Mini Stage: Designing Tomorrow’s Cities เจาะนโยบายเมืองแห่งอนาคต เพื่อเด็กยุคใหม่

การพัฒนาไม่ใช่เพียงการจัดการขยะ การทำถนน และการบริหารจัดการเท่านั้น แต่การพัฒนาบุคลากร โดยเฉพาะ ‘เด็ก’ อย่าง Gen Alpha ในปัจจุบันที่จะต้องปรับตัวเข้าหาให้ไวขึ้น เพื่อที่พวกเขาจะไม่หลุดออกจากระบบการศึกษา รวมถึงการพัฒนาเด็กได้อย่างถูกต้องจากธรรมชาติของเขาอย่างการเล่น

งาน Alpha Skills Summit 2025 เชิญ ศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร มาพูดคุยในหัวข้อ Designing Tomorrow’s Cities เจาะนโยบายเมืองแห่งอนาคต เพื่อเด็กยุคใหม่ กับการปรับตัวของเมืองเข้าหา Gen Alpha เพื่อสร้างพัฒนาการที่ดีของเด็ก

เด็กในวัย 0-8 ขวบ เป็นวัยที่เหมาะสมกับพัฒนาการ เพราะสมองพัฒนาอย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม เด็กปฐมวัยอายุ 3-5 ขวบ กลับหลุดจากระบบการศึกษา โดย 3 ใน 4 คนนั้นหลุดจากระบบการศึกษาเพียงเพราะว่าไม่ใช่การศึกษาภาคบังคับ จึงเป็นหน้าที่ของเมืองอย่างกรุงเทพมหานครจะต้องจัดการในส่วนนี้ เพื่อให้ ‘เมือง’ กลายเป็นสถานที่ที่เหมาะสมกับ Gen Alpha

🧒🏻4 นโยบายเข้าถึงเด็กให้ไวขึ้น

1. โครงการ Bookstart ที่ครอบครัวผู้ให้กำเนิดเด็กเกิดใหม่ในโรงพยาบาลเครือกรุงเทพฯ จะได้รับหนังสือเพื่อแนะนำการสานสัมพันธ์กับลูก
2. ปรับศูนย์เด็กเล็กที่ศูนย์บริการสาธารณสุข เริ่มรับเด็กเข้าศูนย์ฯ ไวขึ้น ตั้งแต่วัย 3 เดือน – 1 ขวบครึ่ง
3. ปรับศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในกรุงเทพฯ ให้เริ่มรับเด็กในวัย 1 ขวบครึ่ง และขยายการดูแลเด็กนอกชุมชน
4. ปรับให้โรงเรียนรับเด็กอนุบาล 3 ขวบ (จาก 4 ขวบ) ให้ครบทั้ง 429 โรงเรียนของกรุงเทพฯ ภายในปี 2026

นโยบายที่ปรับตัวเข้าหาเด็กเกิดใหม่และ Gen Alpha ที่ไวขึ้น ทำให้สามารถดึงเด็กกลับเข้ามาสู่ระบบการศึกษาได้ถึง 42,583 คน

🧸Play-based Learning การพัฒนาเด็กจากการเล่น

การวัดผลการพัฒนาเด็กแบบเดิมจะมุ่งเน้นด้านวิชาการหรือการอ่านออกเขียนได้ แต่ในวัยเริ่มต้น สิ่งสำคัญของเด็กคือ ‘การเล่น’ เพราะสิ่งสำคัญมากกว่านั้นคือการจัดการตัวเอง การเข้าสังคม และเรื่องกายภาพ

การวัดผลการพัฒนาแบบ Play-based Learning จะช่วยพัฒนาด้าน EF หรือทักษะสมอง (Executive Function) เป็นกระบวนการทางความคิดระดับสูงของสมองส่วนหน้า โดยวัดจาก 3 กลุ่ม คือ กลุ่มทักษะพื้นฐาน กลุ่มทักษะกำกับตัวเอง และกลุ่มทักษะปฏิบัติ ซึ่งผลการวัดทักษะเด็กจากการเล่นพบว่า เด็กปฐมวัยมีการพัฒนาทักษะทั้ง 3 กลุ่ม 22-23%

ปัจจุบันกรุงเทพฯ ปรับใช้ Play-based Learning เข้ากับโรงเรียน โดยอบรมการปรับใช้ Play-based Learning ให้โรงเรียนในเครือกรุงเทพฯ ไปแล้ว 429 โรงเรียน และจะปรับใช้หลักสูตร Play-based Learning ให้ครบ 429 โรงเรียนภายในปี 2026

การเล่นนั้นสำคัญ ทำให้กรุงเทพฯ ส่งเสริมการเล่นกิจกรรมอิสระ (Free Play) ณ ศูนย์เด็กเล็กและพิพิธภัณฑ์ รวมถึงโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย ที่ตั้งเป้าจะมีขึ้นให้ครบทุกโรงเรียนในระดับอนุบาล เพื่อให้เด็กได้เล่นสนุกกับวิทยาศาสตร์

นอกจากนี้ กรุงเทพฯ ยังส่งเสริมให้มีห้องเรียนพ่อแม่ ที่พ่อแม่จะได้เข้ามาเรียนกับคุณครูและลูก เพื่อให้เข้าใจถึงการศึกษาของเด็ก และลดภาระงานด้านเอกสารของคุณครู ด้วยการทำให้เป็นระบบดิจิทัล ลดระยะเวลาการคัดเลือกครูเข้าใหม่ โดยปรับเกณฑ์และกระบวนการ เพื่อเติมครูเข้าระบบมากขึ้น

ศานนท์ทิ้งท้ายว่า เรื่องของการพัฒนาเมืองไม่ได้มีเพียงแต่การบริหารจัดการ แต่การพัฒนาบุคลากรขั้นแรกอย่างเด็ก Gen Alpha ก็เป็นหน้าที่ของเมืองเช่นกัน โดยกล่าวถึงคำพูดของ Alexander Den Heijer นักเขียนชื่อดังไว้ว่า “ถ้าดอกไม้ไม่เบ่งบาน เราจะต้องแก้ไขที่สภาพแวดล้อม ไม่ใช่ที่ดอกไม้”