วานนี้ (21 กุมภาพันธ์) สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ชี้แจงประเด็นการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการ (ECT Report) ระบุว่าตามที่มีสื่อมวลชนสอบถามมายังสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง และมีผู้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการรายงานผลคะแนนเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการว่า
การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไปที่จะมีขึ้นในปี 2566 กกต. จะมีการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการหรือไม่ และทำไมจึงยกเลิกการจัดให้มีแอปพลิเคชันในระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรนั้น
ขอเรียนว่า สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งตระหนักดีถึงการแจ้งข้อมูลเกี่ยวกับการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการให้ประชาชนได้ติดตามความคืบหน้าและรับทราบผลคะแนนตามมาตรา 120 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 เป็นอย่างดี
ทั้งนี้ ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไปที่จะมีขึ้นในปี 2566 จึงได้จัดให้มีการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการตามมาตรา 120 วรรคสอง เหมือนการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมา ผ่านทางระบบ ECT Report ที่เน้นความถูกต้องและรวดเร็ว โดยประชาชนจะเห็นคะแนนแรกเมื่อกรรมการนับคะแนนประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) นับคะแนนเสร็จ และได้ตรวจสอบความถูกต้องในแบบรายงาน ส.ส. 5/18 และนำไปติดหน้าหน่วยเลือกตั้งให้ประชาชนได้ดูและตรวจสอบ
โดยภายใน 5 วันนับแต่วันเลือกตั้งมีการสำเนาแบบรายงาน ส.ส. 5/18 เผยแพร่ในเว็บไซต์ของสำนักงานด้วย
ซึ่งคะแนนของหน่วยแรกก็จะถูกกรอกลงในระบบ ECT Report และคะแนนจากหน่วยเลือกตั้งอื่นๆ ก็จะทยอยนำเข้าระบบ ECT Report อย่างต่อเนื่องต่อไป ประชาชนจึงสามารถติดตามผลคะแนนได้อย่างต่อเนื่องจากสื่อมวลชนต่างๆ ที่มาเชื่อมต่อกับระบบ ECT Report และจะทราบผลคะแนนว่าผู้สมัครผู้ใดหรือพรรคการเมืองใดได้คะแนนจำนวนเท่าใดในคืนวันเลือกตั้งทันที
ทั้งนี้ จากการดำเนินการถอดบทเรียนการเลือกตั้งในปี 2562 ที่ผ่านมา ทำให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งทราบถึงข้อจำกัดในการรายงานผลคะแนนว่าไม่ได้เกิดจากแอปพลิเคชันแต่ประการใด แต่เกิดจากการกรอกคะแนนจากหน่วยเลือกตั้งที่มีอยู่ประมาณ 92,00 หน่วย หน่วยละไม่น้อยกว่า 70 ข้อมูล
ดังนั้น เพื่อให้การรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการถูกต้อง รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งจึงได้นำระบบ ECT Report มาใช้เพื่อมิให้เกิดความเสี่ยงอันเนื่องมาจากการกรอกคะแนน ที่มีสาเหตุมาจาก
- ความล้าจากการทำงานอย่างต่อเนื่องของ กปน. ซึ่งต้องทำงานโดยไม่มีเวลาหยุดพัก ประมาณ 15-18 ชั่วโมง เพราะต้องตื่นตั้งแต่ตี 4 เพื่อรับอุปกรณ์ และเตรียมหน่วยเลือกตั้ง อีกทั้งยังต้องอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ดำเนินการนับคะแนน ส่งมอบอุปกรณ์การเลือกตั้งและผลคะแนน ประกอบกับต้องทำงานภายใต้แรงกดดันตามสภาพของการแข่งขันทางการเมืองในแต่ละพื้นที่
- การเลือกตั้งเป็นระบบบัตร 2 ใบ ด้วยสาเหตุตามข้อ 1. มีความเสี่ยงที่จะเกิดความผิดพลาดในการกรอกคะแนนได้
- จำนวนพรรคการเมืองหรือผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้งมีเป็นจำนวนมาก ชื่อพรรคการเมืองที่มีลักษณะชื่อพ้องกัน คล้ายกันเป็นจำนวนมาก มีความเสี่ยงที่จะเกิดความผิดพลาดในการกรอกคะแนนได้
อนึ่ง การแก้ระเบียบโดยยกเลิกการกำหนดให้มีแอปพลิเคชันเพียงช่องทางเดียวในการรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการ จึงเป็นการแก้ไขข้อจำกัดในการนำเสนอข้อมูลแก่ประชาชนให้มีช่องทางที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น แต่ก็ไม่ได้ปิดช่องทางการจัดให้มีแอปพลิเคชันแต่อย่างใด
เพราะในมาตรา 120 ได้รองรับการรายงานผลการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการทุกช่องทางไว้ การยกเลิกเรื่องแอปพลิเคชันออกจากระเบียบจึงเป็นเรื่องที่ถูกต้องเหมาะสมแล้ว ทำให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งมีทางเลือกที่จะรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการได้หลากหลาย ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในช่วงเวลาดังกล่าว ว่าช่องทางใดจะทำให้การรายงานผลคะแนนได้อย่างถูกต้อง มีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์กับประชาชนมากที่สุด
