วานนี้ (9 ตุลาคม) ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร มีการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. … ในวาระ 2 โดยเข้าสู่การพิจารณามาตรา 69/13 และมาตราที่เกี่ยวข้องกับ หมวด 6/1 ว่าด้วยการจัดตั้ง ‘กองทุนอากาศสะอาด’
วิชิต จรัสสุขสวัสดิ์ กรรมาธิการเสียงข้างน้อย แสดงความเห็นให้ ตัดหมวดกองทุนอากาศสะอาดออกทั้งหมด โดยให้เหตุผลว่าอาจสร้างภาระทางการคลังในระยะยาว และเห็นว่าการจัดตั้งกองทุนใหม่ไม่ผ่านกระบวนการตามพระราชบัญญัติกองทุนหมุนเวียน พ.ศ. 2558 อีกทั้งยังอาจซ้ำซ้อนกับ กองทุนสิ่งแวดล้อม ที่มีอยู่แล้วภายใต้ พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2537
ด้าน บัณฑูร เศรษฐศิโรตม์ กรรมาธิการเสียงข้างมาก ชี้แจงยืนยันถึงความจำเป็นของการจัดตั้งกองทุนอากาศสะอาด โดยระบุว่าเป็นกลไกสำคัญตามเจตนารมณ์ของร่างกฎหมายฉบับประชาชน และ ไม่ได้เป็นภาระทางงบประมาณของรัฐ เนื่องจากเงินกองทุนจะมาจาก ค่าธรรมเนียมเพื่ออากาศสะอาด ตามมาตรา 69/34(2) ซึ่งสภาฯ มีมติเห็นชอบแล้วก่อนหน้า ส่วนเงินตั้งต้นจากรัฐบาลจะเป็นเพียงครั้งเดียวและขึ้นอยู่กับดุลพินิจของรัฐบาล
บัณฑูรกล่าวต่อว่า ค่าธรรมเนียมนี้ไม่ใช่การเก็บเพื่อหารายได้ แต่เป็น มาตรการทางเศรษฐศาสตร์เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมผู้ก่อมลพิษ ให้ลดการปล่อย PM 2.5 และมลพิษทางอากาศอื่น ๆ โดยย้ำว่ากองทุนนี้เป็น ‘หัวใจของกฎหมายอากาศสะอาด’ ที่จะช่วยขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านเชิงโครงสร้างในระยะยาว
ในส่วนข้อกังวลด้านกฎหมาย บัณฑูรชี้แจงว่า คณะกรรมาธิการวิสามัญได้หารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงที่ปรึกษานายกรัฐมนตรีและคณะกรรมการกฤษฎีกาแล้ว ได้ข้อสรุปว่า คณะกรรมาธิการถือเป็นหน่วยงานของรัฐตามนิยามในพระราชบัญญัติกองทุนหมุนเวียน จึงสามารถเสนอจัดตั้งกองทุนได้โดยไม่ต้องผ่านคณะกรรมการนโยบายบริหารทุนหมุนเวียน
สุดท้าย ที่ประชุมสภาฯ ลงมติ เห็นชอบให้มีหมวด 6/1 กองทุนอากาศสะอาด ด้วยคะแนนเสียงเห็นด้วย 224 เสียง ไม่เห็นด้วย 11 เสียง งดออกเสียง 19 เสียง และไม่ลงคะแนน 4 เสียง ส่งผลให้ร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาด เดินหน้าต่อพร้อม ‘กองทุนอากาศสะอาด’ ซึ่งถูกมองว่าเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันประเทศไทยสู่สังคมอากาศดีอย่างยั่งยืน
