ผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรงกระทั่งเสียชีวิต ต้องเสียชีวิตลงอย่างโดดเดี่ยวภายใต้อุปกรณ์ช่วยเหลือชีวิตที่ห้อยระโยงระยางในห้อง ICU เนื่องจากโควิด-19 เป็นโรคที่ติดต่อง่ายและมีความรุนแรงสูง แพทย์จึงไม่สามารถให้ญาติเข้าไปดูใจในวาระสุดท้ายของผู้ป่วยได้
สิ่งที่ญาติสามารถทำได้คือการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา อย่างบริบทของศาสนาพุทธ ญาติสามารถจัดพิธีงานศพเพื่อทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่ผู้เสียชีวิตได้ และผู้ที่เกี่ยวข้องสามารถจัดพิธีได้โดยไม่ต้องกังวลว่าจะเกิดการแพร่เชื้อจากผู้เสียชีวิต ด้วยเหตุผล 2 ข้อ คือ
- เชื้อโควิด-19 อยู่ในสารคัดหลั่งของผู้ป่วย เช่น น้ำลาย น้ำมูก เสมหะ เข้าสู่ร่างกายได้ 2 ช่องทางคือ การสูดหายใจ และการสัมผัสเยื่อบุตา/จมูก
- ก่อนออกจากโรงพยาบาล ศพจะถูกบรรจุในถุงซิปกันน้ำ 2 ชั้น และทำความสะอาดด้านนอกของถุงแล้ว สารคัดหลั่งจึงไม่ปนเปื้อนออกมา
เมื่อบรรจุศพพร้อมถุงลงในโลงศพ และปิดฝาโลงให้สนิท ญาติสามารถนำไปประกอบพิธีกรรมทางศาสนาได้อย่างปลอดภัย ซึ่งการเผาหรือฝังศพจะไม่ก่อให้เกิดการแพร่เชื้อ แต่กระทรวงสาธารณสุขมีคำแนะนำญาติผู้เสียชีวิตและผู้ประกอบพิธีทางศาสนา ดังนี้
- สามารถสัมผัสถุงศพภายนอกโดยใส่ถุงมือยางแบบใช้แล้วทิ้งชั้นเดียว และสวมหน้ากากอนามัย แต่ไม่แนะนำให้สัมผัสถุงศพโดยไม่จำเป็น
- ห้ามเปิดถุงบรรจุศพเพื่อดูศพ รดน้ำศพ ทำความสะอาดศพ เปลี่ยนเสื้อผ้า ฉีดน้ำยารักษาศพ หรือประกอบพิธีทางศาสนาอื่นๆ
- สามารถตั้งศพเพื่อประกอบพิธีทางศาสนาได้ โดยบรรจุถุงศพในโลงเย็น แต่แนะนำให้เผาหรือฝังศพโดยเร็ว เนื่องจากศพไม่ได้ฉีดน้ำยารักษาสภาพ
- โลงเย็นและอุปกรณ์อื่นๆ ที่สัมผัสกับถุงศพสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ โดยเช็ดทำความสะอาดด้วยน้ำยาฟอกขาว (โซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1%)
- เชื้อโควิด-19 ไม่แพร่เชื้อผ่านควันจากการเผาศพ และญาติสามารถเก็บเถ้ากระดูกได้ตามปกติ เพราะเชื้อถูกทำลายด้วยอุณหภูมิที่สูงไปหมดแล้ว
หากญาติ และผู้ที่เกี่ยวข้องปฏิบัติตามคำแนะนำทั้งหมดอย่างถูกต้อง ผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่เสียชีวิตแล้วจะไม่สามารถแพร่เชื้อให้กับผู้อื่นได้ และเมื่อศาสนสถานรับประกอบพิธีกรรมจะประคับประคองจิตใจของญาติให้ไม่รู้สึกว่าญาติของเขาต้องเสียชีวิตอย่างโดดเดี่ยวได้
ภาพประกอบ: พิชามญชุ์ วรรณสาร
พิสูจน์อักษร: ชนเนตร ลอยครุฑ
อ้างอิง:
- แนวทางการจัดการศพติดเชื้อหรือสงสัยติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ฉบับปรับปรุงใหม่ https://covid19.dms.go.th/Content/Select_Landding_page?contentId=114
