หากกางปฏิทินอีเวนต์โลกประจำปี 2024 มาดูกันแล้ว คงไม่มีอีเวนต์ไหนที่ใหญ่และน่าจับตาไปกว่าการเลือกตั้งสหรัฐอเมริกาที่จะเปิดฉากขึ้นในเดือนพฤศจิกายน เพราะเป็นการเลือกตั้งที่จะกำหนดภูมิทัศน์การเมืองและเศรษฐกิจโลกหลังจากนี้
แต่ก่อนที่จะไปถึงศึกใหญ่ หนึ่งในเส้นทางสำคัญคือการไขว่คว้าตำแหน่งตัวแทนพรรคให้ได้เสียก่อน ซึ่งจะมีการเลือกตั้งขั้นต้นของทั้งสองพรรคใหญ่ในทุกมลรัฐ และวันที่สำคัญคือศึก Super Tuesday ที่จะจัดเลือกตั้งขั้นต้นพร้อมกันกว่าสิบรัฐ
Super Tuesday คืออะไร
ทำความเข้าใจก่อนว่า ในระบบเลือกตั้งของสหรัฐฯ ก่อนที่จะไปถึงสนามใหญ่อย่างการเลือกตั้งประธานาธิบดี จะต้องผ่านสิ่งที่เรียกว่าการเลือกตั้งขั้นต้นก่อน ซึ่งก็แบ่งเป็นสองแบบคือ Caucus และ Primary โดยแต่ละรัฐจะใช้ 1 ใน 2 รูปแบบนี้
- การเลือกตั้งแบบคอคัส (Caucus) คือการที่สมาชิกพรรคการเมืองเดียวกันในแต่ละชุมชนจะมารวมตัวกันในที่สาธารณะ อภิปรายแสดงความเห็นเกี่ยวกับผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีและนโยบายต่างๆ แล้วตามด้วยการลงคะแนนโดยการหย่อนบัตรลงหีบ หรือนับเสียงโหวตอย่างเปิดเผย ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีที่ได้คะแนนโหวตสูงสุดจะได้จำนวนตัวแทนผู้ลงคะแนนในจำนวนที่ลดหลั่นกัน จากนั้นตัวแทนผู้ลงคะแนนเหล่านี้ (Delegates) จะไปร่วมการประชุมใหญ่ระดับชาติของพรรค และไปโหวตให้กับผู้สมัครรายที่ตนสนับสนุนในที่ประชุมใหญ่อีกครั้งหนึ่ง
- การเลือกตั้งแบบไพรมารี (Primary) เป็นการลงคะแนนเลือกตั้งหรือกาชื่อผู้สมัครในคูหาเหมือนกับการเลือกตั้งทั่วไป เพื่อเลือกผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีของพรรคโดยตรง ซึ่งในบางรัฐก็ให้เฉพาะสมาชิกพรรคได้เลือกตั้งแบบไพรมารี แต่บางรัฐก็ให้ผู้ที่ไม่ได้เป็นสมาชิกสามารถร่วมลงคะแนนได้ และเช่นเดียวกันกับคอคัส ผู้สมัครที่ได้คะแนนโหวตสูงสุดจะได้จำนวนตัวแทนผู้ลงคะแนน (Delegates) ในจำนวนที่ลดหลั่นกันเพื่อเข้าสู่ที่ประชุมใหญ่ระดับชาติของพรรค และตัวแทนผู้ลงคะแนนเหล่านี้ก็จะไปโหวตให้ผู้สมัครที่ตนสนับสนุนในที่ประชุมดังกล่าว
ทีนี้ จะมีวันหนึ่งที่สหรัฐฯ มีการเลือกตั้งคอคัสและไพรมารีเกิดขึ้นพร้อมกันหลายรัฐมากที่สุด ชื่อเรียกของมันคือ Super Tuesday ซึ่งในการเลือกตั้งของอเมริการอบนี้ Super Tuesday จะตรงกับวันที่ 5 มีนาคม 2024
รัฐไหนลงคะแนนโหวตบ้าง
รัฐที่จัดการเลือกตั้งขั้นต้นในวันที่ 5 มีนาคม 2024 มีทั้งสิ้น 15 รัฐ ได้แก่
- รัฐแอละแบมา
- รัฐอะแลสกา
- รัฐอาร์คันซอ
- รัฐแคลิฟอร์เนีย
- รัฐโคโลราโด
- รัฐเมน
- รัฐแมสซาชูเซตส์
- รัฐมินนิโซตา
- รัฐนอร์ทแคโรไลนา
- รัฐโอคลาโฮมา
- รัฐเทนเนสซี
- รัฐเท็กซัส
- รัฐยูทาห์
- รัฐเวอร์มอนต์
- รัฐเวอร์จิเนีย
นอกจากทั้ง 15 รัฐแล้วก็ยังมีอีก 1 ดินแดนด้วย คือเขตการปกครองอเมริกันซามัวของสหรัฐฯ
ใครลงศึกชิงตัวแทนพรรคเดโมแครต-รีพับลิกัน ปี 2024 บ้าง
พรรคเดโมแครตมีทั้งสิ้น 3 คนด้วยกัน ได้แก่
- โจ ไบเดน ประธานาธิบดีคนปัจจุบันของสหรัฐฯ วัย 81 ปี
- ดีน ฟิลลิปส์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากรัฐมินนิโซตา วัย 55 ปี
- มารีแอนน์ วิลเลียมสัน นักเขียนหนังสือขายดีแนวจิตวิทยาช่วยเหลือตนเอง วัย 71 ปี
พรรครีพับลิกันขับเคี่ยวกันอยู่ 2 คน ได้แก่
- โดนัลด์ ทรัมป์ อดีตประธานาธิบดีสหรัฐฯ วัย 77 ปี
- นิกกี เฮลีย์ อดีตผู้ว่าการรัฐเซาท์แคโรไลนา และอดีตทูตประจำสหประชาชาติ วัย 51 ปี
โดยผู้ที่มีคะแนนนิยมนำมาเป็นอันดับ 1 ของสองพรรคในเวลานี้คือ โจ ไบเดน และ โดนัลด์ ทรัมป์ ทำให้หลายฝ่ายคาดการณ์กันว่าศึกเลือกตั้งปี 2024 อาจเป็นคู่รีแมตช์การเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ เมื่อ 4 ปีที่แล้ว
Super Tuesday สำคัญอย่างไร
ข้อมูลจากเว็บไซต์สถานทูตสหรัฐฯ และสถานกงสุลในประเทศไทย ระบุแบบนี้ว่า “Super Tuesday จะเป็นการตีกรอบจำนวนผู้ลงแข่งขันเป็นประธานาธิบดีให้แคบลง ผู้สมัครที่ได้คะแนนน้อยในรัฐที่มีการเลือกตั้งวันดังกล่าวมักจะถอนตัวออกจากการแข่งขัน เพราะคิดว่าตนคงไม่มีโอกาสได้รับเลือก หรือเพราะคิดว่าการที่จะดึงดูดใจผู้มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้ง ระดมเงินทุนในการหาเสียง หรือเป็นที่สนใจของสื่อคงจะยากมากขึ้น”
สำหรับสถานการณ์ของพรรครีพับลิกัน ผู้ที่มีแต้มต่อมากที่สุดคือทรัมป์ โดยปัจจุบัน ผลสำรวจความคิดเห็นระบุว่า ทรัมป์มีคะแนนนิยมล้นหลามในรัฐแคลิฟอร์เนียและเท็กซัส รวมถึงในรัฐอื่นๆ เช่น แอละแบมา เมน และมินนิโซตา ทว่าคู่แข่งอย่างเฮลีย์ก็ยังไม่ยอมแพ้ โดยเธอกล่าวว่าจะขอสู้ต่อในศึก Super Tuesday ซึ่งอาจเป็นโอกาสสุดท้ายที่เธอจะคว้าโอกาสพลิกกลับมาเป็นตัวแทนของรีพับลิกันในปีนี้
ส่วนในฟากฝั่งของพรรคเดโมแครต คะแนนนิยมของไบเดนเรียกว่านอนมาเลยทีเดียว ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติสำหรับพรรคที่แคนดิเดตตัวหลักนั้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีอยู่ โดยไบเดนได้รับคะแนนเสียงมากกว่า 95 % ในรัฐเซาท์แคโรไลนา และมากกว่า 80% ในรัฐมิชิแกน แม้จะเผชิญกระแสต่อต้านจากผู้สนับสนุนพรรคเดโมแครตบางส่วนที่เรียกร้องให้บรรดาผู้มีสิทธิออกเสียงโหวต ‘ไม่เลือกผู้สมัครคนใดเลย’ เนื่องจากไม่พอใจนโยบายของไบเดนที่สนับสนุนให้อิสราเอลทำสงครามกับกลุ่มฮามาสในฉนวนกาซา แต่นั่นก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อชัยชนะของไบเดน
จะรู้ผลเมื่อไร
เนื่องจากสหรัฐฯ เป็นประเทศใหญ่ ทำให้การลงคะแนนเสียงในแต่ละรัฐและดินแดนเกิดขึ้นเขตเวลาที่แตกต่างกัน ฉะนั้นจึงอาจต้องใช้เวลาระยะหนึ่งกว่าจะได้เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน
ยกตัวอย่างเช่นในรัฐแคลิฟอร์เนีย บัตรลงคะแนนเสียงที่มาจากทางไปรษณีย์จะสามารถใช้ได้ก็ต่อเมื่อมีการประทับตราไปรษณีย์ภายในวันหรือก่อนวันเลือกตั้งขั้นต้น และต้องได้รับไม่เกินวันที่ 12 มีนาคม
นอกจากนี้ บางรัฐยังจัดให้มี ‘การเลือกตั้งขั้นต้นแบบเปิด’ หรือ Open Primary ซึ่งจะเปิดให้ประชาชนทั่วไปไม่ว่าจะเป็นสมาชิกพรรคการเมืองหรือไม่ สามารถลงคะแนนเลือกบุคคลให้เป็นผู้สมัครรับเลือกตั้งได้ด้วย ทำให้ยากที่จะคาดเดาว่าจะรู้ผลคะแนนที่แน่นอนเมื่อใด
#เลือกตั้งสหรัฐ2024
อ้างอิง:
- https://th.usembassy.gov/th/what-is-super-tuesday-th/
- https://www.usatoday.com/story/news/politics/elections/2024/02/17/what-is-super-tuesday-2024-presidential-primary/72640995007/
- https://www.reuters.com/world/us/who-are-candidates-running-2024-us-presidential-election-2023-09-19/
- https://www.reuters.com/world/us/how-super-tuesday-could-be-haleys-last-chance-stop-trump-2024-02-26/
- https://www.nytimes.com/2024/02/01/us/politics/super-tuesday-when-states.html