ผู้ผลิตแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้า (EV) รายใหญ่ที่สุดของโลกกำลังเดินหน้าเต็มสูบในแผนขยายตลาดต่างประเทศ และอาจเขย่าตลาด EV ทั่วโลกด้วยการเปิดตัวเทคโนโลยีเปลี่ยนแบตเตอรี่แบบสลับได้
บริษัท Contemporary Amperex Technology Co. Ltd. (CATL) ของจีน ถือเป็นผู้เล่นรายสำคัญในการขับเคลื่อนโลกไปสู่ระบบขนส่งที่ยั่งยืนมากขึ้น โดยมีส่วนแบ่งตลาดในภาค EV ราว 38% ลูกค้าของ CATL ได้แก่บริษัทรถยนต์รายใหญ่ระดับโลกอย่าง Tesla, Volkswagen และ BMW โดยบริษัทนี้ยังอวดว่าเทคโนโลยีของตนล้ำหน้าคู่แข่งจากฝั่งตะวันตกอย่างเห็นได้ชัด
แม้จะมีอิทธิพลอย่างมหาศาลต่ออุตสาหกรรมรถยนต์ไฟฟ้า แต่ CATL กลับไม่ค่อยเป็นที่รู้จักในวงกว้างนัก จนกระทั่งเดือนพฤษภาคมปีนี้ เมื่อบริษัทเปิดตัวการเสนอขายหุ้นครั้งแรกต่อสาธารณชน (IPO) ที่ใหญ่ที่สุดของปี 2025 ในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกง
ในการระดมทุนครั้งนี้ CATL สามารถระดมทุนได้ถึง 41,000 ล้านดอลลาร์ฮ่องกง (ประมาณ 5.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) หลังจากราคาหุ้นของบริษัทพุ่งขึ้นแรง และมีการใช้สิทธิซื้อหุ้นส่วนเกิน (over-allotment option) อย่างเต็มจำนวน
ก่อนการเข้าตลาดหุ้น CATL ระบุว่าจะใช้เงินที่ระดมได้ถึง 90% สำหรับการขยายธุรกิจในยุโรป โดยเฉพาะโรงงานผลิตแบตเตอรี่แห่งใหม่ในเมืองเดเบรเซน ประเทศฮังการี ซึ่งมีมูลค่าการลงทุน 7.6 พันล้านยูโร (ประมาณ 8.2 พันล้านดอลลาร์) และคาดว่าจะเริ่มเดินเครื่องผลิตภายในปีนี้ CATL ยังมีฐานการผลิตที่เยอรมนีซึ่งเปิดดำเนินการแล้วตั้งแต่ปี 2023 และมีแผนจะสร้างโรงงานในสเปนร่วมกับ Stellantis ผ่านการร่วมทุน
Bill Russo ซีอีโอของ Automobility วิเคราะห์ว่า CATL ขยายไปต่างประเทศเพราะตลาดในจีนเติบโตช้าลงและการแข่งขันสูง โดยยุโรปให้โอกาสทำกำไรสูงกว่าเนื่องจากกำลังซื้อมาก และต้นทุนแรงงานในฮังการีต่ำ อีกทั้งยังได้รับแรงจูงใจจากรัฐบาล และอยู่ใกล้ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่ในยุโรป ทำให้ฮังการีเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญสำหรับการเจาะตลาดอียูของแบรนด์จีน
CATL กำลังเร่งขยายธุรกิจสู่ยุโรป เช่นเดียวกับบริษัท EV สัญชาติจีนรายอื่นอย่าง BYD ซึ่งต่างเผชิญการแข่งขันดุเดือดและสงครามราคาในประเทศจีน โดย Ni Jun ประธานฝ่ายการผลิตของ CATL กล่าวว่า สงครามลดราคานี้จะไม่จบลงหากไม่มีการแทรกแซงจากรัฐบาลจีน และเตือนว่าหากผู้เล่นรายใหญ่ยังคงลดราคา อาจทำให้รายเล็ก ๆ ต้องออกจากตลาดและนำไปสู่การผูกขาด
Tu Le จาก Sino Auto Insights กล่าวเสริมว่า CATL แทบจะจัดหาชิปให้กับผู้ผลิต EV ทุกรายในจีนแล้ว ทำให้โอกาสการเติบโตในประเทศเริ่มจำกัด ทั้งยังต้องเผชิญปัญหากำไรต่ำและกำลังการผลิตล้นตลาด จึงผลักดันให้บริษัทเร่งบุกยุโรป โดยโรงงานในฮังการีถือเป็นอีกก้าวสำคัญในการปรับตัวเข้ากับตลาดท้องถิ่น ด้วยต้นทุนแรงงานต่ำและภูมิรัฐศาสตร์ที่เป็นมิตรกว่าเยอรมนี
นอกจากนี้ CATL ยังมีโครงการแบตเตอรี่ EV แบบครบวงจรในอินโดนีเซีย ซึ่งคาดว่าจะเริ่มผลิตในเดือนมีนาคม 2026 เพื่อเจาะตลาด EV ที่กำลังเติบโตในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
CATL ยังมีแผนเปิดตัวเทคโนโลยี “เปลี่ยนแบตเตอรี่” และระบบรีไซเคิลในยุโรป ซึ่งแม้จะได้รับความนิยมในจีน แต่ยังไม่แพร่หลายในยุโรป ยกเว้นบางบริษัทเช่น Nio ที่มีสถานีสลับแบตเตอรี่ในเยอรมนี เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ สวีเดน และเดนมาร์ก
ระบบเปลี่ยนแบตเตอรี่ใช้เวลาเพียงประมาณ 5 นาที คล้ายประสบการณ์ล้างรถอัตโนมัติ โดยจะถอดแบตเตอรี่ที่ใช้หมดแล้วออก และติดตั้งแบตเตอรี่ที่ชาร์จเต็มเข้าไปแทนผู้สนับสนุนเทคโนโลยีนี้เชื่อว่าช่วยแก้ปัญหาการชาร์จเร็วและการเสื่อมสภาพของแบตเตอรี่ อีกทั้งยังช่วยให้ผู้ผลิตรถยนต์เป็นเจ้าของแบตเตอรี่เอง ซึ่งทำให้ราคาขายรถถูกลงและสร้างรายได้ประจำอย่างไรก็ตาม ระบบนี้ยังมีข้อเสีย เช่น ต้นทุนโครงสร้างพื้นฐานสูง และปัญหามาตรฐานแบตเตอรี่ที่ยังไม่สอดคล้องกันระหว่างผู้ผลิตรถ
Julia Poliscanova จาก Transport & Environment เสริมว่า แม้ระบบเปลี่ยนแบตเตอรี่จะมีประโยชน์ในบางกรณี แต่ไม่ใช่ “ทางออกมหัศจรรย์” เพราะไม่ว่าจะแบบเปลี่ยนหรือถาวร รถ EV ก็ยังต้องใช้แบตเตอรี่และวัตถุดิบเหมือนเดิมอยู่ดี
อ้างอิง:
