หาดใหญ่หลังน้ำท่วมยังไม่จบ ภาคประชาชน-เอกชน เร่งฟื้นเมือง-เศรษฐกิจ ก่อนทุกอย่างสายเกินไป

วานนี้ (10 ธันวาคม) THE STANDARD ลงพื้นที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เก็บข้อมูล War Room ภาคประชาชน และประชุมร่วมกับตัวแทนเอกชน ภาคธุรกิจ หอการค้า และผู้ประกอบการในหาดใหญ่ โดยส่วนใหญ่ได้สะท้อนสถานการณ์จริงหลังน้ำลดว่า ‘วิกฤตเพิ่งเริ่มต้น’ ทั้งด้านขยะ ภาพลักษณ์เมือง เศรษฐกิจ SME หนี้ครัวเรือน และความเสี่ยงทางสุขภาพ 

ขณะที่หลายฝ่ายมองภาพตรงกันว่า หากไม่ระดมสรรพกำลังช่วยเหลือทันที เมืองเศรษฐกิจอันดับหนึ่งภาคใต้ ‘อาจล้มทั้งระบบ’ และนี่คือข้อเท็จจริงจากการลงพื้นท่ี เพื่อส่งเสียงต่อไปยังภาคีเครือข่าย ก่อนที่ทุกอย่างจะสายเกินแก้

กวาดล้างเมืองคืบเพียง 40% ขยะล็อตใหม่ผุดกว่า 700 จุด  ซอยเล็กยังไร้กำลังคน

War Room รายงานสถานการณ์ล่าสุดว่า การกำจัดขยะและโคลนหลังน้ำท่วมคืบหน้าเพียง 40% โดยหลายชุมชนยังทยอยนำขยะล็อต 2-3 ออกจากบ้าน ทำให้เกิดจุดร้องขอกว่า 600- 700 จุดทั่วเมือง

บางโซน เช่น โซน 3 ที่แม้จะคืบหน้า 80% แต่ยังมีซอยเล็กจำนวนมากที่ติดค้าง ขณะเดียวกันยังมีพื้นที่เข้าถึงยาก ขาดเครื่องจักรขนาดเล็ก เพราะงานในซอยเล็กต้องใช้ อาสาสมัครและคนเดินเท้า เป็นหลัก ทำให้กระบวนการช้ากว่าที่ภาครัฐประเมินไว้มาก

ขณะเดียวกัน ขยะใหม่ยังถูกนำออกมาอย่างต่อเนื่อง เพราะประชาชนจำนวนมากเพิ่งเริ่มล้างบ้างตัวเลขเสร็จภายใน 14 วัน อาจไม่สอดคล้องกับของจริงในพื้นที่

ขาดอุปกรณ์เร่งด่วน: กระสอบ 100,000 ใบ–Big Bag 5,000 ใบ หน้ากาก N95-รองเท้าบูทยังไม่พอ

ทีมภาคประชาชนเร่งขอกระสอบและอุปกรณ์เพื่อรองรับการเก็บขยะในซอยแคบ

• ต้องการกระสอบเพิ่ม 100,000 ใบ, Big Bag 5,000 ใบ

• อุปกรณ์เร่งด่วน: หน้ากาก N95, ถุงมือยาง, รองเท้าบูท, แว่นกันฝุ่น

• ยาปฏิชีวนะ Doxycycline (ยากันฉี่หนู) และของใช้จำเป็น เช่น เตาแก๊สปิกนิก-หม้อหุงข้าว ยังขาดแคลน

เตือนฝุ่นพิษหลังโคลนแห้ง อาจหนักกว่าแม่สาย 10- 15 เท่า ขณะที่รถน้ำ อบจ. ไม่พอ

• ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า เมื่อโคลนเริ่มแห้ง เมืองจะเผชิญฝุ่นปนเชื้อโรค หนักกว่าที่ อ.แม่สาย หลายเท่า และอาจลากนาน กว่า 2 เดือน

• ปัจจุบันรถน้ำ อบจ.มีเพียง 20 คัน ซึ่งไม่เพียงพอต่อการฉีดพ่นทั้งเมือง

• วิกฤตกลุ่มเปราะบาง: 200,000 ประชากรแฝง อย่างน้อย 50,000 คนต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วน

• ชุมชนริมราง-คลองหวะ และหลายชุมชนเสียหายหนัก หลายครอบครัวต้องเช่าที่อยู่ใหม่ทันที ขณะที่การเข้าถึงความช่วยเหลือจากรัฐยังล่าช้ามาก

ฟื้นฟูเศรษฐกิจเมืองที่กำลัง ‘หยุดหายใจ’ ผู้ประกอบการเตือนตรงกัน ‘ถ้าไม่เติมสภาพคล่อง ตอนนี้จะไม่เหลืออะไรให้ฟื้น’

ธุรกิจ SME – ร้านอาหาร – ตลาดกิมหยง สาหัสมาก: หนี้เก่าปี 53 ยังไม่หมด สต็อกจมรอบใหม่

ผู้ประกอบการรายย่อยจำนวนมากกำลังเผชิญจุดตัดสินใจยุบกิจการ

• เจ้าของร้านเก่าแก่หลายรายเสียหายซ้ำสอง บางรายระบุว่า “ไม่มีบ้านอยู่แล้ว และไม่คิดจะเริ่มใหม่”

• กลุ่ม baby boomer จำนวนมากลังเลว่าจะกลับมาเปิดร้านหรือไม่

• ธุรกิจในตลาดกิมหยงหลายแห่งหันไปทำออนไลน์แทน ส่งผลให้แรงงานในเมืองตกงานจำนวนมาก

ข้อเสนอภาคเอกชน: Soft Loan 1.5% ยาว 3-5 ปี เงินกู้ไร้หลักประกัน ตลาดลดราคากระตุ้นกำลังซื้อ

ผู้ประกอบการเสนอเร่งมาตรการทางการเงิน เพื่อป้องกันไม่ให้ธุรกิจล้มเป็นโดมิโน

• Soft Loan ดอกเบี้ย 1.5% เทียบเท่า 3 จังหวัดชายแดนใต้

• เงินกู้ไม่ต้องใช้หลักทรัพย์ค้ำประกัน

• ตลาดนัดราคาพิเศษ–CSR จากบริษัทใหญ่ เพื่อให้คนในพื้นที่ซ่อมบ้าน–ซ่อมร้านได้ทัน

• เสนอ “คูปองบริจาค” ให้คนทั่วประเทศซื้อ เพื่อหมุนเงินในพื้นที่หาดใหญ่โดยตรง

ภาคการท่องเที่ยววิกฤตหนักสุด: นักท่องเที่ยวมาเลเซียยกเลิกการเดินทางจำนวนมาก

หาดใหญ่มีห้องพัก 20,000 ห้อง เปิดให้บริการจริงเหลือเพียง 5,000 ห้อง ผู้ประกอบการตั้งเป้า ‘เปิดให้ครบก่อนปีใหม่’ เพื่อให้เมืองกลับมามีรายได้

แต่ภาพลักษณ์เมืองที่เต็มไปด้วยโคลน-ขยะ ทำให้นักท่องเที่ยวมาเลเซียถอยทันที

ข้อเสนอเร่งด่วน:

• เคลียร์ทางหลักให้สะอาดที่สุดก่อนตรุษจีน

• ให้สายการบิน – ททท. ตรึงราคาตั๋ว

• ดึง influencer คนหาดใหญ่ช่วยโปรโมต

• จัดขบวนรถไฟพิเศษ Big Cleaning Day” เพื่อดึงอาสา- ท่องเที่ยวเข้าพื้นที่พร้อมกัน

ภาคประชาชนสะท้อนเสียงจริงจากพื้นที่

“อย่าคิดว่ามันจบแล้ว นี่อาจจะเป็นวิกฤตหลังวิกฤต ถ้าหาดใหญ่ไม่เหมือนเดิม เมืองอาจกลับมาไม่ได้อีกเลย”

“95% ของเมืองเสียหาย คนมองว่าจบแล้ว แต่เรายังยืนไม่ได้”

“หาดใหญ่ที่รุ่งเรือง 30-40 ปี พัดไปกับน้ำหมดแล้ว”

“เราเสียภาษี แต่สิ่งที่ได้กลับมามันน้อยเกินไป”

โจทย์ใหญ่: ฟื้นเมือง ฟื้นคน ฟื้นเศรษฐกิจ

ทีม War Room เสนอ 3 กรอบงานหลักในเฟสฟื้นฟู

1)ฟื้นเมือง (Restart the City)

• เก็บขยะ 
• ลดฝุ่น 
• ซ่อมถนน 
• ตั้งคลังเก็บวัสดุซ่อมบ้านส่วนกลาง

2)ฟื้นเศรษฐกิจ (Restart & Reimagine Hatyai)

• จับคู่ภาคธุรกิจใหญ่กับฐาน SME 
• เร่งสภาพคล่อง soft loan มาตรการ matching เมือง

3)ฟื้นคน การศึกษา สุขภาพจิต

• ป้องกันเด็กหลุดจากระบบการศึกษา
• เยียวยาจิตใจหลังน้ำท่วม
• รับมือโรคฉี่หนู โรคทางเดินหายใจ PTSD

สารสื่อสารที่หาดใหญ่ต้องการให้ประเทศไทยได้ยิน

“ช่วยลงมาฟื้นฟู ช่วยให้เรายืนได้อีกครั้ง อย่าคิดว่ามันจบแล้ว เพราะเราอาจไม่ฟื้นกลับมาเหมือนเดิม”

นี่คือเสียงร้องของเมืองเศรษฐกิจอันดับหนึ่งภาคใต้ ที่วันนี้กำลังอยู่บนเส้นแบ่งระหว่างการฟื้นตัว กับการหายไปจากแผนที่เศรษฐกิจไทย