วิธีรับมือกับอาการเวียนศีรษะหลังเหตุแผ่นดินไหว

ภายหลังการเผชิญเหตุการณ์แผ่นดินไหว หลายคนอาจเกิดอาการเวียนศีรษะ โดยเป็นภาวะที่ทางการแพทย์เรียกว่า ‘Post-seismic Vertigo’ ซึ่งเป็นกลไกการตอบสนองทางสรีรวิทยาของร่างกายต่อแรงสั่นสะเทือนที่ผิดไปจากภาวะปกติ

ศ. นพ. Richard Baloh ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหูชั้นในและการทรงตัว ได้อธิบายไว้ว่า ปรากฏการณ์นี้เกิดจากการที่ของเหลวภายในระบบเวสติบูลาร์ (Vestibular System) ในหูชั้นในถูกรบกวนจากความเร่งและการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งอย่างฉับพลัน ส่งผลให้เกิดความไม่สอดคล้องระหว่างข้อมูลที่สมองรับจากระบบประสาทการทรงตัว

หลังจากประสบเหตุแผ่นดินไหว หลายคนอาจสังเกตว่าตัวเองยังมีอาการเวียนศีรษะหรือรู้สึกบ้านหมุน ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่ร่างกายจะตอบสนองต่อการสั่นไหวที่ไม่คุ้นเคย อาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นเนื่องจากระบบการทรงตัวในหูชั้นในของเราได้รับผลกระทบจากการเคลื่อนไหวที่ผิดปกตินั่นเอง ต่อไปนี้เป็นวิธีรับมือกับอาการดังกล่าวให้ดีขึ้น

เหตุใดจึงเกิดอาการเวียนศีรษะหลังแผ่นดินไหว

ระบบการทรงตัวของร่างกายประกอบด้วยการทำงานร่วมกันของหูชั้นใน สายตา และเซ็นเซอร์ตามร่างกาย เมื่อเกิดแผ่นดินไหว การสั่นสะเทือนที่รุนแรงและต่อเนื่องอาจรบกวนระบบนี้ ส่งผลให้สมองสับสนและแสดงออกเป็นอาการเวียนศีรษะหรือบ้านหมุน บางครั้งอาจรู้สึกเหมือนพื้นยังคงสั่นไหวแม้แผ่นดินไหวจะสิ้นสุดไปแล้ว

วิธีบรรเทาและจัดการกับอาการเวียนศีรษะ

1. พักผ่อนอย่างเพียงพอ

การพักในที่เงียบสงบเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการให้ร่างกายปรับตัว หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวที่รวดเร็วหรือการหันศีรษะกะทันหัน เนื่องจากจะกระตุ้นให้อาการแย่ลง การนอนพักโดยยกศีรษะให้สูงเล็กน้อยอาจช่วยบรรเทาอาการได้

2. จัดการกับสิ่งกระตุ้น

งดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และบุหรี่ ชั่วคราว สารเหล่านี้มีผลต่อระบบประสาทและการไหลเวียนของเลือด ซึ่งอาจทำให้อาการเวียนศีรษะรุนแรงขึ้น

3. ดื่มน้ำให้เพียงพอ

การขาดน้ำสามารถทำให้อาการเวียนศีรษะแย่ลงได้ ดื่มน้ำสะอาดอย่างสม่ำเสมอเพื่อรักษาสมดุลของเหลวในร่างกาย โดยเฉพาะในช่วงภาวะฉุกเฉินที่อาจมีความเครียดสูงและลืมดูแลตัวเอง

4. ตรวจสอบยาที่ใช้ประจำ

ยาบางประเภทอาจมีผลข้างเคียงทำให้เวียนศีรษะ หากท่านกำลังรับประทานยาประจำและสงสัยว่าอาจเป็นสาเหตุ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาปรับขนาดยาหรือหาทางเลือกอื่นที่เหมาะสม ไม่ควรหยุดยาโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์

5. เทคนิคการผ่อนคลาย

การหายใจลึกๆ ช้าๆ หรือการทำสมาธิเบื้องต้น สามารถช่วยลดความเครียดและบรรเทาอาการเวียนศีรษะได้ ลองหายใจเข้าลึกๆ นับ 1-4 กลั้นหายใจนับ 1-2 และหายใจออกช้าๆ นับ 1-6

เมื่อไรควรพบแพทย์

ถึงแม้อาการเวียนศีรษะหลังแผ่นดินไหวมักเป็นเรื่องปกติ แต่ควรพบแพทย์โดยเร็วหากพบสัญญาณต่อไปนี้

• อาการเวียนศีรษะรุนแรงและไม่ดีขึ้นหลังพักผ่อน
• มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียนมาก ชาตามร่างกาย หรือมีปัญหาในการพูด
• มีประวัติโรคหัวใจหรือความดันโลหิตสูง
• เคยได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะระหว่างเหตุแผ่นดินไหว

การดูแลคนรอบข้าง

ในช่วงเวลาที่ยากลำบากเช่นนี้ การดูแลซึ่งกันและกันเป็นสิ่งสำคัญ หากพบว่าเพื่อนหรือคนในครอบครัวมีอาการเวียนศีรษะ ให้ความช่วยเหลือในการเคลื่อนไหว หาที่นั่งหรือที่นอนพักที่ปลอดภัย และช่วยในการจัดหาน้ำดื่ม ความเข้าใจและการให้กำลังใจจะมีส่วนช่วยในการฟื้นตัวเป็นอย่างมาก

การดูแลสุขภาพหลังเหตุแผ่นดินไหวเป็นส่วนหนึ่งของการฟื้นฟูทั้งร่างกายและจิตใจ หากอาการยังคงอยู่หรือท่านมีข้อกังวล อย่าลังเลที่จะขอความช่วยเหลือจากบุคลากรทางการแพทย์ ร่างกายของทุกคนมีความแตกต่างกัน และการได้รับการดูแลที่เหมาะสมจะช่วยให้การฟื้นตัวเป็นไปอย่างราบรื่นและรวดเร็วยิ่งขึ้น