วันนี้ (2 มกราคม) บรรยากาศบริเวณบ้านพัก เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เจ้านายฝ่ายเหนือ หลังจากที่เจ้าดวงเดือนถึงแก่กรรมด้วยโรคชรา เมื่อเวลา 07.25 น. ที่ผ่านมา มีลูกหลาน ญาติสนิท ผู้ที่เคารพนับถือจำนวนหนึ่งมารวมตัวเพื่อดำเนินการตามขั้นตอนต่างๆ พร้อมทั้งร่วมกันจัดเตรียมพื้นที่และเตรียมความพร้อมสำหรับการจัดพิธีสวดในช่วงค่ำของวันนี้
พ.วงเดือน ยนตรรักษ์ บุตรสาวของเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ กล่าวว่า ตอนนี้ร่างของเจ้าดวงเดือนถูกเก็บไว้ที่โรงพยาบาลเชียงใหม่ ราม แล้ว ส่วนการจัดพิธีอย่างเป็นทางการนั้น ลูกหลานและเครือญาติได้ประชุมปรึกษาหารือกันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว มีเจตนาชัดเจนให้ขยับเวลาออกไปเพื่อความเหมาะสมในการเตรียมความพร้อม ให้การจัดงานมีความเรียบร้อย สมบูรณ์ สวยงาม และถูกต้อง ตามแบบวัฒนธรรมล้านนา ซึ่งคาดว่าการจัดงานจะมีขึ้นในช่วงเดือนกุมภาพันธ์
พิธีดังกล่าวจะมีรูปแบบการจัดงาน ‘อาลัย เดือนลับฟ้า สู่สรวง’ เพื่อเป็นการแสดงความอาลัยต่อเจ้าดวงเดือน โดยจะกล่าวถึงคุณงามความดี การทำงานเมื่อครั้งที่เจ้าดวงเดือนยังมีชีวิตอยู่ ที่นอกจากงานอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ยังมีงานด้านสิทธิมนุษยชนของสตรี การพัฒนาด้านสังคมและเศรษฐกิจ
เรียกตามแบบล้านนาว่าพิธี ‘ส่งสการตานคาบ’ เป็นการย้อนจารีตประเพณีแบบโบราณของเจ้านายฝ่ายเหนือให้ผู้คนได้เห็น สามารถเข้าถึงเจ้าดวงเดือนได้อย่างใกล้ชิด เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ใช้เป็นแบบอย่างในการดำรงตนในสังคมที่เปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน
อย่างไรก็ตาม ในช่วงค่ำวันนี้ เมื่อเวลาประมาณ 19.00 น. มีพิธีสวดมาติกา ทักษิณานุปทาน แบบล้านนาตามธรรมเนียมปฏิบัติ เป็นพิธีการภายในเฉพาะลูกหลานและญาติพี่น้อง เพื่อให้ทราบว่าได้ละสังขารแล้วตามความเชื่อ
พระครูวินัยธร ชัยวรวงศ์ อิทฺธิมนฺโต (ณ เชียงใหม่) เจ้าอาวาสวัดประทานพร ซึ่งมีศักดิ์เป็นหลานเจ้าดวงเดือนกล่าวว่า ในคืนนี้จะเป็นการสวดพระธรรมเทศนาพระมาลัยโปรดสัตว์โลก สวดอภิธรรม 7 คัมภีร์ แบบล้านนา เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้เจ้าดวงเดือนของกลุ่มลูกหลาน ก่อนจะมีพิธีอย่างเป็นทางการต่อไป
เรื่อง-ภาพ: พงศ์มนัส ทาศิริ
