“พวกเขาต้องการภาพยนตร์ที่เข้าใกล้ความเป็นจริง ภาพยนตร์ของปัจจุบันที่ไม่ถูกเติมแต่งด้วยฟิลเตอร์และไม่มีจุดหมายปลายทาง”
ส่วนหนึ่งในจดหมายเปิดผนึกที่ เจ้ย-อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง ลุงบุญมีระลึกชาติ ที่คว้ารางวัลปาล์มทองคําจากเทศกาล Cannes Film Festival 2010 บอกเล่าความรู้สึกในช่วงเวลาที่ตัวเขาและผู้คนทั้งโลกต้องเผชิญกับวิกฤตโควิด-19 และเผยแพร่บนเว็บไซต์ของนิตยสาร De Filmkrant
แรงบันดาลใจของจดหมายฉบับนี้เกิดขึ้นหลังจากได้อ่านจดหมายของ เจียจางเค่อ ผู้กำกับชาวจีนที่บอกเล่าประสบการณ์และความรู้สึกที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ต้องปรับตัวเข้ากับมาตรการกักตัว (Self-quarantine)
ใจความสำคัญที่กล่าวถึงในจดหมายคือสิ่งที่เจ้ยสังเกตได้จากช่วงเวลาแห่งการกักตัว ที่ทำให้เริ่มมองเห็นพฤติกรรมของผู้ชมที่อาจเปลี่ยนแปลงไปหลังจากวิกฤตโควิด-19 ได้ผ่านพ้นไปแล้ว โดยเขาได้อธิบายเอาไว้ว่าการกักตัวอยู่ในบ้านทำให้ผู้คนเริ่มเฝ้าสังเกตสิ่งต่างๆ รอบตัวอย่างละเอียดและเชื่องช้า ซึ่งทำให้เรารับรู้และจดจำสิ่งรอบตัวได้ดีขึ้นกว่าเดิม
“เมื่ออุตสาหกรรมภาพยนตร์ตื่นขึ้นมาอีกครั้งหลังจากที่พวกเราเอาชนะไวรัสนี้ลงได้ กลุ่มผู้ชมภาพยนตร์รุ่นใหม่นี้อาจไม่ต้องการการเดินทางของภาพยนตร์รูปแบบเก่าอีกต่อไป พวกเขาได้กลายเป็นผู้เชี่ยวชาญแห่งศิลปะการมองจากทั้งที่บ้าน บนหลังคา และหน้าจอคอมพิวเตอร์
“พวกเขาได้ฝึกฝนการเก็บรายละเอียดผ่านการวิดีโอคอลกับเพื่อนตลอดช่วงเวลาอาหารค่ำผ่านมุมกล้องเพียงหนึ่งมุม พวกเขาต้องการภาพยนตร์ที่เข้าใกล้ความเป็นจริง ภาพยนตร์ของปัจจุบันที่ไม่ถูกเติมแต่งด้วยฟิลเตอร์และไม่มีจุดหมายปลายทาง”
หมายความว่าหลังจากที่สถานการณ์โควิด-19 ผ่านพ้นไปแล้ว ผลจากการที่เราอยู่กับที่มากขึ้นทำให้เราเริ่มอยู่กับช่วงเวลาในปัจจุบันที่ไร้ซึ่งสิ่งปรุงแต่งใดๆ และส่งผลให้ผู้ชมอาจจะไม่ได้ต้องการภาพยนตร์ที่ดูหวือหวาอลังการ แต่จะกลายเป็นภาพยนตร์ที่เรียบนิ่ง ภาพยนตร์ที่ทำให้ผู้ชมสัมผัสได้ถึงความธรรมดาสามัญอย่างที่เรากำลังดำเนินชีวิตอยู่ในตอนนี้
เจ้ยได้ปิดท้ายด้วยการยกตัวอย่างภาพยนตร์ที่เข้าฉายในโรงและมีการเก็บค่าเข้าชมเป็นเรื่องแรกของโลกอย่าง Workers Leaving the Lumière Factory โดยสองพี่น้อง ออกุสต์ และหลุยส์ ลูมิแอร์ ที่ร่วมกันประดิษฐ์กล้อง Cinematography ถ่ายภาพเหล่าคนงานที่กำลังเดินออกจากโรงงานที่มีความยาวเพียง 46 วินาที
เป็นการถ่ายทอดเรื่องราวธรรมดาๆ ที่ผู้ชมในยุคนั้นต่างจับจ้องไปยังภาพขาวดำที่เคลื่อนไหวอยู่ตรงหน้าอย่างละเอียด และเพลิดเพลินไปกับมันโดยไม่จำเป็นต้องมีอะไรเป็นเครื่องปรุงแต่งให้มากนัก
สามารถอ่านจดหมายฉบับเต็มได้ที่
https://filmkrant.nl/opinie/signs-life-a-letter-from-apichatpong-weerasethakul/
แม้ว่าคำพูดในบางประโยคของเขาอาจดูซับซ้อนและต้องผ่านการตีความเช่นเดียวกับผลงานภาพยนตร์หลายๆ เรื่องของเขา แต่ยังไม่มีอะไรยืนยันว่าโลกภาพยนตร์และความต้องการของผู้ชมจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างที่เขาบอกเอาไว้จริงหรือเปล่า
แต่อย่างน้อยที่สุด แม้จะไม่ได้ออกมาในรูปแบบภาพยนตร์ แต่จดหมายของเจ้ยก็ยังทำหน้าที่บอกเล่าเรื่องราว นำเสนอประเด็นที่ละเอียดอ่อนได้อย่างน่าสนใจ และไม่แน่ว่าตอนนี้การนั่งอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์แล้วดูความเคลื่อนไหวของคนอื่นอย่างเงียบสงบ เพลิดเพลินกับการดูการ ‘ไลฟ์’ ถ่ายทอดสดจากผู้คนและศิลปินที่ถ่ายทำจากที่บ้านโดยไม่ได้มีแสงสีหรือเอฟเฟกต์มาแต่งเติม
บางทีอาจไม่ต้องรอให้ถึงอนาคตที่สถานการณ์โควิด-19 คลี่คลาย แต่เราอาจกลายเป็นผู้ชมแบบที่เจ้ยได้กล่าวเอาไว้โดยไม่รู้ตัวแล้วก็ได้
พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์
อ้างอิง:
