เราชอบเวลาได้เห็นคนรุ่นใหม่รักความทันสมัย แต่ในขณะเดียวกันก็ชอบความเก่าคลาสสิกไปพร้อมๆ กันด้วย เรารู้สึกว่าไลฟ์สไตล์ใหม่ผสมเก่าแบบนี้ช่างมีเสน่ห์และน่าสนุกมากจริงๆ
เช่นเดียวกับ ‘แผ่นไวนิล’ หรือแผ่นเสียงคลาสสิกที่กลับมาฮิตในยุคนี้ อาจเป็นเพราะบาร์และคาเฟ่หลายแห่งหยิบแผ่นเสียงมาเปิดให้ฟัง หรืออาจเพราะศิลปินรุ่นใหม่ปล่อยเพลงบนแผ่นไวนิลด้วยก็ได้ เลยทำให้คนสมัยใหม่เริ่มสนใจและอยากฟังเพลงผ่านแผ่นเสียงอนาล็อกดูบ้าง
Why here?
เราอยากพาทุกคนมาเดินเล่น ทำความรู้จักพิพิธภัณฑ์แผ่นเสียง หรือ ‘ห้องสมุดแผ่นเสียง กรมประชาสัมพันธ์’ ที่ซ่อนอยู่ในย่านอารีย์ เพราะที่นี่มีเพลงคลาสสิกเก็บไว้นับหมื่น รอให้ทุกคนไปตามหาเพลงที่ชอบมาเปิดฟังกันได้แบบฟรีๆ เลย
ที่นี่รวบรวมแผ่นไวนิลเก่าๆ จากหลายยุค เริ่มตั้งแต่สมัยประเทศไทยยังมีรายการวิทยุ และดีเจต้องนำแผ่นไวนิลมาเปิดให้ทุกคนฟังผ่านเสียงตามสาย จนกระทั่งยุคสมัยเปลี่ยนไปเรื่อยๆ จากแผ่นไวนิลกลายเป็นเทป กรมประชาสัมพันธ์ผู้รับหน้าที่จัดรายการจึงกลายเป็นผู้เก็บรักษาแผ่นเสียงเหล่านั้นไว้ และคอยนำออกมาปัดฝุ่น ทำความสะอาด ก่อนเก็บใส่ชั้นตามหมวดหมู่เหมือนห้องสมุดให้เราเดินเลือก
Worth it
เจ้าหน้าที่ดูแลแผ่นเสียงเล่าให้เราฟังว่า แผ่นแต่ละชนิดต้องดูแลรักษาต่างกัน เพราะก่อนจะกลายเป็นแผ่นไวนิลน้ำหนักเบาอย่างที่เห็น สมัยแรกแผ่นเสียงเหล่านี้เคยถูกเรียกว่า แผ่นครั่ง เพราะทำมาจากยางชนิดหนึ่งที่ได้จากแมลง นำมาตีเป็นแผ่น และบันทึกเสียงลงไป ซึ่งแผ่นครั่งจะมีน้ำหนักเยอะกว่าแผ่นไวนิลพอตัว แตกหักง่ายด้วย แถมยังต้องใช้เครื่องเล่นเฉพาะชนิดไขลาน เนื่องจากต้องใช้เข็มมีน้ำหนัก
ตรงข้ามกับแผ่นไวนิลที่เป็นแผ่นเสียงยุคใหม่ เพราะทำจากพลาสติกน้ำหนักเบา ทำให้ดูแลง่าย แต่ต้องใช้กับเครื่องเล่นสมัยใหม่ที่มีเข็มเล็กเท่านั้น เนื่องจากแผ่นพลาสติกจะบอบบางกว่า
ถ้าใครอยากเห็นภาพจริงอย่างที่เราเล่ามา ที่พิพิธภัณฑ์นี้มีให้ทุกคนชมทั้งหมดเลย
อีกทั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เก็บแผ่นเสียงไว้ประมาณ 5,000 แผ่น ส่วนใหญ่จะบันทึกเพลงไว้หน้าละ 5-6 เพลงทั้งสองด้าน หากนับคร่าวๆ ก็มีเพลงให้ฟังนับหมื่น
และหากเป็นแผ่นอายุเก่าที่สุดในพิพิธภัณฑ์ก็น่าจะเป็นของ Elvis Presley หรือ สุนทราภรณ์ (ประมาณ พ.ศ. 2516) ถ้าใครอยากฟังก็หยิบมาเปิดเล่นที่เครื่องได้ โดยจะมีให้บริการอยู่ 3-5 เครื่อง หรือหากใครมีศิลปินในดวงใจก็สามารถค้นหาจากคอมพิวเตอร์ของพิพิธภัณฑ์ได้เช่นกัน
Good for
หากใครอยากเข้ามานั่งฟังเพลงต้องจองล่วงหน้า เนื่องจากเจ้าหน้าที่จะคอยจัดคิวให้ทุกคนมานั่งฟังเพลงได้อย่างไม่แออัดเกินไป (เปิดให้ใช้ครั้งละไม่เกิน 3 เครื่อง) แถมมีความเป็นส่วนตัวด้วย แล้วหากใครอยากรู้จักแผ่นไวนิลมากขึ้นอีก ก็จะมีเจ้าหน้าที่คอยพาเดินชมและเล่าเรื่องต่างๆ ให้ฟังเช่นกัน
“แผ่นเสียงส่วนใหญ่จะเรียงตามชนิดเพลง มีทั้งลูกทุ่งและลูกกรุง แบ่งตามชื่อศิลปินเป็นหลัก หากเป็นเพลงสากลจะเรียงตามตัวอักษรชื่อศิลปินหรือชื่อวง แต่ถ้าใครมาหาแล้วไม่เจอก็เขียนโน้ตทิ้งไว้ได้ พวกเราจะหาให้” ทีมบรรณารักษ์ฝากบอกมา
เนื่องจากพวกเขามีแผ่นเสียงต้องบันทึกข้อมูลใหม่ หรือนำออกมาทำความสะอาดทุกวัน ทำให้บางครั้งแผ่นที่พวกเราอยากฟังอาจไม่ได้เก็บอยู่บนชั้น
Location: พิพิธภัณฑ์และหอจดหมายเหตุกรมประชาสัมพันธ์ (ชั้น 2 ในกรมประชาสัมพันธ์ อารีย์)
Open: เปิดให้บริการวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 10.00-16.30 น.
Budget: ฟรี
Contact: 0 2618 2323 หรือ พิพิธภัณฑ์และหอจดหมายเหตุกรมประชาสัมพันธ์
Map: