โดนัลด์ ทรัมป์ กลายเป็นประธานาธิบดีคนแรกในประวัติศาสตร์การเมืองสหรัฐฯ ที่ถูกสภาผู้แทนราษฎรลงมติเพื่อถอดถอนพ้นจากเก้าอี้สองครั้งในระหว่างการดำรงตำแหน่ง โดยครั้งหลังเกิดจากเหตุจลาจลที่กลุ่มผู้สนับสนุนทรัมป์บุกอาคารรัฐสภา (U.S. Capitol) ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เมื่อวันที่ 6 มกราคมที่ผ่านมา
THE STANDARD สรุปประเด็นร้อนการเมืองสหรัฐฯ พร้อมตอบหลายคำถามที่กำลังอยู่ในความสนใจ
- ประเด็นที่ถูกยื่นถอดถอน
ข้อหาในการถูกถอดถอนครั้งนี้เป็นข้อหาทางการเมือง ยังไม่ใช่ความผิดอาญา โดยทรัมป์ถูกกล่าวหาว่าใช้เวทีปราศรัยนอกทำเนียบขาวปลุกปั่นให้กลุ่มผู้สนับสนุนบุกไปยังอาคารรัฐสภาในระหว่างที่ ส.ส. และ ส.ว. กำลังประชุมเพื่อลงมติในวันที่ 6 มกราคม เพื่อขัดขวางกระบวนการรับรองผลการเลือกตั้งที่ โจ ไบเดน เป็นผู้ชนะ โดยเหตุจลาจลครั้งนี้ทำให้มีผู้เสียชีวิต 5 คน ซึ่งหนึ่งในนั้นคือตำรวจรัฐสภา
ในญัตติถอดถอนระบุว่า ทรัมป์กล่าวเท็จซ้ำแล้วซ้ำอีกเกี่ยวกับผลการเลือกตั้งที่เขาอ้างว่าถูกโกง นอกจากนี้เขายังกล่าวอ้างเช่นนั้นในระหว่างการปราศรัยและใช้ถ้อยคำปลุกเร้าและยุยงจนนำไปสู่การทำผิดกฎหมายที่อาคารรัฐสภา และนำไปสู่ความรุนแรงและการสูญเสียชีวิต
“ประธานาธิบดีทรัมป์เป็นอันตรายต่อความมั่นคงของสหรัฐอเมริกาและสถาบันรัฐบาล คุกคามความสมบูรณ์ของระบบประชาธิปไตย และขัดขวางกระบวนการเปลี่ยนถ่ายอำนาจอย่างสันติ” สภาผู้แทนฯ ระบุในญัตติ
- ใครโหวตถอดถอนบ้าง
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ลงมติเห็นชอบให้ถอดถอนทรัมป์ด้วยคะแนนเสียง 232-197 คะแนน
นอกจากเดโมแครตแล้ว มี ส.ส. รีพับลิกัน 10 คนที่ร่วมโหวตถอดถอนทรัมป์ในครั้งนี้ด้วย ประกอบด้วย อดัม คินซิงเกอร์ (อิลลินอยส์), ลิซ เชนีย์ (ไวโอมิง), จอห์น แคตโค (นิวยอร์ก), เฟรด อัปตัน (มิชิแกน), ปีเตอร์ ไมเจอร์ (มิชิแกน), เจมี เฮอร์เรนา บิวต์เลอร์ (วอชิงตัน), แดน นิวเฮาส์ (วอชิงตัน), แอนโธนี กอนซาเลซ (โอไฮโอ), ทอม ไรซ์ (เซาท์แคโรไลนา) และ เดวิด วาลาเดา (แคลิฟอร์เนีย)
- การถอดถอนครั้งนี้ไม่เกี่ยวกับ 25th Amendment
มีความพยายามในการเรียกร้องให้ ไมค์ เพนซ์ รองประธานาธิบดีใช้บทบัญญัติแก้ไขรัฐธรรมนูญเพิ่มเติมครั้งที่ 25 (25th Amendment) ในการปลดทรัมป์ออกจากตำแหน่ง แต่เพนซ์ไม่ทำเช่นนั้น โดยบทบัญญัติดังกล่าวเปิดทางรองประธานาธิบดีสหรัฐฯ และคณะรัฐมนตรีเกินครึ่งหนึ่งเขียนหนังสือแจ้งต่อประธานสภาผู้แทนราษฎร และประธานวุฒิสภา (รักษาการ) ว่าประธานาธิบดีได้กลายเป็นบุคคลไร้ความสามารถในการบริหารประเทศ ซึ่งจะส่งผลให้รองประธานาธิบดีขึ้นรักษาการในตำแหน่งประธานาธิบดีชั่วคราวได้ ในระหว่างรอสมาชิกสภาคองเกรสลงมติ
แต่เมื่อเพนซ์ไม่ใช้ 25th Amendment สภาผู้แทนราษฎรนำโดย แนนซี เพโลซี ส.ส. เดโมแครตและประธานสภาล่างจึงผลักดันให้มีการถอดถอนในกระบวนการตามปกติต่อไป
- การถอดถอนจะสำเร็จหรือไม่
แม้ว่าสมาชิกเดโมแครตในสภาคองเกรสจะผลักดันเรื่องนี้อย่างหนัก แต่กระบวนการถอดถอนยังต้องใช้เวลาในการพิจารณาไต่สวนเพื่อพิสูจน์ความผิดทรัมป์ในวุฒิสภา ซึ่งน่าจะทำให้ทรัมป์ยังได้อยู่ในตำแหน่งจนครบวาระ ก่อนที่ โจ ไบเดน จะสาบานตนรับตำแหน่งประธานาธิบดีคนใหม่ในวันที่ 20 มกราคม โดยจากนี้ไปเหลือเวลาอีกเพียง 7 วัน หรือ 1 สัปดาห์เท่านั้น ซึ่งวุฒิสภาไม่น่าจะกลับมาประชุมได้ทันเวลา
สำหรับการถอดถอนทรัมป์ในสภาสูงนั้นต้องใช้เสียงสนับสนุน 2 ใน 3 ของสภาในการโหวตตัดสินความผิดของทรัมป์ ซึ่งหมายความว่าจะต้องมี ส.ว. รีพับลิกันอย่างน้อย 17 คนที่โหวตเห็นชอบด้วย ในกรณีที่ ส.ว. เดโมแครตโหวตเป็นเสียงเดียวกัน
ท่าทีของ มิตช์ แม็กคอนเนลล์ ผู้นำเสียงข้างมากของรีพับลิกันในวุฒิสภา ถือว่าเป็นกุญแจสำคัญสำหรับกระบวนการถอดถอนทรัมป์ ซึ่งที่ผ่านมาเขายังไม่แสดงจุดยืนที่ชัดเจนหรือตัดสินใจต่อเรื่องนี้ อย่างไรก็ตาม The New York Times รายงานว่า มี ส.ว. รีพับลิกัน มากถึง 20 คนที่ยังเปิดกว้างกับการโหวตชี้ความผิดของทรัมป์ในวุฒิสภา ซึ่งรวมถึงแม็กคอนเนลล์ที่เปรยว่าอาจพิจารณาโหวตถอดถอนทรัมป์ด้วย แต่เขายืนยันชัดเจนว่ากระบวนการไต่สวนในวุฒิสภาจะไม่เริ่มจนกว่าไบเดนจะเสร็จสิ้นพิธีสาบานตนแล้ว
- มีประธานาธิบดีคนไหนบ้างที่เคยถูกยื่นถอดถอน
ในอดีตมีประธานาธิบดีบิล คลินตัน และแอนดรูว์ จอห์นสัน ที่เคยถูกยื่นถอดถอนโดยสภาผู้แทนราษฏรในปี 1998 และ 1868 ตามลำดับ แต่ทั้งคู่รอดพ้นจากการถูกโหวตในวุฒิสภา เช่นเดียวกับทรัมป์ที่รอดจากการถูกถอดถอนรอบแรกในปี 2019 สืบเนื่องจากข้อหาที่เขากดดันให้ผู้นำยูเครนสอบสวนการทำธุรกิจของลูกชายไบเดนในยูเครน ซึ่งทรัมป์ถูกมองว่าใช้อำนาจในทางมิชอบและพยายามแทรกแซงการเลือกตั้ง
- นัยสำคัญของการโหวตตัดสินความผิดในวุฒิสภา
แม้ว่าการถอดถอนอาจไม่เกิดขึ้นก่อนที่ทรัมป์จะหมดวาระ แต่กระบวนการไต่สวนจะดำเนินต่อไป แม้ว่าทรัมป์จะก้าวลงจากตำแหน่งไปแล้ว ซึ่งหากวุฒิสภาลงมติว่าทรัมป์มีความผิดจริงตามข้อกล่าวหา เขาอาจถูกห้ามไม่ให้ลงสมัครรับเลือกตั้งประธานาธิบดีสมัยที่ 2 ในขณะที่ทรัมป์มีแผนจะลงสมัครต่ออีกในปี 2024
ภาพ: Mandel Ngan และ Brendan Smialowski / AFP
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
อ้างอิง:
- https://www.bbc.com/news/world-us-canada-55656385
- https://edition.cnn.com/2021/01/13/politics/house-republicans-vote-yes-impeachment/index.html
- https://edition.cnn.com/2021/01/12/politics/what-matters-january-12/index.html
- https://edition.cnn.com/politics/live-news/house-trump-impeachment-vote-01-13-21/index.html
