การพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ 2563 รวมวงเงินทั้งหมด 3.2 ล้านล้านบาท โดยสภาผู้แทนราษฎรจะเริ่มต้นขึ้นในวันนี้ (17 ตุลาคม) ต่อเนื่องไปจนถึงวันที่ 19 ตุลาคม ท่ามกลางเสียงปริ่มน้ำของขั้วรัฐบาล และการซักฟอกโดยฝ่ายค้านกว่า 100 ชีวิต ที่นับเป็นครั้งแรกของสภาเลือกตั้งที่จะทำหน้าที่นี้ และนี่คือ 6 เรื่องที่ประชาชน เจ้าของภาษี ควรรู้เพื่อการติดตามงบประมาณอย่างเข้าใจมากขึ้น
1. ครั้งแรกที่งบประมาณรัฐบาลประยุทธ์ ถูกพิจารณาโดยสภาเลือกตั้ง
พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา เข้าควบคุมอำนาจการบริหารราชการแผ่นดินรัฐบาลยิ่งลักษณ์ เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2557 และขยับสถานะตัวเองเป็นนายกฯ ควบเก้าอี้หัวหน้า คสช. ตั้ง สนช. ซึ่งเป็นสภาที่หัวหน้า คสช. แต่งตั้งเองทั้งหมด ทำหน้าที่ฝ่ายนิติบัญญัติแบบสภาเดี่ยว ตลอด 5 ปีตั้งแต่ควบคุมอำนาจ หนึ่งในภารกิจสำคัญคือ การพิจารณางบประมาณแผ่นดิน แต่เมื่อเปลี่ยนผ่านสู่การเลือกตั้ง สภากลับมาสู่สภาพที่มี ส.ส. และ ส.ว. โดยวันนี้จะเป็นการทำหน้าที่ซักฟอก ‘งบประมาณรัฐบาลประยุทธ์ 2’ ครั้งแรกโดย ส.ส. ที่มาจากการเลือกตั้ง ในวาระที่ 1 โดยฝ่ายค้านขนขุนพลอภิปรายกว่า 100 คน ตลอดสามวันตั้งแต่วันที่ 17-19 ตุลาคมนี้
2. ครั้งแรกที่ พล.อ. ประยุทธ์ ต้องชี้แจงงบในฐานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
หลังการเลือกตั้งทั่วไป เมื่อเดือนมีนาคม 2562 ที่ผ่านมา พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้กลับมานั่งเก้าอี้นายกฯ ในสมัยที่ 2 โดยมีพรรคพลังประชารัฐ และรวม 16 พรรคการเมืองพันธมิตรเป็นแรงหนุนสำคัญ ครั้งนี้ พล.อ. ประยุทธ์ ตัดสินใจนั่งควบเก้าอี้ รมว.กลาโหม ด้วยตนเอง โดยงบประมาณปี 2563 ในส่วนของกระทรวงกลาโหมนั้น ได้รับจัดสรรงบประมาณเพิ่มขึ้นกว่า 6,200 ล้านบาท รวม 2.3 แสนล้านบาท
3. วงเงินงบประมาณรวม 3.2 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้น 2 แสนล้านบาท
ร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ 2563 รวมวงเงินทั้งหมด 3.2 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้น 2 แสนล้านบาท จากงบปี 2562 ที่ 3 ล้านล้านบาท อีกทั้งยังเป็นการตั้งงบขาดดุลบัญชี 4.69 แสนล้านบาท ซึ่งมากกว่าปีก่อนที่ตั้งงบขาดดุล 4.5 แสนล้านบาท
4. ครั้งแรกที่ ‘งบกลาง’ ขึ้นแท่นอันดับ 1 ทำลายสถิติในรอบ 14 ปี
งบกลางในปีงบประมาณ 2563 ถูกจัดสรรไว้ที่ 518,770.92 ล้านบาท หรือคิดเป็น 16.2% ของงบประมาณรวม 3.2 ล้านล้านบาทของปี 2563 มากกว่างบที่จัดสรรให้กระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเคยครองแชมป์อันดับ 1 มาโดยตลอด สำหรับงบกลางนั้น รัฐบาลสามารถใช้จ่ายเงินงบประมาณได้อย่างอิสระ ไม่จำเป็นต้องผ่านการกลั่นกรองจาก ส.ส. และธรรมเนียมปฏิบัติที่ทำกันมานาน คือเป็นเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินจำเป็น เหมือนการ ‘ตีเช็คเปล่า’
5. จับตาโหวตวาระ 1 ชี้เสถียรภาพรัฐบาลท่ามกลางเสียงปริ่มน้ำ
รัฐบาลประยุทธ์ 2 มี ส.ส. ในมือรวมทั้งหมด 252 เสียง มากกว่าฝ่ายค้าน 9 เสียง เมื่อตัดประธาน-รองประธานสภาฯ ออกรวม 3 เสียง จะทำให้มีเสียงมากกว่าฝ่ายค้านเพียง 6 เสียง การโหวตเพื่อผ่านการพิจารณาวาระแรกในขั้นรับหลักการ ท่ามกลางสภาวะเสียงปริ่มน้ำจึงบ่งชี้ถึงเสถียรภาพของรัฐบาล เพราะโดยธรรมเนียมทางการเมือง หากรัฐบาลแพ้อาจต้องประกาศยุบสภา มองคณิตศาสตร์ทางการเมืองแบบไวๆ รัฐบาลยังคงมีแต้มต่อฝ่ายค้าน ซึ่งยังไม่นับบริการเสริม ซึ่งอาจเพิ่มขึ้นในวันโหวต อ่านต่อ thestandard.co/annual-expenditure-budget-2563-5
6. เสนองบประมาณล่าช้า ต้องเปิดสภาสมัยวิสามัญพิจารณางบ
โดยปกติปีงบประมาณใหม่จะเริ่มต้นในเดือนตุลาคม ซึ่งงบประมาณปี 2563 ตามกรอบปกติจะต้องถูกบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2562 แต่การเสนอกฎหมายต้องล่าช้า เนื่องจากมีการเลือกตั้ง และลากยาวมาจนถึงกระบวนการแต่งตั้ง ครม. แถลงนโยบาย ทำให้ขั้นตอนไม่ทันการเปิดประชุมสมัยสามัญครั้งแรก คาดการณ์ว่ากฎหมายนี้จะผ่านการพิจารณาจากสภาฯ และได้เบิกจ่ายงบประมาณในต้นปี 2563
พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
