Q: โดนหัวหน้าด่าว่าโง่ค่ะ รู้สึกเสียความมั่นใจไปเลย ทำงานพลาดต้องด่ากันว่าโง่ขนาดนี้เลยเหรอคะ หนูพยายามแล้วนะคะแต่มันยังไม่ดีพอ หรือหนูอาจจะโง่จริงๆ อย่างที่หัวหน้าบอกก็ได้ หนูควรทำอย่างไรดีคะ

A: อูย…ด่าแรงเป็นละครเลยทีเดียว เป็นใครก็คงสะเทือนเหมือนกัน อะไรจะเล่นใหญ่เบอร์นั้น พี่เข้าใจว่าตอนนี้น้องเสียใจ และก็เสียความมั่นใจไปด้วย พอเสียความมั่นใจก็เริ่มตั้งคำถามกับตัวเองว่า หรือเราจะเป็นแบบที่เขาพูด หรือเราจะโง่จริงๆ อย่างที่หัวหน้าบอก แล้วก็คงมีอีกหลายความคิดที่เป็นลบกับตัวเองตามมาเป็นขบวน มันคงเป็นช่วงเวลาที่ยากลำบากมากของน้อง

ตอนนี้วางคำว่าโง่ไว้ก่อน พี่รู้แหละว่าคำนี้มันทิ่มแทงใจน้อง แต่ถ้าน้องติดอยู่กับคำนั้นคำเดียว น้องอาจจะเหนื่อยและหาทางแก้ไขไม่เจอ เพราะฉะนั้น เรื่องคำนั้นเราวางไว้ข้างๆ ก่อน มาทบทวนกันก่อนทีละเรื่อง

พี่ชวนน้องย้อนคิดกลับไปว่า สาเหตุของความผิดพลาดในการทำงานมันคืออะไร อย่างน้อยเรารู้แล้วว่าผลลัพธ์มันไม่ตรงกับที่เราตั้งต้นไว้ แสดงว่ามันคือความผิดพลาดบางอย่างเกิดขึ้น น้องหาเจอไหมครับว่าอะไร ถ้าเจอ (ตัดเรื่องความพยายามออกไปก่อนนะครับ) นั่นแปลว่าน้องได้รู้แล้วว่าทำงานแบบไหนทำให้เกิดความผิดพลาด ทีนี้รู้แล้ว จะได้ไม่ทำอีก รู้ว่าอะไรไม่เวิร์กนี่สำคัญมากนะครับ ไม่งั้นเราจะทำมันต่อไป 

ผิดครั้งนี้เพื่อไม่ให้มันพลาดอีกครั้งต่อไปในเรื่องเดิมไงครับ นี่แหละครับการค้นพบที่ยิ่งใหญ่

ทีนี้ที่น้องบอกว่าพยายามแล้วแต่ยังไม่ดีพอ งั้นเอาแบบนี้ดีไหม ไหนๆ น้องก็เป็นคนที่มีความพยายามเป็นตัวตั้งต้นแล้ว ถ้าจะพยายามเพิ่มอีกหน่อยคงไม่เสียพลังของคนที่มีความพยายามอยู่แล้วใช่ไหมล่ะครับ ความพยายามเป็นเรื่องดีครับ สิ่งที่น้องทำมันดีกว่าน้องไม่พยายาม เพียงแต่ว่าถ้าเพิ่มความพยายามเข้าไปอีก ผลลัพธ์มันอาจจะเปลี่ยนก็ได้ ผิดพลาดครั้งนี้ไม่ได้แปลว่าความพยายามเป็นสิ่งที่ไม่ดี แต่แปลว่าเราพยายามขึ้นได้อีก

เรื่องดีเรื่องหนึ่งก็คือ แม้น้องจะโดนว่ามาขนาดนี้ แต่เห็นไหม น้องยังมีชีวิตอยู่ ชีวิตเรายังไม่พังทลายไปเพราะคำพูดคำเดียว และน้องก็อยากแก้ไขตัวเองถึงได้เขียนมาถามพี่ พี่ว่านี่เป็นเรื่องดีมากนะครับ เพราะแปลว่าน้องรู้ว่ามีปัญหาและพยายามจะแก้ไขอยู่ นี่สิโคตรดีเลย

วันก่อนพี่เอาหนังเรื่อง The Help มาดูอีกรอบ มันเป็นหนังที่พี่ชอบมากเลยนะครับ มีคำพูดที่พี่คิดว่าเอาไปใช้ได้ก็คือ เอบิลีน คลาร์ก แม่บ้านผิวสีที่คอยเลี้ยงดูเด็กๆ ผิวขาว ซึ่งคุณแม่ผิวขาวมักจะโยนหน้าที่การเลี้ยงเด็กมาให้แม่บ้านผิวสี และไม่ค่อยสนใจลูกตัวเองเท่าไร บางทีก็ทำให้ลูกรู้สึกด้วยซ้ำว่าตัวเองไม่มีความหมาย เอบิลีนจะคอยบอกหนูน้อยคนนั้นเสมอว่า

“You is kind. You is smart. You is important” เธอเป็นคนจิตใจดี เธอเป็นคนฉลาด เธอมีความสำคัญ

พี่คิดว่ามันเป็นสิ่งที่เราต้องเอาไว้บอกตัวเองอยู่เสมอ แน่นอนว่าบนโลกนี้เราจะไปเจอคนที่ทำให้เรารู้สึกต่ำต้อยเหลือเกิน คนอื่นจะมองเราอย่างไรก็ตาม ไม่สำคัญเท่าเรามองตัวเองเป็นอย่างไร เราบอกตัวเองว่าเราเป็นคนอย่างไร

ถ้าเราบอกตัวเองว่า เราเป็นคนจิตใจดี เราเป็นคนฉลาด เรามีความสำคัญ วิธีเดียวที่เราจะเป็นแบบนั้นได้เหมือนกับคำที่เราบอกตัวเองคือ เราต้องลงมือใช้ชีวิตให้เราเป็นคนแบบนั้น ถ้าเราบอกตัวเองอย่างเดียวแต่เราไม่ลงมือทำ มันก็เป็นแค่การสะกดจิตหลอกตัวเองไปวันๆ ว่าเราจิตใจดี เราฉลาด เราสำคัญ แต่เราอาจจะไม่ได้เป็นแบบนั้นจริงๆ ก็ได้

พี่เคยเจอเหตุการณ์คล้ายๆ กับที่น้องเจอครับ คนพูดเป็นอาจารย์ด้วย เปรี้ยวไหมล่ะ! ฮ่าๆ เขาบอกว่า “พี่ก็หน้าตาดูฉลาดดีนะ…” แล้วก็ไม่ได้พูดอะไรต่อ เอ๊า?! จะบอกว่าโง่ก็บอกมาตรงๆ ครับ ฮ่าๆ

เขาจะคิดอย่างไรก็แล้วแต่ พี่มีทางเลือกในชีวิตก็คือ จะรับเอาคำนั้นมากำหนดว่าเราเป็นคนแบบนั้นจริงๆ แบบที่เขาคิด หรือทำให้เขารู้ว่าพี่เป็นคนแบบไหนกันแน่ พี่ก็กลับมาดูเองว่า เราโง่อย่างที่อาจารย์บอกหรือเปล่า ถ้าเป็นแบบนั้นก็แปลว่าเขาพูดถูก แต่ถ้าเราเชื่อว่าเราไม่ได้เป็นแบบนั้น เราก็ไม่ต้องรับเอาคำของเขามาเป็นคุณค่าของตัวเรา

แต่ถามว่าตอนฟังมันเจ็บไหม เจ็บโคตรเลยน้องเอ๊ย! และเพราะมันเจ็บนี่แหละ พี่ถึงรู้ว่าเราไม่ควรทำให้ใครรู้สึกว่าตัวเองต่ำต้อยด้อยค่า ซึ่งพี่หวังว่าประสบการณ์ครั้งนี้จะทำให้น้องไม่เป็นคนที่ไปว่าคนอื่นว่าโง่ หรือไปทำให้ใครรู้สึกไร้ค่าเหมือนกัน

การจะคอมเมนต์ใคร แม้เราจะต้องบอกสิ่งที่เขาผิดพลาด แต่หัวใจหลักของการคอมเมนต์คือต้องทำให้เขารู้สึกว่าเขายังมีโอกาสพัฒนาตัวเองได้ต่อ ไม่ใช่ทำให้คนฟังรู้สึกว่าจบแล้วชีวิตนี้ ต้องคอมเมนต์อย่างมีประโยชน์ คนฟังจะได้รู้ว่าอะไรยังต้องปรับปรุง และจะปรับปรุงด้วยวิธีการแบบไหน คนฟังต้องฟังคอมเมนต์แล้วรู้สึกว่ามีกำลังใจต่อนะ ไม่ใช่คอมเมนต์มาแล้วรู้สึกตัวลีบ เอาจริงๆ คนเราเวลาทำงานผิดพลาดเราเสียใจอยู่แล้ว รู้สึกผิดจนอยากจะแทรกแผ่นดินหนีเลยล่ะ หน้าที่ของคนเป็นหัวหน้าหรือคนที่คอมเมนต์ก็คือทำให้เขารู้สึกมีกำลังใจอยากพัฒนาตัวเองต่อ ไม่ใช่ทำให้ลูกน้องรู้สึกหมดกำลังใจ

ถ้าคนฟังมีกำลังใจเขาจะอยากพัฒนาตัวเองต่อ แต่ถ้าเขารู้สึกหมดกำลังใจ เขาจะเอาอะไรไปพัฒนาต่อ แทนที่เขาจะปรับปรุง เขาอาจจะรู้สึกว่าเรามันคงได้เท่านี้ เราเก่งได้แค่นี้แหละ แต่หัวหน้าที่ดีจะทำให้ลูกน้องรู้สึกว่ามีคนอีกคนเชื่อมั่นในตัวเขาว่าเขาเก่งขึ้นได้มากกว่านี้หลังจากฟังคอมเมนต์จากหัวหน้า

ถ้าสิ่งที่หัวหน้าคอมเมนต์น้องพอจะมีประโยชน์ เช่น เขาบอกน้องด้วยว่าน้องทำอะไรผิด และจะไม่ผิดต้องทำอย่างไร พี่อยากให้น้องโฟกัสที่สิ่งเหล่านั้น แต่ถ้าเราไปจับแค่คำว่าโง่อย่างเดียว นอกจากโดนด่าแล้ว น้องจะไม่ได้ประโยชน์ใดๆ กลับไปเลย เราต้องไม่เจ็บฟรีนะครับ เราต้องได้บทเรียนกลับมาปรับปรุงตัวเราด้วย 

แต่ถ้าหัวหน้าด่าอย่างเดียว แต่ไม่บอกว่าเราผิดตรงไหน และควรจะปรับปรุงอย่างไร อันนี้หัวหน้ากำลังทำลายตัวเอง เพราะเขาก็ไม่ได้ฝึกทักษะในการโค้ชลูกน้อง และเขาก็ไม่ได้ทำให้ลูกน้องรักด้วย แถมยังทำลายลูกน้องอีก เพราะลูกน้องก็ไม่รู้ว่าต้องปรับปรุงอย่างไร กำลังใจก็หดหาย 

ถ้ามีโอกาส พี่อยากให้น้องฟีดแบ็กหัวหน้าว่าเขาทำไม่ถูกที่ใช้คำพูดแรงแบบนั้น นอกจากเราจะต้องให้โอกาสตัวเองในการปรับปรุงแล้ว เราเองก็ต้องให้โอกาสหัวหน้าได้ปรับปรุงตัวเหมือนกัน ผ่านการฟีดแบ็กที่เป็นประโยชน์ พี่คิดว่ามันจะดีทั้งกับตัวน้อง ตัวหัวหน้า และเผลอๆ อาจจะดีกับเพื่อนร่วมงานด้วยถ้าหัวหน้าปรับปรุง จะได้ไม่มีใครโดนว่ารุนแรงเบอร์นั้นอีก 

หัวหน้าไม่ได้ทำถูกเสมอหรอกนะครับ แต่เราสามารถเลือกทำสิ่งที่ถูกต้องได้ กลับมาดูว่าเราสามารถปรับปรุงอะไรได้บ้าง ที่จะทำให้เราเป็นคนจิตใจดี เป็นคนฉลาด เป็นคนที่มีความสำคัญ แบบที่เราคอยบอกตัวเองทุกวัน และไม่ทำสิ่งที่เลวร้ายแบบเดียวกับที่เราเคยเจอมาก่อน 

“เธอเป็นคนจิตใจดี เธอเป็นคนฉลาด เธอมีความสำคัญ” บอกตัวเอง ลงมือใช้ชีวิตให้เราเป็นคนแบบนั้น ที่สำคัญ ไปทำให้คนอื่นรู้สึกแบบเดียวกันนี้ด้วยครับ

ส่งคำถามดราม่าในที่ทำงานที่คุณสงสัยมาได้ที่อีเมล [email protected] หรืออินบ็อกซ์มาที่ Facebook: ท้อฟฟี่ แบรดชอว์ (Facebook.com/Toffybradshawwriter) 

ภาพประกอบ: นิสากร ฤทธาภัย

พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์