคลิกและตัวตนของผู้ที่อยู่อาศัย วัสดุหลายอย่างเป็นสิ่งที่เราทุกคนคุ้ยเคยกันดีอยู่แล้ว แต่เมื่อนำไปใช้งานต่างกันก็ย่อมมีหลายอย่างให้ต้องคำนึงถึง สำหรับมือใหม่หัดแต่งบ้านที่ยังไม่มีความรู้มากมายนัก การได้หวนกลับมาพิจารณาถึงเรื่องพื้นฐานเหล่านี้ นับเป็นสิ่งจำเป็นซึ่งจะไม่ทำให้คุณพลาด

1. กระเบื้อง (Tile)

     ถือเป็นวัสดุที่พบเห็นได้ง่ายที่สุดและมีให้เลือกหลากชนิด ทั้งยังมีสีสันและลวดลายมากที่สุดด้วย ข้อดีของกระเบื้องคือส่วนผสมที่หลากหลาย ทำให้ใช้งานได้หลายพื้นที่ ทั้งมุงหลังคา ตกแต่งผนัง ปูพื้น แถมยังใช้ได้ในพื้นที่อับชื้นหรือต้องใส่ใจเรื่องความสะอาดมากๆ อย่างห้องน้ำและห้องครัวก็ได้  

     Substitute: แม้จะสวย มีให้เลือกหลายแบบหลายราคา แต่กระเบื้องนั้นไม่ทนมือเท่าไร แตกหักง่าย หนำซ้ำการจะกลับไปซื้อแบบเดิม ลายเดิม ก็อาจไม่เหมือนเป๊ะอีกด้วย หลายคนจึงเลี่ยงไปใช้กระเบื้องยาง พื้นไม้ หรือเทคอนกรีตไปเลย

     How to: อย่าลืมซื้อกระเบื้องล็อตเดียวกันเผื่อเอาไว้สัก 1-2 กล่อง สำหรับเป็นสต็อกสำรองเมื่อกระเบื้องในบ้านเกิดความเสียหาย รวมถึงเลือกยาแนว (วัสดุที่ใช้อุดลงบนร่องระหว่างรอยต่อ) ให้เหมาะกับพื้นที่ใช้งานด้วย ถ้าเป็นห้องน้ำก็ควรใช้ยาแนวกันชื้น กันเชื้อรา หรือถ้าเป็นห้องครัวก็ควรเลือกทำผนังกันเปื้อน (Backsplash) ที่ช่วยให้คราบน้ำมันหรือเศษอาหารไม่เกาะติด และทำความสะอาดได้ง่าย ซึ่งผนังกันเปื้อนนี้ก็มีทั้งที่เป็นกระเบื้อง โมเสก สเตนเลสสตีล หิน หรืออื่นๆ ขึ้นอยู่กับความชอบของคุณ  

2. กระจก (Glass)

     เป็นวัสดุที่ปรับตัวตามยุคสมัยมาได้ไกลมาก เราเคยใช้กระจกเงาแต่ในแง่ของฟังก์ชัน จากนั้นก็ขยับมาเป็นชิ้นงานตกแต่งเพื่อความสวยงาม ก่อนที่จะกลายเป็นวัสดุทำผนัง รวมถึงเพิ่มกระบวนการผลิตให้กลายเป็นวัสดุที่ใช้สำหรับภายนอกอาคารได้ด้วย

     Substitute: ข้อเสียที่เลี่ยงไม่ได้เลยคือมันเป็นวัสดุที่ดูดและเก็บความร้อนได้ดีมาก ผนังกระจกจะทำให้ห้องหรือบ้านของคุณกลายเป็นตู้อบที่ร้อนสุดขีด หนำซ้ำยังไม่ค่อยปลอดภัยหรือเป็นส่วนตัวด้วย    

     How to: แทนที่จะใช้กระจกบานเดียว ลองเปลี่ยนมาทำช่องเปิดดีกว่า ประตูบ้าง หน้าต่างบ้าง เพื่อเปิดให้ลมพัดผ่าน สร้างความโฟลวในพื้นที่ จากนั้นก็เลือกม่านที่เหมาะสมมาใช้บังสายตา หรืออาจปรับเป็นกระจกสีชาหรือกระจกมองด้านเดียวก็ได้

3. ผ้า (Fabric)

     ถือเป็นวัสดุสำหรับงานตกแต่งภายในที่ได้รับความนิยมมากที่สุดอีกชนิดหนึ่ง เพราะมีคุณสมบัติคือความอ่อนช้อยที่นำไปใช้ได้ทั้งงานใหญ่และเล็ก ไม่ว่าจะทำเป็นผ้าม่าน หุ้มเฟอร์นิเจอร์ หุ้มโคมไฟ ทำผ้าปู หรือผ้ารองโต๊ะได้อีกสารพัด   

     Substitute: ถ้าจะมีข้อด้อยก็เห็นจะเป็นเรื่องการดูแลทำความสะอาด เพราะถ้าเปื้อนขึ้นมาแล้วก็ต้องซักกันทั้งชิ้น บางคนจึงเลี่ยงไปใช้ม่านม้วนหรือมู่ลี่แทน

     How to: อย่าเพิ่งถอดใจกับการซักตากหรือดูดฝุ่นเลย เพราะวัสดุผ้าในงานตกแต่งเป็นตัวช่วยสำคัญที่สามารถลดโทนให้บ้านดูอ่อนหวาน ดูซอฟต์ ไม่แข็งกระด้าง แค่เลือกชนิดของผ้าให้เหมาะ ผ้าม่านก็อย่าใช้แบบที่หนาหรือหนักมาก ส่วนเฟอร์นิเจอร์หุ้มผ้านั้นก็จะเก็บฝุ่นมากกว่า แต่เราว่ามันสามารถถอดซักเพื่อสุขอนามัยที่ดีได้

     4. วอลเปเปอร์ (Wallpaper)

     เมื่องานผ้าต้องใช้การดูแลและมีราคาสูง งานกระดาษสำหรับตกแต่งจึงเกิดขึ้น นั่นคือวอลเปเปอร์ เพราะต้นทุนไม่แพง และผลิตแบบระบบอุตสาหกรรมได้เร็วกว่า ใช้งานง่าย จะให้ช่างติดตั้ง หรือทำด้วยตัวเองก็ได้   

     Substitute: กระดาษมีคุณสมบัติติดไฟได้ง่ายและไม่ทนต่อความชื้น ซึ่งเป็นสองปัจจัยเสี่ยงที่สามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ปัจจุบันวอลล์เปเปอร์แบบทนไฟ (Fireproof) เริ่มผลิตออกมาให้เห็นแล้ว แต่ยังมีราคาสูงอยู่ ส่วนเรื่องความชื้นนั้นป้องกันได้โดยการใช้วัสดุทำผนังที่มีคุณสมบัติกันชื้น หรือทาพื้นผิวด้วยไพรเมอร์กันชื้นก่อนติดวอลล์เปเปอร์

     How to: เป็นวัสดุตกแต่งที่เหมาะสำหรับคนขี้เบื่อ เพราะเปลี่ยนได้บ่อย ราคาไม่สูง มีให้เลือกเยอะ ข้อควรระวังก็คือการเตรียมพื้นผิวที่จะติด และหลีกเลี่ยงผนังที่อยู่ใกล้กับจุดก่อความชื้น เช่น ผนังที่ติดกับห้องน้ำ 

5. หนัง (Leather)

     มนุษย์เรียนรู้ที่จะนำหนังสัตว์มาใช้ประโยชน์เนิ่นนานแล้ว เริ่มจากทำเครื่องนุ่งห่ม แล้วก็นำมาใช้ในการตกแต่งบ้านด้วย หนังสัตว์ถือเป็นวัสดุตามธรรมชาติ มีความยืดหยุ่นสูง และทนทานมากเมื่อเทียบกับผ้าหรือกระดาษ   

     Substitute: หนังมีข้อเสียตรงที่ต้องใช้การดูแลรักษามากเป็นพิเศษ ต้องมีน้ำยาทำความสะอาดโดยเฉพาะ ทั้งยังไม่ค่อยเหมาะกับอากาศร้อนชื้นสักเท่าไร (อย่างเวลามีเหงื่อแล้วมานั่งโซฟาหนัง ผิวของเราจะเหมือนถูกดูดให้ติดหนึบกับผืนหนังของโซฟาเลยล่ะ) หนังเทียมหรือหนังสังเคราะห์จึงเข้ามามีบทบาทแทน เพราะราคาถูกกว่า ทำสีและลวดลายได้หลากหลายกว่า แต่ด้วยความที่มันมีส่วนผสมหลากหลาย เช่น Polyurethane (หรือที่เรียกว่าหนังพียู) ซึ่งเป็นส่วนประกอบของพลาสติก ทำให้เมื่อใช้งานไปนานๆ หนังจะแตกลาย และต้องเปลี่ยนใหม่ทั้งชิ้น   

     How to: หนังแท้และหนังเทียมมีข้อดีข้อเสียต่างกัน ควรเลือกใช้ให้เหมาะกับชิ้นงาน ถ้าเป็นโซฟา เก้าอี้ ซึ่งอาจต้องอยู่กับคุณไปอีกนาน งานหนังแท้ก็น่าลงทุน แต่ถ้าคุณเป็นคนขี้เบื่อ หรือไม่อยากดูแลอะไรมาก หนังเทียมก็เหมาะ