“มันเป็นสิ่งที่ทำให้ผมมีความสุขมาก เพราะสิ่งที่ผมจินตนาการไว้เมื่อ 30 ปีที่แล้วนั้น ได้เกิดขึ้นแล้ว ทำให้ความฝันของผมนั้นเป็นจริง” ประจวบ ไชยสาส์น นักการเมืองผู้คร่ำหวอดในสนามการเมืองไทยมาหลายทศวรรษ และเป็นอดีตรัฐมนตรีหลายกระทรวง เล่าไว้ช่วงหนึ่งถึงความสุขของตนเอง ที่ได้เห็นการก่อตั้งตลาดที่ชื่อว่า ‘ตลาดล้านเมือง’ ในจังหวัดเชียงราย ซึ่งเริ่มก่อรูปขึ้นอย่างสมบูรณ์ เป็นการเปลี่ยนวิถีเศรษฐกิจไทย จากการทำมาหากินมาสู่เศรษฐกิจแบบทำมาค้าขาย ซึ่งเป็นภาพที่ตนเองเคยวาดหวังไว้

 

 

เพื่อให้เห็นกับตา ได้ยินกับหู THE STANDARD เดินทางมาที่จังหวัดเชียงราย เพื่อพบกับเจ้าของโปรเจกต์ดังกล่าวที่ขายไอเดียว่า ตลาดล้านเมืองในอนาคตจะกลายเป็นตลาดกลางค้าส่งผักผลไม้ที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือและภาคอีสานตอนบน บนเนื้อที่กว่า 160 ไร่ ตลาดแห่งนี้จะมีปริมาณสินค้าที่หมุนเวียนมากกว่า 1 หมื่นตันต่อวัน ด้วยงบประมาณที่ทุ่มทุนสร้างกว่า 2 พันล้านบาท

 

ล้านเมือง จึงดูไม่ใช่ตลาดธรรมดาทั่วไป ที่เรานึกภาพแบบตลาดสดที่เคยไปเดินช้อปปิ้ง เลือกซื้อวัตถุดิบมาปรุงอาหาร หากแต่ล้านเมืองคือตลาดที่จะเปลี่ยนโอกาสและหน้าตาของเชียงรายและภาคเหนือไปอย่างถาวร

 

 

ต้นตอไอเดีย ‘ล้านเมือง’ ตลาดค้าส่งผักผลไม้

สำหรับโลเคชันของตลาดล้านเมืองนั้น ตั้งอยู่บริเวณสี่แยกแม่กรณ์ บนเนื้อที่ 160 ไร่ ในจังหวัดเชียงราย ‘วิสาร เตชะธีราวัฒน์’ กรรมการบริหารบริษัท เจียงฮาย มาร์เก็ต จำกัด หนึ่งในผู้ร่วมลงทุน เปิดเผยถึงที่มาของการเริ่มต้นโครงการนี้ว่า จังหวัดเชียงรายมีศักยภาพเป็นหัวเมืองของทางภาคเหนือ และเป็นอันดับต้นๆ ใกล้กับเชียงใหม่ นอกจากนี้สินค้าเกษตรกรของจังหวัดเชียงรายมีคุณภาพในเกณฑ์ที่ดี เช่น ข้าว ผลไม้มีชื่อ ไม่ว่าจะเป็นลิ้นจี่ ลำไย สับปะรด แต่มักพบกับปัญหาสินค้าเกษตรไม่ได้ราคา ที่สำคัญคนในพื้นที่จังหวัดเชียงรายขาดโอกาสในเรื่องของอาหารสุขภาพ และอาหารปลอดภัย  

 

คุณวิสารจึงมานั่งวิเคราะห์ว่าจะทำอย่างไรให้จังหวัดเชียงรายที่มีศักยภาพ เนื่องจากเป็นเมืองที่ชายแดนติดเมียนมา ลาว และเชื่อมไปยังจีน เหมาะสมที่จะมีตลาดค้าส่ง ค้าปลีกที่ดี มีความครบครัน เหมือนเช่นตลาดศรีเมืองจังหวัดราชบุรี จึงได้เชิญผู้บริหารตลาดศรีเมืองเข้ามาเป็นพันธมิตร พร้อมด้วยผู้บริหารตลาดโชคเจริญพร ตลาดค้าส่งค้าปลีกเดิมในพื้นที่ มาร่วมกันวางแผนบริหารจัดการ จึงเกิดเป็นตลาดล้านเมืองขึ้นมา

 

 

คุณวิสาร บอกว่า นอกจากจะเนรมิตให้ ล้านเมือง เป็นตลาดค้าส่งผักผลไม้แล้ว ยังมีโซนอาหารทะเลที่นำเข้ามาจากจังหวัดมะริด ประเทศเมียนมา ซึ่งเป็นแหล่งอาหารทะเลที่ทำให้คนเชียงรายมีอาหารทะเลบริโภคแบบสดใหม่

 

“มั่นใจว่าเราจะสามารถสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับชาวเชียงราย โดยเฉพาะเกษตรกรที่ยังใช้สารเคมีเกินขนาด จะได้รับคำแนะนำที่ดีจากเรา และต้นแบบคือตลาดศรีเมือง ที่มีการควบคุมและดูแลสินค้าให้ปลอดสารพิษเป็นอย่างดี สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือ จะได้ราคาที่เป็นธรรมกับเกษตรกรในพื้นที่” คุณวิสาร กล่าว

 

 

จากความสำเร็จของตลาดศรีเมือง สู่อนาคตของ ตลาดล้านเมือง

หนึ่งในพันธมิตรสำคัญที่เล็งเห็นโอกาสของการพัฒนาเศรษฐกิจของจังหวัดเชียงรายและภาคเหนือ ซึ่งเข้ามาร่วมในโปรเจกต์นี้ก็คือ ‘นภินทร ศรีสรรพางค์’ ประธานกรรมการบริหารตลาดกลางผักและผลไม้จังหวัดราชบุรี (ตลาดศรีเมือง)

 

คุณนภินทร เล่าว่า ตลาดศรีเมืองจังหวัดราชบุรีจะเป็นต้นแบบให้กับตลาดล้านเมือง เพราะตลาดศรีเมืองที่มีศักยภาพสูง เป็นศูนย์กระจายสินค้าอันดับ 2 ของประเทศไทย ด้วยปริมาณผลผลิตหมุนเวียน 5,000-7,000 ตันต่อวัน ส่งสินค้าสู่ภาคใต้และภาคตะวันตก ส่วนตลาดล้านเมืองจะเป็นศูนย์กลางสินค้าเกษตรของภาคเหนือ ที่มีศักยภาพสูงเทียบเท่ากับตลาดศรีเมืองจังหวัดราชบุรี เน้นจำหน่ายผลผลิตทางการเกษตรที่สด สะอาด ปลอดภัย มีคุณภาพ และราคายุติธรรม โดยผู้บริโภคจะได้บริโภคสินค้าเกษตรที่ปลอดภัย เพราะเตรียมสร้างศูนย์ตรวจสอบคุณภาพ ผลิตภัณฑ์อาหาร และปัจจัยการผลิต รวมถึงการตรวจสอบสารพิษในสินค้าเกษตร เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภค ที่สำคัญภายในตลาดล้านเมืองจะมีสิ่งอำนวยความสะดวกอย่างครบครันทั้ง อาคารสำนักงาน, ลานจอดรถ, ห้องน้ำ, ธนาคาร, ร้านสะดวกซื้อ รวมถึงเครื่องชั่งกลาง เป็นต้น

“ตลาดล้านเมืองในจังหวัดเชียงราย มีความเหมาะสมที่จะเป็นตลาดกลางค้าปลีกและค้าส่ง ที่พร้อมรองรับผู้ประกอบการอย่างครบครันและมีความหลากหลาย ทั้งสินค้าอุปโภคและบริโภค เช่น ผัก ผลไม้ อาหารทะเล วัตถุดิบอาหาร ผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปทุกชนิด ที่สำคัญจะมีตลาดเย็นเป็นแลนมาร์กแห่งใหม่ และจุดรวมสินค้า การพักผ่อนหย่อนใจ ชิม ช้อป เที่ยว ในบรรยากาศสุดชิล” คุณนภินทร กล่าว

 

 

ช่วยเกษตรกรใช้การตลาดนำการผลิต

เมื่อถามว่าประชาชนจะได้ประโยชน์อะไรจากการมีตลาดแห่งนี้ คุณนภินทรบอกว่า ตลาดล้านเมืองจะเน้นการบริหารและช่วยเหลือเกษตรกร โดยการตลาดนำการผลิต โดยจะเป็นในลักษณะค้าส่ง ที่ใช้สถานที่ มีการรวมกลุ่ม ซึ่งจะมีความแตกต่างจากการขายแบบออนไลน์เหมือนบริษัท อาลีบาบา กรุ๊ป ของแจ็คหม่า และนี่คือความต่างระหว่างตลาดล้านเมืองกับการขายแบบอาลีบาบา  

 

แก้ปัญหาล้งจีน ใช้แอปพลิเคชันช่วยขายของ

ส่วนจะเป็นการแก้ปัญหาล้งจีนได้หรือไม่นั้น นายนภินทร บอกว่า เกษตรกรมีทางเลือกเพิ่มมาอีกหนึ่ง เมื่อมีการรวมสินค้าแล้ว ล้งจีนตั้งราคานี้ ในขณะที่ล้านเมืองเข้าสู่ระบบในการตั้งราคาอีกแบบหนึ่ง ซึ่งจะมีการเปิดแอปพลิเคชันของตลาดขึ้นมา สามารถซื้อสินค้าผ่านแอปพลิเคชัน ผ่านแพลตฟอร์มนี้ได้ เพื่อให้เกษตรกรได้ราคาผลผลิตที่เป็นธรรม และกระจายสินค้าระบายออกสู่ต่างประเทศได้ ยกตัวอย่างเช่น คนจีนซื้อสินค้าและโอนเงินมาก่อน เมื่อตลาดคัดเลือกสินค้าที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพผ่านแล้วก็จะมีการส่งไปให้ลูกค้า  

 

 

คาดพฤษภาคมปีหน้า เปิดตู้สินค้าเริ่มขายของ จีนแห่จอง

คุณนภินทร คาดการณ์ว่า จะมีการเปิดตู้สินค้าประมาณเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน ปี 2562 นี้ ซึ่งขณะนี้มีคนสนใจเป็นจำนวนมาก โดยมีคนจีนจะขอเปิดตู้ที่ตลาดล้านเมืองไม่น้อยกว่าร้อยละ 60-70 ของสินค้าที่จะเข้าสู่ประเทศไทย เพราะมั่นใจในการบริหารจัดการของทีมตลาด และจะเห็นได้ว่าการขนส่งสินค้าก็จะลดต้นทุนลง เพราะจีนจะเปิดสินค้ากระจายในจุดภาคเหนือ ซึ่งจะทำให้ลดต้นทุนสินค้าลง อีกทั้งจะช่วยให้สินค้าจากไทยส่งออกไปจีนได้ง่ายและลดต้นทุน

 

ทั้งนี้ ตลาดล้านเมืองและศรีเมืองจะเป็นจุดกระจายสินค้าที่ครอบคลุม อีกทั้งขยายไปในภูมิภาคอาเซียนด้วย เพราะไทยถือเป็นศูนย์กลางของอาเซียน ซึ่งตลาดศรีเมือง เป็นตลาดกลางที่ได้มาตรฐาน ถือเป็นต้นแบบของตลาดอาเซียน โดยกลุ่มนักธุรกิจเมียนมาและลาว รวมทั้งเวียดนาม ได้ขอให้ตลาดศรีเมืองไปร่วมทุนในการเปิดตลาดกลางที่ได้มาตรฐาน ดังนั้นในอนาคตประเทศไทยจะเป็นศูนย์กลางตลาดอาเซียนและกระจายไปสู่ภูมิภาคอาเซียนด้วย

 

 

ดึงตลาดท้องถิ่น ร่วมสร้างโอกาสแห่งการเปลี่ยนแปลง

นอกจากตลาดล้านเมืองจะได้พันธมิตรอย่างตลาดศรีเมือง ที่ประสบความสำเร็จในการบริหารจัดการตลาดแล้ว ยังดึงเอาตลาดโชคเจริญพร ซึ่งปัจจุบันถือเป็นตลาดที่ใหญ่ที่สุดในเชียงรายเข้ามาร่วมสร้างตลาดแห่งใหม่นี้ด้วย

 

‘เฉลิมชัย สุภาวรรณ์’ ผู้จัดการตลาดโชคเจริญพร เล่าว่า ตลาดโชคเจริญพร เป็นตลาดกลางค้าส่ง ผัก ผลไม้ ในพื้นที่จังหวัดเชียงราย ดำเนินกิจการมาแล้ว 13 ปี ซึ่งตลาดเป็นแบบเช่าพื้นที่และกำลังหมดสัญญา ทีมผู้บริหารตลาดศรีเมืองจึงเข้ามาบริหาร พร้อมเปิดตัวตลาดล้านเมืองแห่งใหม่ เพื่อจะมาทดแทนตลาดเดิม ที่มีข้อจำกัดในเรื่องของพื้นที่ ดังนั้นจึงต้องมีการปรับเปลี่ยนไปสู่แนวทางที่ดีขึ้น เพื่อรองรับกับการขยายตัวทางการค้า เพราะจังหวัดเชียงรายเป็นพื้นที่ชายแดน ติดต่อกับลาว เมียนมา ซึ่งตลาดล้านเมือง กลุ่มพ่อค้า แม่ค้า และผู้บริโภค จะได้พบกับสาธารณูปโภคที่ครบครันในจุดเดียว พร้อมที่จอดรถที่กว้างขวาง ส่งผลให้เกษตรกรเป็นแม่ค้า พ่อค้าโดยตรง ไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลาง

 

 

ที่มาของชื่อ ‘ล้านเมือง’

มาจากคำว่า ล้านนา ล้านช้าง ชื่อดั้งเดิมมาจากคำว่า ลาน คนไทยมาเรียก ล้าน จึงล้อมาจากชื่อดังกล่าว โดยมีผู้ส่งชื่อเข้าประกวดและได้ชื่อที่ชนะคือ ล้านเมือง ซึ่งมีความหมายว่า ถิ่นฐานบ้านเดิมตั้งอยู่ระหว่างสองอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ คืออาณาจักรล้านนาและล้านช้าง ที่นี่จะเป็นที่ค้าขาย เป็นตลาดกลาง ที่มาจากล้านๆ เมือง ซึ่งไม่ใช่การที่ให้คนมารวมตัวกัน แต่โลกเปลี่ยนไปแล้วด้วยแพลตฟอร์มในโลกยุคใหม่ ที่จะดึงคนเข้ามาผ่านระบบดิจิทัลได้

 

สำหรับจังหวัดเชียงรายนั้น ประชากรร้อยละ 70 มีอาชีพทำการเกษตร ตลาดเหล่านี้จะช่วยรองรับผลผลิตที่เพิ่มขึ้น และส่งเสริมสินค้าเกษตรให้มีคุณภาพที่สูงขึ้น ซึ่งจะทำให้รายได้ในพื้นที่เพิ่มขึ้น ขณะเดียวกันตลาดยังจะส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกพืชผัก ออร์แกนิก ผลไม้ปลอดสารพิษ ส่วนการคมนาคมขนส่ง จังหวัดเชียงรายมีท่าเรือในอำเภอเชียงเเสน ที่ดำเนินการโดยการท่าเรือแห่งประเทศไทย ที่ลงทุนหลายพันล้านบาท แต่การใช้บริการท่าเรือยังไม่เต็มศักยภาพ อนาคตท่าเรือแห่งนี้จะเป็นจุดนำเข้า ส่งออก ไม่ว่าจะเป็นสินค้าอุปโภค บริโภค ส่งออกเนื้อสัตว์จากประเทศไทย หรือสินค้าจากจีนลงมาในรูปแบบแลกเปลี่ยนกัน ซึ่งกำลังศึกษาการลดขั้นตอนการส่งออกต่อไปในอนาคต

 

ขณะที่ภาคเหนือมีพื้นที่การเกษตรกว่า 30 ไร่ เป็นแหล่งเพาะปลูกผัก ผลไม้ และพืชไร่ แต่จังหวัดเชียงรายยังมีศักยภาพเป็นศูนย์กลางเชื่อมโยงการคมนาคมขนส่งทั้งทางน้ำ ทางบก และทางอากาศ เชื่อมไปยังลาวผ่านทางแวงห้วยน้ำทา มีประชากรมากกว่า 1.5 ล้านคน และเป็นเมืองที่มีศักยภาพและการเติบโตทางเศรษฐกิจการเกษตรสูง เมียนมาผ่านทางรัฐฉาน ที่มีประชากรมากกว่า 6 ล้านคน และจีนผ่านเส้นทาง R3A และ R3B ไปยังยูนนาน คุนหมิง รองรับประชากรอีกกว่า 47 ล้านคน ด้วยศักยภาพด้านพื้นที่ และศูนย์กลางโลจิสติกส์ที่เชื่อมโยงประเทศเพื่อนบ้าน จึงเป็นโอกาสและความเปลี่ยนแปลงในระดับภูมิภาคของไทย และระดับอาเซียนที่น่าจับตามองยิ่งนัก

 

พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์