ตำรวจฮ่องกงควบคุมตัวนักเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยหลายคนที่ฝ่าฝืนคำสั่งของทางการ ออกมาร่วมกิจกรรมรำลึกเหตุการณ์สังหารหมู่ที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน ซึ่งตรงกับวันที่ 4 มิถุนายน และครบรอบ 34 ปีในปีนี้
รัฐบาลฮ่องกงห้ามจัดงานรำลึกเหตุการณ์นองเลือดเทียนอันเหมินในที่สาธารณะ อย่างไรก็ตาม ยังมีชาวฮ่องกงจำนวนมากออกมาร่วมกิจกรรมหรือแสดงสัญลักษณ์ตามจุดต่างๆ ของเมือง
ในบรรดาผู้ที่ถูกตำรวจฮ่องกงควบคุมตัวนั้นรวมถึง อเล็กซานดรา หว่อง นักเคลื่อนไหวคนสำคัญวัย 67 ปี ซึ่งได้รับฉายาว่า ‘ยายหว่อง’ โดยเธอถูกจับกุมขณะถือดอกไม้อยู่ใกล้สวนสาธารณะวิกตอเรียพาร์ก นอกจากนี้ยังมี ชานป๋อหยิง หัวหน้าพรรค League of Social Democrats หนึ่งในพรรคฝ่ายค้านหลักของฮ่องกง ที่ถูกควบคุมตัวในขณะที่เขากำลังถือเทียน LED และดอกไม้สองดอก
ขณะที่ มากหยินถิง อดีตนายกสมาคมนักข่าวฮ่องกง ถูกจับก่อนที่จะได้รับการปล่อยตัวในเวลาต่อมา ตำรวจชี้แจงในภายหลังว่า พวกเขาจับกุมตัวผู้ฝ่าฝืนคำสั่ง 1 คน ส่วนอีก 23 คนถูกเชิญตัวไปยังสถานีตำรวจเพื่อทำการสอบสวน
หนึ่งในผู้ที่ถูกควบคุมตัวเป็นผู้หญิงที่ตะโกนว่า “จุดเทียน! ไว้อาลัย 64!” ขณะที่อีกคนหนึ่งถือหนังสือชื่อ ‘วันที่ 35 พฤษภาคม’ ซึ่งตัวเลขทั้งสองนั้นสื่อถึงวันที่ 4 มิถุนายน
คนอื่นๆ ถูกควบคุมตัวขณะถือเทียนที่ไม่ได้จุดไฟ หรือสวมใส่เสื้อผ้าสีเหลือง ซึ่งเป็นสีสัญลักษณ์ของขบวนการสนับสนุนประชาธิปไตย
รายงานข่าวระบุว่า มี 4 คนถูกจับกุมในข้อหาก่อกวนความสงบเรียบร้อยในที่สาธารณะ หรือแสดงเจตนาปลุกระดม ซึ่งเป็นความผิดภายใต้กฎหมายความมั่นคงที่มีผลบังคับใช้เมื่อปี 2020
ตำรวจฮ่องกงเคลื่อนกำลังเจ้าหน้าที่หลายพันนายไปยังจุดสำคัญๆ ของเมือง และตั้งบูธอยู่ด้านนอกสถานีรถไฟใต้ดินใกล้กับสวนสาธารณะวิกตอเรียพาร์ก เพื่อตรวจค้นและซักถามผู้ที่สัญจรผ่านไปมาซึ่งรวมถึงนักข่าว นอกจากนี้ยังมีรถเกราะ Saber-toothed Tigers ที่ผลิตในจีน 2 คัน ประจำการอยู่ในพื้นที่
มีรายงานด้วยว่ารัฐบาลฮ่องกงยังได้นำหนังสือเกี่ยวกับการปราบปรามผู้ประท้วงที่เทียนอันเหมินออกจากห้องสมุดประชาชนหลายแห่งด้วย
ที่ผ่านมาการจัดงานรำลึกเหตุการณ์สังหารหมู่ที่กรุงปักกิ่งในปี 1989 นั้น ถูกสั่งห้ามเด็ดขาดในจีนแผ่นดินใหญ่ ฮ่องกงจึงเป็นเมืองเดียวของจีนที่อนุญาตให้จัดงานรำลึกเหล่านี้ได้ ภายใต้ระบบเศรษฐกิจ การเมือง และกฎหมายแบบกึ่งปกครองตนเอง หรือที่เรียกว่าหนึ่งประเทศ สองระบบ ซึ่งจัดตั้งขึ้นเมื่อสหราชอาณาจักรส่งมอบฮ่องกงคืนให้แก่จีนในปี 1997
ก่อนหน้านี้สวนสาธารณะวิกตอเรียพาร์กถูกใช้เป็นสถานที่หลักในการจัดงานจุดเทียนรำลึกมาตั้งแต่ปี 1990 โดยมีผู้คนนับหมื่นคนมาร่วมงานในแต่ละปี แต่การจัดงานกลับกลายเป็นเรื่องผิดกฎหมายหลังจากรัฐบาลจีนบังคับใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติที่เข้มงวดเพื่อกำราบผู้เห็นต่างในรูปแบบต่างๆ เมื่อปี 2020 โดยในเบื้องต้นการจัดงานหยุดไปตั้งแต่ปี 2019 ภายใต้ข้อบังคับโควิดของฮ่องกง
อย่างไรก็ตาม ยังมีการจัดพิธีจุดเทียนรำลึกในเมืองอื่นๆ หลายสิบแห่งทั่วโลก โดยในวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (4 มิถุนายน) ประชาชนหลายร้อยคนออกมารวมตัวกันในกรุงไทเป เมืองหลวงของไต้หวัน ด้วยความหวังว่าจะช่วยสานต่อเจตนารมณ์ของภาคประชาสังคมและชุมชนการเมืองของฮ่องกงที่ครั้งหนึ่งเคยคึกคัก เปี่ยมด้วยพลัง แต่ปัจจุบันเงียบงันลงไปมาก เพราะนักเคลื่อนไหวหลายคนถูกคุมขังภายใต้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ หรือไม่ก็ต้องลี้ภัยไปต่างประเทศ
ภาพ: Peter Parks / AFP
อ้างอิง:
