หากจะถามว่าโควิด-19 สร้างผลกระทบต่ออุตสาหกรรมไหนมากที่สุด หนึ่งในคำตอบ ต้องมีชื่อของ ‘อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว’ อย่างแน่นอน
ใน THE STANDARD ECONOMIC FORUM หัวข้อ ‘The Future of Tourism ยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวไทยแห่งอนาคต’ ยุทธศักดิ์ สุภสร ผู้ว่าการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เกริ่นว่า การท่องเที่ยวของไทยได้รับผลกระทบตั้งแต่เดือนมกราคม ตั้งแต่ช่วงที่จีนห้ามชาวจีนเดินทางออกนอกประเทศ เมื่อรวมกับมาตรการของประเทศอื่นๆ ไตรมาสแรกจึงมีนักท่องเที่ยวเพียง 6.75 ล้านคน
มีการประเมินว่า ดีที่สุดปี 2020 นี้ จำนวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางทั่วโลกจะลดลง 58% แย่ที่สุดจะลดลงมากถึง 78% สำหรับไทยเองจากที่มีนักท่องเที่ยวเดือนละ 2-3 ล้านคน ภาพประวัติศาสตร์ที่เราได้เห็นคือ มีนักท่องเที่ยวเป็น 0 ในช่วงที่ผ่านมา
ในปีนี้ ททท. พยายามประคับประคองให้นักท่องเที่ยวไม่น้อยกว่า 60% ทั้งในแง่รายได้ ซึ่งคาดว่าจะมีประมาณ 1.23 ล้านล้านบาท ซึ่งปกติอยู่ที่ 3 ล้านล้านบาท ส่วนนักท่องเที่ยวต่างประเทศประมาณ 14-16 ล้านคน จากปกติแล้วมีปีละเกือบ 40 ล้านคน
“เราต้องเตรียมยุทธศาสตร์ไว้ เพราะถึงอย่างไรการท่องเที่ยวจะกลับมา แต่จะกลับมาช้าหรือเร็วก็ขึ้นอยู่กับสถานการณ์การระบาดของโรคในบ้านเรา”
ระยะสั้นสิ่งที่ต้องทำคือ การดึงนักท่องเที่ยวภายในประเทศกลับมาก่อน โดยเฉพาะกลุ่มคนที่เดินทางออกไปเที่ยวต่างประเทศ ซึ่งแต่ละปีมีประมาณ 12-13 ล้านคน กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่มีกำลังซื้อ และเชื่อว่ามีไม่น้อยที่อยากกลับไปเที่ยวแล้ว โดยคาดว่าจะเริ่มมีการออกเที่ยวตั้งแต่เดือนกรกฎาคมเป็นต้นไป
ส่วนการดึงนักท่องเที่ยวจากต่างประเทศ จะให้เป็นไปในลักษณะของการจับคู่ (Travel Bubble) ระหว่างประเทศที่มีความเสี่ยงต่ำ โดยเลือกกลุ่มและกำหนดจำนวนก่อน
สำหรับมาตรการช่วยเหลือมีแน่นอน โดยแบ่งเป็น 2 ส่วน หนึ่ง คือการประชุมสัมมนา ซึ่งจะได้ขับเคลื่อนไปทั้งหมด เช่น รถ ที่พัก ผู้ประกอบการ สอง คือการกระตุ้นการท่องเที่ยว เช่น การกระตุ้นให้เกิดกำลังซื้อ รวมทั้งให้ผู้ประกอบการด้วย โดยเฉพาะช่วงเวลานี้คือต้องใช้จุดแข็งด้านสุขภาพเข้ามาช่วยดึงความเชื่อมั่น สำหรับรายละเอียดที่ชัดเจน กำลังคุยกันอยู่ คาดว่าในเดือนกรกฎาคมน่าจะสามารถเริ่มออกหมัดได้
ในระยะยาว ผู้ว่าฯ ททท. เชื่อว่า ภูมิทัศน์การท่องเที่ยวจะต้องเปลี่ยนไปอย่างแน่นอน และต้องใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 18 เดือน กว่าที่อุตสาหกรรมท่องเที่ยวจะกลับมาเหมือนเดิม แน่นอนว่าในระหว่างนี้ย่อมหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะกระทบกับผู้ที่อยู่ในอุตสาหกรรม โดยเฉพาะการจำกัดคนและการรักษาระยะห่าง จะทำให้เรื่องของ Economy of Scale ใช้ไม่ได้ ต้นทุนจะสูงขึ้น ดังนั้น สิ่งที่ต้องทำคือ การปรับโมเดลธุรกิจ โดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยเติมเต็ม
ขณะเดียวกัน นักท่องเที่ยวที่อยู่ในกลุ่มมิลเลนเนียลจะกลับมาเที่ยวเป็นกลุ่มแรก ธุรกิจจึงต้องปรับให้สอดรับ นอกจากนี้การท่องเที่ยวจะไม่ใช่เรื่องง่ายอีกต่อไป การท่องเที่ยวเชิงคุณภาพจะกลับมา ซึ่งเราจะได้นักท่องเที่ยวคุณภาพอย่างที่เราอยากเห็น กลุ่มนี้ใช้จ่ายมากกว่า 1 แสนบาทต่อคนต่อทริป ซึ่งจะเข้ามาช่วยชดเชยรายได้ที่หายไปได้
“เราจะชนะได้ ผู้ประกอบการต้องรอด เมื่อวันหนึ่งสถานการณ์กลับมาปกติ หากไม่มีผู้ประกอบการ เราก็อยู่ไม่ได้”
ผู้ว่าฯ ททท. ทิ้งทายว่า หลัก 3R ที่ผู้ประกอบการควรทำคือ Remodel ปรับตัวเอง ต้องมองตลาดในประเทศเพิ่มขึ้น Reskill/Upskill เพิ่มทักษะของพนักงาน และ Rebalance ธุรกิจต้องมีความสมดุล
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
