วันนี้ (5 กุมภาพันธ์) ในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 14 สมัยสามัญประจำปีครั้งที่ 2 วาระร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) คุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ พ.ศ. …. ซึ่งคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาแล้วเสร็จในวาระที่ 2 ต่อจากการประชุมเมื่อวันพุธที่ 15 มกราคมที่ผ่านมา โดยมติของที่ประชุมเห็นชอบกับร่าง พ.ร.บ.ดังกล่าว ด้วยเสียงข้างมาก 312 เสียง ต่อ 84 เสียง และงดออกเสียง 2 เสียง
สำหรับการพิจารณาในวาระ 2 นั้น ที่ประชุมมีประเด็นที่เป็นข้อถกเถียงต่อประเด็นการแก้ไขของกรรมาธิการ (กมธ.) ในหมวด 5 พื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ มาตรา 27 และมาตรา 28
เช่น มาตราที่ 27 เรื่องหลักการและเหตุผลในการประกาศพื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ ที่ บุณย์ธิดา สมชัย สส. อุบลราชธานี พรรคภูมิใจไทย ที่อภิปรายตั้งคำถามในมาตราที่ 27 เรื่องการประกาศพื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ มีขึ้นเพื่อคุ้มครองและพิทักษ์วิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ว่า การแก้ไขร่างกฎหมายของคณะกรรมาธิการยังพบเรื่องข้อกังวลทางกฎหมาย ที่ยกเว้นไม่บังคับใช้กฎหมายหลายฉบับว่าจะพยายามทำให้เกิดการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่เป็นธรรมหรือไม่ ในฐานะ สส. ออกกฎหมาย ไม่อยากเห็นการบังคับใช้กฎหมายมีหลายบรรทัดฐาน ประชาชนอาจตั้งคำถามว่าทำไมกฎหมายฉบับนี้จึงได้สิทธิพิเศษมากกว่ากฎหมายฉบับอื่น
ด้าน จิตติพจน์ วิริยะโรจน์ สส. แบบบัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย กล่าวว่า การร่างกฎหมายฉบับนี้ยังไม่เป็นไปตามหลักนิติธรรม รัฐธรรมนูญ และหลักกฎหมาย เนื่องจากภาพรวมของกฎหมายประสงค์ทำตามรัฐธรรมนูญมาตรา 70 ในการคุ้มครองวัฒนธรรมและวิถีชีวิต แต่ร่างกฎหมายโดยคณะกรรมาธิการกลับครอบคลุมไปจนถึงการครอบครองที่ดินที่กระทบต่อกฎหมายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีอำนาจที่เกินเลยจากวันที่รับหลักการ นอกจากนั้นในร่างกฎหมายยังมีพื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ที่บริหารโดยธรรมนูญ โดยยกเว้นข้อกฎหมาย จึงไม่เห็นด้วยกับการพิจารณากฎหมายในลักษณะดังกล่าว
ในมาตรา 28 ที่เกี่ยวกับสิทธิการอยู่อาศัยและใช้ประโยชน์ที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติ ที่กำหนดไว้ในธรรมนูญของพื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ โดย กมธ. ตัดข้อความที่กำหนดให้ต้องทำตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ออกไป ทำให้ สส. ท้วงติงว่าอาจเปิดช่องการรุกล้ำพื้นที่ป่าเพื่อทำการเกษตรแบบไร่เลื่อนลอย ทำให้เกิดภูเขาหัวโล้น และมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อีกทั้งอาจเป็นการเปิดช่องให้เกิดรัฐที่เป็นเอกเทศในพื้นที่โดยไม่เคารพกฎหมายได้ อย่างไรก็ดีในการพิจารณาของสภา มติของสภาเห็นแย้งกับการแก้ไขของ กมธ. และให้กลับไปใช้ข้อความที่มีบทกำหนดให้ธรรมนูญพื้นที่ต้องอยู่ภายใต้กฎหมาย
ทั้งนี้ ที่ประชุมสภาเห็นชอบร่างกฎหมายด้วยคะแนนเสียง 312 เสียง ต่อไม่เห็นด้วย 84 เสียง ต้องส่งร่าง พ.ร.บ. ดังกล่าวให้วุฒิสภาพิจารณาต่อไป
