ตลอดช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมาได้เกิดกระแสการนำภาพถ่ายไปทำให้ออกมาอยู่ในรูปแบบการ์ตูนสไตล์ Studio Ghibli ด้วย AI และมันก็กลายเป็นเทรนด์ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในโลกออนไลน์ พร้อมกับที่เกิดข้อถกเถียงขึ้นอย่างกว้างขวางถึงคุณค่าของงานฝีมือและการทุ่มเทใส่ใจในทุกรายละเอียดในการรังสรรค์ผลงานที่ทางสตูดิโอยึดถือ ซึ่งย้อนแย้งกับกระแสการใช้ AI ที่กำลังเกิดขึ้นในขณะนี้ และยังมีข้อพิพาทด้วยว่า กระแสดังกล่าวถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ของ Studio Ghibli ด้วยหรือไม่
Studio Ghibli สร้างผลงานที่กลายเป็นที่รักของคนทั่วโลกมานานหลายทศวรรษ และยังมีบทบาทสำคัญในแง่ของการสะท้อนอัตลักษณ์และวัฒนธรรมของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งการที่ผู้คนสร้างภาพสไตล์ Studio Ghibli ง่ายๆ ด้วยเครื่องมืออย่าง ChatGPT ก็ก่อให้เกิดความไม่พอใจต่อผู้คนมากมาย และยังดูเหมือนว่าจะเข้าข่ายการละเมิดลิขสิทธิ์อีกด้วย โดยที่ผ่านมานักร่างกฎหมายและหนึ่งในผู้ก่อตั้ง Studio Ghibli อย่าง Hayao Miyazaki ที่เป็นนักทั้งวาดและผู้กำกับก็ได้ออกมาพูดคุยถึงประเด็นนี้ และล่าสุดผู้ร่างกฎหมายในประเทศญี่ปุ่นก็กำลังพิจารณาดำเนินการให้การทำภาพ ‘Ghiblification’ กลายเป็นสิ่งผิดกฎหมาย โดยนำเรื่องเข้าสู่การประชุมคณะกรรมการของรัฐบาลเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
Masato Imai สมาชิกพรรค Constitutional Democratic Party เปิดประเด็นถึงเรื่องนี้กับ Hirohika Nakahara ผู้ดำรงตำแหน่งอธิบดีแห่งกระทรวงการศึกษาธิการ วัฒนธรรม กีฬา วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศญี่ปุ่น โดยตั้งคำถามว่า
“ตอนนี้กำลังมีข้อถกเถียงถึงสิ่งที่เรียกว่า ‘Ghiblification’ หรือการใช้ AI ทำภาพให้ออกมาในสไตล์ Ghibli ถือเป็นการละเมิดกฎหมายลิขสิทธิ์หรือไม่ ถ้าหากอ้างอิงตามกฎหมายที่เรากำลังใช้อยู่ในขณะนี้ มันถูกกฎหมายอย่างไร”
Hirohika Nakahara ให้คำตอบว่า
“สุดท้ายแล้วมันเป็นสิ่งที่ศาลจะต้องตัดสิน ถ้าหากนับแค่เพียงเรื่องสไตล์หรือแนวคิดที่ออกมาคล้ายคลึงกันก็จะไม่ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ แต่ถ้า AI จงใจทำให้ออกมาเหมือน หรือนำสิ่งที่มีอยู่แล้วและยังติดลิขสิทธิ์มาใช้ก็อาจเป็นไปได้ว่าเกิดการละเมิดลิขสิทธิ์ขึ้น ดังนั้นการนำสไตล์และไอเดียไปใช้นั้นไม่ได้ผิดกฎหมาย แต่ถ้าภาพที่ AI สร้างเป็นที่จดจำหรือเข้าใจได้ว่าคือภาพของ Ghibli เอง ก็อาจถือได้ว่าเป็นการละเมิดกฎหมาย”
ขณะนี้ทางรัฐบาลญี่ปุ่นยังไม่ได้ออกกฎหมายต่อต้านการใช้ ChatGPT ในการสร้างภาพออกมาให้เหมือนกับสไตล์การ์ตูนของ Studio Ghibli โดยพวกเขาต้องถกเถียงกันเรื่องลิขสิทธิ์และการใช้ AI กันต่อไปในช่วงเวลานี้
ภาพ: Daniele Venturelli / WireImage
อ้างอิง:
