วันนี้ (12 ธันวาคม) ที่สำนักงานคณะกรรมกการการเลือกตั้ง (กกต.) แสวง บุญมี เลขาธิการ กกต. กล่าวถึงโอกาสที่การเลือกตั้ง สส. หลังยุบสภา อาจขยายออกไปเกิน 60 วัน โดยระบุว่า เงื่อนไขของกฎหมาย เมื่อมีพระราชกฤษฎีกา กกต. ต้องประกาศวันเลือกตั้งและจำนวนเขตเลือกตั้งก่อนให้แล้วเสร็จภายใน 5 วัน ซึ่งในระยะเวลาดังกล่าวจะได้วันเลือกตั้งที่ชัดเจน
ส่วนสถานการณ์ในวันข้างหน้าจะเป็นอย่างไร ในทางกฎหมายมีช่องทางในการแก้ไขได้ทุกเรื่อง ซึ่งการประชุม กกต. วันจันทร์ที่ 15 ธันวาคมนี้ จะพิจารณาเรื่องการแบ่งเขตเลือกตั้ง และมีประชุมร่วมกับตัวแทนคณะรัฐมนตรี (ครม.) เรื่องการทำประชามติ ส่วนในวันอังคารที่ 16 ธันวาคม จะประกาศกำหนดวันเลือกตั้ง และวันรับสมัครเลือกตั้ง สส.
สำหรับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นบริเวณชายแดน จะสามารถจัดวันเลือกตั้งให้เป็นวันเดียวกันได้หรือไม่ แสวงกล่าวว่า สถานการณ์ที่เกิดขึ้นอยู่บริเวณชายแดน 4-5 จังหวัด ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในทางกฎหมายมีทางออกเรื่องพวกนี้อยู่แล้ว ซึ่งรัฐธรรมนูญมาตรา 104 ระบุว่า ถ้ามีเหตุจำเป็น กกต. สามารถกำหนดวันเลือกตั้งใหม่ได้ แต่ต้องจัดการเลือกตั้งให้เกิดขึ้นภายใน 30 วัน นับแต่เหตุการณ์นั้นสิ้นสุดลง ซึ่งเป็นการกำหนดวันเลือกตั้งใหม่ และเป็นการขยายเวลาของทั้งประเทศ เพราะต้องให้การเลือกตั้งเป็นวันเดียวกันทั่วราชอาณาจักร แต่ถ้าเป็นอย่างการเลือกตั้งซ่อ ศรีสะเกษ ใช้มาตรา 102 มีเหตุในบางหน่วยบางพื้นที่ ซึ่งเป็นการกำหนดวันลงคะแนนใหม่ เป็นการใช้คำที่ต่างกัน
แสวงระบุว่า กกต. มีหน้าที่จัดการเลือกตัั้งเป็นไปด้วยความเรียบร้อยสุจริต ซึ่งต้องคำนึงถึงคนที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้งคือ กรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) .ผู้สมัครที่ต้องหาเสียง รวมทั้งประชาชนผู้มีสิทธิ เราต้องดูความสะดวกและความปลอดภัยด้วย นี่คือองค์ประกอบที่จะต้องนำมาพิจารณา ว่า กกต. จะวินิจฉัยอย่างไร ซึ่ง ผอ.จังหวัดจะต้องเป็นคนประเมินสถานการณ์ในพื้นที่
“ดังนั้น ตอนนี้ยังให้คำตอบไม่ได้ว่าจะต้องขยายวันเลือกตั้งหรือไม่ เพราะต้องติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด การเลือกตั้งและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนจะต้องเดินไปด้วยกัน” แสวงกล่าว
อย่างไรก็ตาม เราก็ไม่รู้ว่าสถานการณ์แบบนี้จะจบเมื่อไหร่ ซึ่งการขยายวันเลือกตั้ง เป็นทางออกแรกที่เรามีอยู่ แต่อาจจะมีอีกทางออกคือการลงคะแนนแบบลงทะเบียนออกเสียงล่วงหน้า คือการออกเสียงนอกหน่วย ซึ่งเราต้องดูและประเมินสถานการณ์ก่อน หากใช้การขยายวันเมื่อเหตุการณ์สิ้นสุดลงแล้ว คือไม่มีเหตุอีกแล้ว การเลือกตั้งก็จะสามารถจัดได้ภายใน 30 วัน
เมื่อถามว่าจะมีความเป็นไปได้หรือไม่ที่จะมีการเลือกตั้งในศูนย์อพยพ นายแสวงกล่าวว่า ในกรณีของการจัดเลือกตั้งในศูนย์อพยพไม่มีกฎหมายรองรับไว้ อาจจะต้องใช้วิธีลงทะเบียนแล้วจัดหายานพาหนะเพื่อนำประชาชนไปลงคะแนน
พร้อมยืนยันว่าจะพยายามทำให้ดีที่สุดเพื่อให้การเลือกตั้งเป็นไปด้วยความโปร่งใสและความปลอดภัยของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง และผู้ที่หาเสียง
ขณะที่หากมีการขยายวันเลือกตั้ง จะเพิ่มความได้เปรียบเสียเปรียบทางการเมืองหรือไม่ แสวงกล่าวว่า ขณะนี้ยังคงเป็นไปตามที่มีพระราชกฤษฎีกาอยู่ การยืดเวลายังไม่มี ซึ่งการยืดเวลาก็ต้องดูหลายองค์ประกอบ
ส่วนการเลือกตั้งครั้งนี้จะสามารถจัดทำประชามติไปพร้อมกันเลยได้หรือไม่นั้น แสวงกล่าวว่า หากยึดเวลาตามกฎหมายการเลือกตั้ง สส. จะต้องไม่น้อยกว่า 45 วันและไม่เกิน 60 วัน แต่การทำประชามติไม่น้อยกว่า 60 วัน และไม่เกิน 150 วัน แต่มาตรา 11 ของ พ.ร.บ. ว่าด้วยการออกเสียงประชามติ ระบุไว้ว่า หากมีเหตุจำเป็นหรือเพื่อประหยัดงบประมาณ ก็สามารถทำประชามติในเวลาน้อยกว่า 60 วันได้
แสวงย้ำว่า การทำประชามติจะต้องใช้เนื้อหามากกว่า อย่างน้อยงานธุรการก็ต้องมีการพิมพ์ประเด็นให้ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งได้ทำความเข้าใจ รวมถึงจัดเวทีแสดงความคิดเห็นอย่างเสมอภาคและเท่าเทียมกันทั้งฝ่ายที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย ทั้งนี้ ต้องดูว่ากิจกรรมการทำประชามติในกฎหมายกำหนดให้ใช้เวลาขั้นต่ำได้เท่าไหร่ เพียงพอที่จะทำให้ประชาชนได้ศึกษาเนื้อหาการทำประชามติได้หรือไม่ ซึ่งขณะนี้มีพระราชกฤษฎีกายุบสภาออกมาแล้ว แต่ความคืบหน้าของการทำประชามติยังไม่เริ่มขึ้นเลย ดังนั้น จึงไม่สามารถบอกได้ว่าจะทำประชามติวันเดียวกับการเลือกตั้งได้
