คาดการณ์มูลค่ารวมค้าปลีกในไทยปี 2023 แตะ 3.7 ล้านล้านบาท เติบโตจากปี 2022 กว่า +10% ในขณะที่การค้าอิเล็กทรอนิกส์ (E-Commerce) ในไทยปี 2024 คาดแตะ 7 แสนล้านบาท โตขึ้นกว่า 12% หรือคิดเป็นเกือบ 20% ของมูลค่ารวมค้าปลีกในไทย
ด้วยอิมแพ็กต์ของ Digital Technology และ Social Media ที่มีมาอย่างต่อเนื่องเกือบ 1 ทศวรรษ ประกอบกับตัวเร่งปฏิกิริยาอย่างวิกฤตโควิดในปี 2020 เปลี่ยนพฤติกรรมผู้บริโภคชาวไทยไปอย่างมาก ส่งผลค้าปลีกออนไลน์โตก้าวกระโดดมากกว่า 50% ติดต่อกันในช่วง 2 ปีของวิกฤตโรคระบาด (2022-2023) ผู้ขับเคลื่อนหลักให้ค้าปลีกออนไลน์เติบโตก้าวกระโดดคือ Gen Y และ Gen Z เพราะเป็นกลุ่มแรกๆ ที่อัตรา Digital & Technology Adoption สูง หรือจะเรียกว่าเป็น Digital Native เลยก็ว่าได้ พวกเขาใช้เวลาอยู่กับมือถือเยอะ ไลฟ์สไตล์เป็นการผูกพันกับออนไลน์เกือบตลอดเวลา Purchase Journey ของกลุ่มนี้เลยซับซ้อน (Fluid) กว่าที่คิดและไม่เป็นเส้นตรง (Non-Linear) เหมือนในอดีต
ความท้าทายของนักการตลาดคือการหาจุดเชื่อมโยงของแต่ละ Touchpoint เพื่อให้ส่งเสริมกันและเกิดประสิทธิภาพมากที่สุด ความท้าทายอีกอย่างคือลูกค้าหรือผู้บริโภคยุคใหม่มีความแตกต่าง หลายหลาก และเฉพาะตัวมากขึ้น (Fragmented Customers) การใช้ประโยชน์จากข้อมูล (Data-Driven Marketing) และเทคโนโลยีทางการตลาด (MarTech) จึงเป็นหัวใจสำคัญในการทำการตลาด สื่อสารการตลาดเพื่อสร้างประสบการณ์ที่ดีต่อผู้บริโภคให้ประสบความสำเร็จในยุคนี้
การทำการตลาด สื่อสารการตลาดในยุคนี้และในอนาคตอันใกล้ต้องอาศัยข้อมูลเชิงลึกและรอบด้าน เพื่อออกแบบเครื่องมือทางการตลาดและสื่อสารไปยังผู้บริโภคได้อย่างโดนใจ โดยอาศัยเทคโนโลยีเข้าช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด ค้าปลีกในรูปแบบเดิมๆ อาจยังคงอยู่แต่บทบาทหลักจะเปลี่ยนไป เช่น เป็นที่รับสินค้า เป็นที่ชมและทดลองสินค้า เป็นที่เปลี่ยน คืน หรือเป็นที่ให้บริการหลังการขายสินค้าเท่านั้น
ภายในไม่กี่ปีข้างหน้า เมื่อนิเวศใหม่ของค้าปลีกออนไลน์สมบูรณ์ขั้นสุด เราอาจเห็นมูลค่าค้าปลีกออนไลน์ของไทยสูงแตะ 50% ของมูลค่ารวมค้าปลีกในไทย เมื่อทุก Gen คุ้นชินกับประสบการณ์ช้อปปิ้งออนไลน์ที่ทำง่ายเพียงปลายนิ้ว ผู้ประกอบการและแบรนด์จึงต้องเร่งปรับตัวเพื่อคว้าโอกาสจากการเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้ เทคโนโลยีถือว่าเป็นกระดูกสันหลังของนิเวศใหม่
ไม่ใช่แค่ด้านการตลาด สื่อสารการตลาด แต่เป็นในทุกๆ ด้าน โดยเฉพาะด้านการบริหารจัดการ ระบบ ขั้นตอนต่างๆ เพื่อสร้างประสบการณ์ที่ยอดเยี่ยมต่อลูกค้าและคู่ค้า เช่น การสร้างประสบการณ์เสมือนจริง การบริหารสต๊อก การจัดส่ง การแบ่งปันผลประโยชน์กับคู่ค้าและลูกค้า บริการหลังการขาย และการอำนวยความสะดวกอื่นๆ
ไม่ว่าอนาคตค้าปลีกไทยจะกลายพันธุ์ไปเป็นรูปแบบใดก็ตาม แต่สิ่งหนึ่งที่เราเริ่มเห็นแล้วคือการสลับขั้วอำนาจของค้าปลีก ทั้งในแง่ของแบรนด์ พลังอำนาจถ่ายเทจากแบรนด์ใหญ่ไปสู่แบรนด์เล็กที่มีคุณภาพและมีความคล่องตัว ปรับตัวเท่าทันเทคโนโลยีการตลาดรูปแบบใหม่ และจากผู้ประกอบการค้าปลีกแบบเดิมที่ทรงพลัง เปลี่ยนขั้วเป็น Social Media อันทรงพลัง และแพลตฟอร์ม Marketplace ต่างๆ หัวใจสำคัญของผู้เล่นในธุรกิจค้าปลีกในอนาคตคือ การรู้เท่าทันพฤติกรรมของผู้บริโภค และเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป รู้จักปรับตัวอย่างคล่องตัว รวดเร็ว และถูกทิศทาง
