ข้อเสนอซื้อกิจการของ Alimentation Couche-Tard ยักษ์ใหญ่ร้านสะดวกซื้อจากแคนาดาที่มีต่อ Seven & i Holdings ได้เน้นย้ำถึงความเปราะบางของกลุ่มค้าปลีกในญี่ปุ่น เนื่องจากความพยายามในการปรับโครงสร้างของบริษัทไม่สามารถสร้างความประทับใจให้แก่ตลาดหุ้นได้
หลังจากประกาศข้อเสนอเมื่อวันจันทร์ (19 สิงหาคม) หุ้นของผู้ดำเนินการร้านสะดวกซื้อ 7-Eleven ของญี่ปุ่นก็พุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว ปิดที่ 2,161 เยน เพิ่มขึ้น 23% จากวันซื้อขายก่อนหน้า มูลค่าตลาดของบริษัทพุ่งสูงขึ้นเป็นประมาณ 5.6 ล้านล้านเยน (2.82 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ) เพิ่มขึ้นเกือบ 1 ล้านล้านเยนจากวันศุกร์ (16 สิงหาคม) แม้ว่าจะยังคงต่ำกว่ามูลค่าตลาดของ Alimentation Couche-Tard ซึ่งอยู่ที่ประมาณ 8 หมื่นล้านดอลลาร์แคนาดา (5.86 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ)
หากบริษัทแคนาดาต้องการซื้อหุ้นทั้งหมดของ Seven & i Holdings ดีลนี้จะต้องใช้เงินอย่างน้อย 5 ล้านล้านเยน ซึ่งจะทำให้การเข้าซื้อกิจการครั้งนี้กลายเป็นการซื้อบริษัทญี่ปุ่นโดยบริษัทต่างชาติที่มีมูลค่าสูงที่สุดเท่าที่เคยมีมา โดย Alimentation Couche-Tard มีร้านค้าในอเมริกาเหนือ สวีเดน ฟินแลนด์ ไอร์แลนด์ โปแลนด์ และประเทศอื่นๆ ภายใต้แบรนด์ Couche-Tard และ Circle K ซึ่งมีสาขาประมาณ 17,000 แห่งใน 30 ประเทศทั่วโลก
อย่างไรก็ตาม เหตุผลหนึ่งที่ทำให้มูลค่าตลาดของ Seven & i Holdings ต่ำกว่า Alimentation Couche-Tard คือประสิทธิภาพทางธุรกิจ อัตราผลตอบแทนจากเงินลงทุนของ Alimentation Couche-Tard อยู่ที่ 11% ซึ่งสูงกว่า Seven & i Holdings อย่างมากที่ 3%
“เมื่อเทียบกับ 7-Eleven แล้ว Alimentation Couche-Tard มีร้านสะดวกซื้อที่มีปั๊มน้ำมันในเขตชานเมืองซึ่งทำกำไรได้สูงกว่า ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความแตกต่างของประสิทธิภาพการสร้างรายได้” นักวิเคราะห์ของบริษัทหลักทรัพย์ที่ไม่ใช่ของญี่ปุ่นกล่าว
Seven & i Holdings เป็นเจ้าของธุรกิจที่หลากหลาย รวมถึงร้านสะดวกซื้อและซูเปอร์มาร์เก็ต การบริหารจัดการแบบกลุ่มบริษัทถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าไม่มีประสิทธิภาพ และผู้ถือหุ้นนักเคลื่อนไหวมักกดดันให้บริษัทดำเนินการปฏิรูปโครงสร้าง
บริษัทได้ตอบสนองต่อข้อเรียกร้องเหล่านั้นด้วยการขาย Sogo & Seibu ให้กองทุนของสหรัฐอเมริกา ในเดือนกันยายน ปี 2023 และ Ito-Yokado ซึ่งเป็นธุรกิจดั้งเดิมของกลุ่มได้หยุดจำหน่ายเสื้อผ้าที่ผลิตภายใต้แบรนด์ของตนเอง และวางแผนที่จะปิด 33 สาขาภายในสิ้นเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2026
แม้จะมีความพยายามเหล่านี้ การประเมินของตลาดก็ยังไม่ดีขึ้น ราคาหุ้นของ Seven & i Holdings เมื่อวันศุกร์ลดลง 6% จากสิ้นปี 2023 ราคาหุ้นที่ลดลงนี้โดดเด่นเมื่อเทียบกับราคาหุ้นที่เพิ่มขึ้น 14% ของค่าเฉลี่ย Nikkei Asia ในช่วงเวลาเดียวกัน Fast Retailing ซึ่งเป็นบริษัทแม่ของ UNIQLO และ AEON มีราคาหุ้นเพิ่มขึ้น 25% และ 10% ตามลำดับ
Ryuichi Isaka ประธาน Seven & i Holdings ได้ตั้งเป้าหมายที่จะทำให้บริษัทเป็นกลุ่มค้าปลีกระดับโลกที่เน้นอาหารเป็นหลัก แต่ธุรกิจร้านสะดวกซื้อซึ่งเป็นธุรกิจหลักในญี่ปุ่นและสหรัฐฯ กำลังเผชิญกับภาวะชะลอตัว
7-Eleven ของญี่ปุ่นเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมของประเทศด้วยการเปิดตัวผลิตภัณฑ์และการบริการที่เป็นนวัตกรรมใหม่ เช่น การขายข้าวปั้นโอนิกิริ การเปิดให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง การชำระบิลค่าสาธารณูปโภคในร้านค้า และการติดตั้งตู้เอทีเอ็ม ซึ่งยอดขายเฉลี่ยต่อวันและต่อร้านสูงกว่าคู่แข่งอย่าง Lawson และ FamilyMart มาก
แต่กำไรจากการดำเนินธุรกิจร้านสะดวกซื้อในประเทศในช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคมลดลง 4% เมื่อเทียบเป็นรายปี ยอดขายสาขาเดิมในเดือนกรกฎาคมลดลง 0.6% เมื่อเทียบเป็นรายปี ซึ่งเป็นการลดลงติดต่อกันเป็นเดือนที่สอง
ธุรกิจร้านสะดวกซื้อในต่างประเทศ ซึ่งเติบโตจนคิดเป็น 70% ของรายได้จากการดำเนินงานรวม มีกำไรจากการดำเนินงานลดลง 80% เมื่อเทียบเป็นรายปีในช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ในสหรัฐฯ มีกำลังซื้อของครัวเรือนที่มีรายได้น้อยลดลงเนื่องจากภาวะเงินเฟ้อที่เลวร้ายลง ส่งผลกระทบต่อสถานที่ตั้งในเมืองต่างๆ และทำให้ยอดขายสาขาเดิมลดลงติดต่อกัน 11 เดือน
ในขณะเดียวกัน Lawson ได้ตัดสินใจแปรรูปเป็นบริษัทเอกชน และจะบริหารงานร่วมกันโดย KDDI ผู้ให้บริการโทรคมนาคม และ Mitsubishi Corporation บริษัทการค้า โดยใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัลของ KDDI ซึ่งกำลังสำรวจรูปแบบธุรกิจที่ผสานรวมร้านค้าจริงและอินเทอร์เน็ต
“ปีนี้เป็นวันครบรอบ 50 ปีของการเปิด 7-Eleven ในญี่ปุ่น แต่บริษัทยังคงพึ่งพารูปแบบความสำเร็จในอดีต” อดีตพนักงานกล่าว ชี้ให้เห็นถึงการขาดความสามารถของบริษัทที่จะปรับตัวให้เข้ากับสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างเต็มที่
อ้างอิง:
