สรุปสถานการณ์โควิด-19 สายพันธุ์เดลตา แนวโน้ม การรับมือในหลายประเทศโซนยุโรป และผลกระทบที่สะเทือนถึงแฟนบอลในรัสเซีย

หลายประเทศกำลังจับตาการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์เดลตา ซึ่งหัวหน้านักวิทยาศาสตร์ของ WHO ระบุไว้ก่อนหน้านี้ว่า ‘เดลตา’ กำลังกลายมาเป็นเชื้อสายพันธุ์หลักสำหรับการระบาดทั่วโลก วันนี้เรามาติดตามสถานการณ์ในทวีปยุโรปบางประเทศ กับแนวโน้มการระบาดและการรับมือ นอกจากนี้ยังมีผลกระทบที่ส่งต่อไปยังวงการฟุตบอลที่กำลังมีทัวร์นาเมนต์สำคัญอีกด้วย

เริ่มต้นกันที่โปรตุเกส การแพร่ระบาดของเชื้อสายพันธุ์เดลตาถูกตรวจพบในพื้นที่ Greater Lisbon ซึ่งในสัปดาห์ที่ผ่านมาพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่ที่มีผู้ติดเชื้อรายใหม่คิดเป็นร้อยละ 60 ของผู้ติดเชื้อรายใหม่ของทั้งประเทศ ทำให้มีการห้ามการเดินทางที่ไม่จำเป็นเพื่อเข้า-ออกจากพื้นที่ดังกล่าวในสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ทว่าในตอนเหนือของโปรตุเกส เชื้อสายพันธุ์หลักยังคงเป็นสายพันธุ์อัลฟา

ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขของโปรตุเกสและสำนักข่าว Reuters ระบุว่า มีผู้ติดเชื้อรายใหม่เพิ่มขึ้นมาอยู่ในระดับเกินพันคนต่อวันเป็นเวลา 4 วันติดต่อกันตั้งวันพุธจนถึงวันเสาร์ที่ผ่านมา ตัวเลขระดับนี้พบครั้งล่าสุดในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งขณะนั้นโปรตุเกสยังคงอยู่ใต้มาตรการล็อกดาวน์ อย่างไรก็ตาม ในวันอาทิตย์ยอดผู้ติดเชื้อรายใหม่ลดลงมาอยู่ที่ 941 รายอีกครั้ง จำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่เมืองลิสบอน และการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่เกิดขึ้นหลังจากที่โปรตุเกสเปิดรับผู้มาเยือนจากประเทศอื่นในสหภาพยุโรปและสหราชอาณาจักร ทั้งนี้แม้จำนวนการเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลจากโควิด-19 จะเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่จำนวนการเสียชีวิตยังไม่ได้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัดแต่อย่างใด ทั้งนี้เพราะผู้ที่อายุมากกว่าหรือมีความเสี่ยงมากกว่าส่วนใหญ่ได้รับวัคซีนแล้ว และเมื่อมองในภาพรวมจะพบว่า เกินกว่า 1 ใน 4 ของประชากรทั้งหมดของโปรตุเกสได้รับวัคซีนครบ 2 โดสแล้ว

ไปต่อกันที่รัสเซีย ซึ่งก็อยู่ในช่วงที่พบผู้ติดเชื้อรายใหม่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยตั้งแต่ช่วงต้นเดือนมิถุนายนจนถึงปัจจุบัน จำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ต่อวันเพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัว และการระบาดนั้นเด่นชัดมากที่สุดในกรุงมอสโก เมืองหลวงของรัสเซีย ที่มีผู้ติดเชื้อรายใหม่ต่อวันเพิ่มขึ้นมากกว่าสองเท่าภายในเวลาสองสัปดาห์ และทำสถิติผู้ติดเชื้อรายใหม่สูงสุดในเมืองนี้ถึง 2 วันซ้อนในวันศุกร์และวันเสาร์ที่ผ่านมา ซึ่งนักไวรัสวิทยาหลายรายชี้ว่า เชื้อสายพันธุ์เดลตาเป็นเชื้อที่พบได้มากที่สุดในกรุงมอสโกในขณะนี้ และ เซอร์เกย์ ซาเบียนนิน ผู้ว่าการกรุงมอสโก บอกกับสื่อท้องถิ่นเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมาว่า ร้อยละ 89.3 ของผู้ติดเชื้อรายใหม่ในเมืองนี้เป็นเชื้อสายพันธุ์เดลตา ขณะที่เมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ซึ่งเป็นเมืองที่มีผู้ติดเชื้อมากที่สุดเป็นอันดับ 2 รองจากมอสโกมีกำหนดถูกใช้เป็นสถานที่จัดการแข่งขันฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป (ยูโร 2020) จำนวน 7 นัด ซึ่งรวมถึงนัดในรอบก่อนรองชนะเลิศในวันที่ 2 กรกฎาคมนี้ และคาดว่าจะดึงดูดแฟนบอลชาวยุโรปได้หลายพันคน เมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กต้องเพิ่มมาตรการโดยการห้ามการจำหน่ายอาหารใน ‘Fan Zone’ ที่มีจอยักษ์ไว้สำหรับให้แฟนๆ ชมการแข่งขัน ส่วนที่มอสโกเจอมาตรการที่เข้มงวดยิ่งกว่าโดยการสั่งปิด Fan Zone, ห้ามการรวมตัวกันเกิน 1,000 คน, ระงับกิจกรรมบันเทิงและปิดสถานเต้นรำทั้งหมดตั้งแต่วันศุกร์ที่แล้ว นอกจากนี้ยังมีการขยายมาตรการที่ประกาศไปก่อนหน้า อาทิ การปิดโรงอาหารในหลายสถานที่ตั้งแต่เวลา 23.00-06.00 น.

แต่มาตรการที่เข้มงวดที่สุดดูจะเป็นการ ‘บังคับ’ ให้ชาวรัสเซียในกรุงมอสโกที่ทำงานภาคบริการต้องเข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อวันพุธที่แล้วและครอบคลุมไปยังคนทำงานหลายอาชีพ เช่น ช่างทำผม คนขับแท็กซี่ พนักงานธนาคาร และครู เป็นต้น ข้อมูลจากเว็บไซต์ gogov.ru ที่สำนักข่าว AFP ใช้อ้างอิง จะพบว่า ณ วันที่ 21 มิถุนายน มีชาวรัสเซียเพียงร้อยละ 13.5 เท่านั้นที่ได้รับวัคซีนแล้วอย่างน้อย 1 โดส และหากนับจำนวนผู้ที่ได้รับวัคซีนครบ 2 โดสจะคิดเป็นเพียงร้อยละ 10.5 จากประชากรทั้งหมดราว 146 ล้านคน และ ณ วันศุกร์ที่ผ่านมาพบว่า ในมอสโกมีประชากรเพียงร้อยละ 1.5 ล้านคนจาก 12 ล้านคนเท่านั้นที่ได้รับวัคซีนครบ 2 โดสแล้ว ทั้งนี้สำนักข่าวต่างประเทศหลายสำนักรายงานตรงกันว่า รัสเซียเผชิญกับปัญหาที่ประชาชน ‘ไม่ไว้ใจ’ วัคซีน ผลสำรวจจาก The Levada Center สำนักทำโพลที่สำรวจทัศนคติของชาวรัสเซียต่อการฉีดวัคซีนในเดือนเมษายน 2021 พบว่าร้อยละ 62 ไม่ต้องการรับวัคซีน ทั้งนี้วัคซีนที่ใช้ในรัสเซียนั้นล้วนผลิตในรัสเซียเองทั้งสิ้น

ต่อจากนี้จะเป็นสถานการณ์ในประเทศที่ยังไม่เห็นแนวโน้มการเพิ่มขึ้นของผู้ติดเชื้อโควิด-19 รายใหม่ เริ่มกันที่ฝรั่งเศส เว็บไซต์ The Financial Times รายงานว่า เมื่อวันอังคารที่แล้ว โอลิเวียร์ เวราน รัฐมนตรีสาธารณสุขฝรั่งเศสกล่าวกับสื่อว่า จำนวนตัวอย่างของไวรัสที่ถูกวิเคราะห์ในฝรั่งเศสยังมีที่ระบุได้ว่าเป็นเชื้อสายพันธุ์เดลตาเพียงร้อยละ 2-4 ทว่าเขาก็บอกว่าแม้สัดส่วนนี้จะยังดูต่ำ แต่ก็คล้ายกับสถานการณ์ในสหราชอาณาจักรที่เกิดขึ้นเมื่อไม่กี่สัปดาห์ก่อนหน้า (ซึ่งมาถึงตอนนี้ผู้ป่วยโควิด-19 รายใหม่ส่วนใหญ่ในสหราชอาณาจักรก็ถูกพบว่าติดเชื้อสายพันธุ์เดลตาแล้ว)

แต่ถ้าหากลงไปดูในระดับพื้นที่ เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาทางการกำลังพยายามควบคุมการระบาดในภูมิภาค Landes ใกล้ชายแดนที่ติดกับสเปน ซึ่งมีผู้ป่วยรายใหม่ที่ติดเชื้อสายพันธุ์เดลตาคิดเป็นราวร้อยละ 30 ของผู้ติดเชื้อรายใหม่ทั้งหมดในพื้นที่นี้ รวมทั้งยังมีการพบคลัสเตอร์ผู้ติดเชื้อสายพันธุ์เดลตาในไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมาในเขตชานเมืองทางใต้ของกรุงปารีส และในโรงเรียนศิลปะแห่งหนึ่งที่เมืองสตราสบูร์ก ซึ่งในแต่ละกรณีที่เกิดขึ้น เจ้าหน้าที่ก็เพิ่มการติดตามผู้สัมผัสเสี่ยงและผลักดันให้มีการฉีดวัคซีนแก่ประชาชนในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ

ทั้งนี้ประชากรราว 1 ใน 4 ของฝรั่งเศสได้รับวัคซีนครบ 2 โดสแล้ว โดย ลีนา นักไวรัสวิทยาชาวฝรั่งเศสระบุกับเว็บไซต์ The Financial Times ว่า หากรักษาความเร็วในการฉีดวัคซีนไว้ได้ในระดับที่ดี และรักษามาตรการที่ไม่เกี่ยวกับยาบางอย่างเอาไว้ เช่น การสวมใส่หน้ากากในอาคาร ก็สามารถที่จะระงับการระบาดของไวรัสในฤดูร้อนนี้ไว้ได้ และย้ำว่าสายพันธุ์นี้จะมาแทนที่สายพันธุ์อื่นๆ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะต้องนำไปสู่การระบาดในระลอกใหม่

ส่วนสถานการณ์ในเดนมาร์กซึ่งมีการหาลำดับพันธุกรรมเพื่อตรวจสอบสายพันธุ์ของเชื้อไวรัสในสัดส่วนที่สูงต่อจำนวนผู้ป่วยทั้งหมด แต่ยังพบจำนวนการระบาดของเชื้อสายพันธุ์เดลตาน้อย แม้ว่าไวรัสสายพันธุ์นี้จะเข้ามาสู่เดนมาร์กในเวลาราวๆ เดียวกับที่เข้าไปยังสหราชอาณาจักร ซึ่งผู้เชี่ยวชาญหลายคนระบุว่าส่วนหนึ่งมาจากความแตกต่างทางประชากรและการเคลื่อนที่ของประชากร ซึ่งรวมถึงจำนวนผู้ติดเชื้อที่มาจากนอกประเทศ ซึ่งเป็นภูมิภาคที่มีความชุกของเชื้อสูง และสภาพความเป็นอยู่ในชุมชนที่มีการแพร่เชื้อ

และที่สเปน แม้ว่าเมื่อวันจันทร์ที่แล้ว (14 มิถุนายน) กระทรวงสาธารณสุขสเปนจะแถลงว่าพบผู้ติดเชื้อสายพันธุ์เดลตารายใหม่น้อยกว่าร้อยละ 1 แต่ที่แคว้นกาตาลุญญา เจ้าหน้าที่สาธารณสุขในพื้นที่แถลงเมื่อวันพฤหัสบดีว่าผู้ติดเชื้อรายใหม่ในพื้นที่ร้อยละ 20 เชื่อมโยงกับเชื้อสายพันธุ์นี้ พร้อมเตือนถึงความเป็นไปได้ที่สายพันธุ์เดลตาจะกลายเป็นสายพันธุ์หลักของสเปนในอีก 2-4 สัปดาห์ อย่างไรก็ตาม เปโดร ซานเชซ นายกรัฐมนตรีสเปน ประกาศเมื่อศุกร์ที่แล้วว่า ตั้งแต่วันที่ 26 มิถุนายนนี้ สเปนจะไม่บังคับใส่หน้ากากภายนอกอาคารอีกต่อไป

ปิดท้ายสั้นๆ ที่เยอรมนี ที่ยังพบผู้ป่วยโควิด-19 จากสายพันธุ์เดลตาเพียงร้อยละ 6 ในช่วงต้นเดือนมิถุนายน เยนส์ สปาน รัฐมนตรีสาธารณสุขของที่นั่นระบุว่า คำถามนั้นไม่ใช่คำถามที่ว่าสายพันธุ์เดลตาจะกลายมาเป็นสายพันธุ์หลักหรือไม่ แต่คำถามคือ ‘เมื่อไรและภายใต้เงื่อนไขใด’ ต่างหาก

ภาพ: Mark Kerrison via Getty Images

พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า

อ้างอิง: