เมื่อชื่อของ พ.ต.อ.หญิง แพทย์หญิงอัญชุลี ธีระวงศ์ไพศาล หรือ หมอแอร์ อดีตบุคลากรต้นแบบและดาวเด่นในวงการแพทย์และตำรวจ ต้องพลิกผันสู่สถานะผู้ต้องหาในคดีลักลอบจำหน่ายยาออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทผิดกฎหมาย
เครือข่ายอาชญากรรมที่ซับซ้อนนี้เผยให้เห็นเส้นทางเงินหมุนเวียนกว่า 400 ล้านบาท ที่สร้างแรงสั่นสะเทือนทั้งวงการแพทย์และสังคมไทย THE STANDARD ชวนเปิดเบื้องหลังของคดีใหญ่นี้
ความผิดปกติที่ อย. ตรวจพบ
คดีนี้ถูกเปิดเผยจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ซึ่งตรวจพบความผิดปกติในการสั่งซื้อ Alprazolam และยาควบคุมอื่นๆ ในปริมาณที่สูงเกินจริง ผ่านระบบของคลินิกนอกระบบ สิ่งที่น่าตกใจและเป็นหัวใจสำคัญของกลโกงนี้คือ การนำชื่อของผู้เสียชีวิตกว่า 370 ราย มาสวมสิทธิ์เป็นผู้ป่วย เพื่อใช้ในการสั่งซื้อยาควบคุม โดยชื่อเหล่านี้ถูกนำมาใช้ในระบบสั่งยาและเวชระเบียนของคลินิกเอกชนซึ่งอยู่ในเครือข่ายของผู้ต้องหา
การกระทำดังกล่าวมีจุดประสงค์เพื่อหลีกเลี่ยงการตรวจสอบจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สร้างเวชระเบียนเทียมสำหรับอ้างว่ามีผู้ป่วยจริง มารับยา และเพื่อเพิ่มยอดเบิกยาโดยไม่ต้องพบผู้ป่วยจริง ตำรวจเชื่อว่านี่คือหนึ่งในเทคนิคหลัก ที่ขบวนการนี้ใช้ดำเนินธุรกิจขายยาผิดกฎหมายโดยไม่ถูกตรวจพบมาหลายปี
การกระทำนี้เข้าข่ายความผิดหลายข้อหา อาทิ การปลอมแปลงเอกสาร การแอบอ้างบุคคล และการละเมิดกฎหมายยาและทะเบียนราษฎร์
หลังจากพบความผิดปกติ อย. ได้ประสานงานกับกองบัญชาการตำรวจปราบปรามยาเสพติด (บช.ปส.) เพื่อขยายผลการสืบสวน นำไปสู่การออกหมายค้นคอนโดมิเนียมและแฟลตตำรวจย่านพญาไท และการจับกุมหมอแอร์ ในฐานะบุคคลสำคัญของขบวนการ พร้อมยึดยา Alprazolam 180,000 เม็ด
จากแพทย์สู่ผู้ร่วมขบวนการอาชญากรรม
จากการสืบสวนเบื้องต้น เครือข่ายนี้ประกอบด้วย:
- พ.ต.อ.หญิง อัญชุลี ธีระวงศ์ไพศาล (หมอแอร์) ผู้สั่งซื้อยาในปริมาณมาก
- ผู้ร่วมขบวนการอีก 4-7 คน ซึ่งมีบทบาทตั้งแต่ผู้ขายยาปลีก ผู้ถือใบอนุญาตคลินิก ไปจนถึงผู้รับยา
- คลินิกนอกระบบ 11 แห่งทั่วกรุงเทพฯ ที่ถูกใช้เป็นช่องทางในการเบิกจ่ายยาผิดกฎหมาย
ตำรวจได้แจ้งข้อหากับหมอแอร์และผู้ร่วมขบวนการในหลายประเด็น
- ร่วมกันลักลอบครอบครองและจำหน่ายวัตถุออกฤทธิ์ประเภทที่ 2 และ 4 โดยไม่ได้รับอนุญาต
- ใช้เอกสารเท็จ และแอบอ้างบุคคลที่เสียชีวิตเพื่อหลอกลวงระบบการเบิกยา
- เข้าข่ายความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงิน หลังพบการหมุนเวียนเงินในบัญชีที่เกี่ยวข้องกับเครือข่ายสูงกว่า 400 ล้านบาท
ภายหลังการจับกุม โรงพยาบาลตำรวจได้มีคำสั่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยร้ายแรง และให้ หมอแอร์ ออกจากราชการไว้ก่อน เพื่อรอผลการสอบสวนอย่างเป็นทางการ ขณะเดียวกัน กระทรวงสาธารณสุขและแพทยสภาอยู่ระหว่างการตรวจสอบคลินิกที่เกี่ยวข้อง และหากพบการกระทำผิดจริง อาจถึงขั้นเพิกถอนใบประกอบวิชาชีพเวชกรรม
ยา Alprazolam
ยาหลักที่ตรวจพบในคดีนี้คือ Alprazolam ซึ่งเป็นยากล่อมประสาทในกลุ่มเบนโซไดอะซีพีน จัดเป็นยาควบคุมประเภทที่ 2 ตาม พ.ร.บ.วัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท แม้จะใช้รักษาอาการวิตกกังวลและช่วยให้นอนหลับ แต่หากใช้เกินขนาดหรือไม่ได้รับการควบคุมจากแพทย์ อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงรุนแรง เช่น ง่วงซึม สูญเสียการควบคุมตนเอง ความจำเสื่อม ชัก หรือหมดสติ
ที่น่าเป็นห่วงคือ ยาชนิดนี้มักถูกนำไปใช้ในทางอาชญากรรม เช่น การมอมยาเพื่อลักทรัพย์ หรือล่วงละเมิดทางเพศ ที่รู้จักในชื่อ ยาเสียสาว
สัญญาณเตือนภัยสำหรับสังคมและระบบสาธารณสุข
คดีหมอแอร์ ที่เกิดขึ้นตอกย้ำให้เห็นถึง ช่องโหว่ในการควบคุมการเข้าถึงยาควบคุม ซึ่งหาก Alprazolam หรือยาอันตรายอื่นๆ สามารถเล็ดลอดเข้าสู่ตลาดมืดได้ ก็จะนำไปสู่การใช้ยาผิดวัตถุประสงค์ และก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของผู้ใช้ ไปจนถึงการถูกนำไปใช้ในการก่ออาชญากรรม เช่น การมอมยาหรือล่วงละเมิดทางเพศได้โดยง่าย
นอกจากนี้ การที่บุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งควรเป็นผู้ดูแลสุขภาพของประชาชน กลับมาเป็นผู้กระทำความผิดเสียเอง โดยใช้ตำแหน่งหน้าที่ในการสร้างเครือข่ายผิดกฎหมายนั้น ได้บั่นทอนความเชื่อมั่นในวิชาชีพแพทย์และระบบสาธารณสุขอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแอบอ้างชื่อผู้เสียชีวิตเพื่อสั่งเบิกยาจำนวนมาก ยิ่งแสดงให้เห็นถึงความพยายามในการหลีกเลี่ยงการตรวจสอบ และความซับซ้อนของกลโกงที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่เลวร้ายและละเมิดศีลธรรมอย่างร้ายแรง
อย่างไรก็ตาม การทำงานเชิงรุกของ อย. และ ปส. ในการสืบสวนและจับกุม รวมถึงการที่โรงพยาบาลตำรวจ กระทรวงสาธารณสุข และแพทยสภา แสดงท่าทีในการดำเนินคดีอย่างเด็ดขาด ถือเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาธรรมาภิบาลและความถูกต้องของระบบ และส่งสัญญาณเตือนไปยังผู้กระทำผิดรายอื่นๆ ว่าการกระทำที่ผิดกฎหมายจะไม่สามารถซ่อนเร้นได้ตลอดไป
คดีหมอแอร์จึงไม่ใช่แค่การจับกุมผู้กระทำผิดรายบุคคล แต่เป็นภาพสะท้อนของปัญหาเชิงโครงสร้าง ทั้งด้านการควบคุมยาและการทุจริตในวงการแพทย์ ซึ่งทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันเพื่อป้องกันและแก้ไข
