นี่คือตุ๊กตาหินโบราณที่ถูกนำมาวางตั้งโชว์รอบพระศรีรัตนเจดีย์ และพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม หรือวัดพระแก้ว ให้นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยแล้วชาวต่างชาติได้ชมความสวยงามและถ่ายภาพเป็นที่ระลึก
โดยลักษณะของตุ๊กตาหินทั้งหมดมีรูปร่างแตกต่างผสมผสานหลายเชื้อชาติ มีตุ๊กตาหินอ่อนรูปชาวจีน บางตัวสลักข้อความภาษาจีนด้านหลัง และตุ๊กตาหินอ่อนชาวยุโรป และมีตุ๊กตารูปปั้นของชาวสยาม ลักษณะการแต่งกายคล้ายสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งสภาพของตุ๊กตาหินทุกตัวมีความสมบูรณ์ โดยส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยวไทยที่ต่างเดินทางมาชมหลังจากมีข่าวแพร่ออกไป
ขณะที่เว็บไซต์หน่วยราชการในพระองค์ระบุว่า เมื่อช่วงเดือนกรกฎาคม 2564 ในการปรับปรุงเส้นทางเข้าชมภายในพระบรมมหาราชวัง บริเวณประตูมณีนพรัตน์ไปยังประตูสวัสดิโสภา ระหว่างการดำเนินการปรับปรุงก่อสร้างได้ขุดพบประติมากรรมหินสลักจำนวนมาก จึงได้ทำการเปิดการขุดค้นทางโบราณคดี จากหลักฐานพบว่าเป็นประติมากรรมรูปบุคคลหลากหลายเชื้อชาติและสัตว์ในเทพนิยาย ซึ่งจารึกที่พบบนประติมากรรมหินสลักบางตัวระบุเป็นภาษาจีน ว่าทำที่มณฑลกวางตุ้ง มณฑลกวางโจว
จากการสืบค้นข้อมูลทางประวัติศาสตร์ในเบื้องต้นพบว่า ประติมากรรมหินหลักเหล่านี้ปรากฏในภาพถ่ายเก่าในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประดับตกแต่งอยู่โดยรอบพระอารามและมีการโยกย้ายในรัชสมัยต่อๆ กันมา ซึ่งมีหลักฐานจากภาพที่ตีพิมพ์ในหนังสือทั้งในประเทศและต่างประเทศ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ทำการอนุรักษ์ซ่อมแซมประติมากรรมหินสลัก และนำมาประดับในวัดพระศรีรัตนศาสดารามบริเวณตำแหน่งเดิมหรือใกล้เคียงตามหลักฐานที่ปรากฏ
