กลายเป็นข่าวฮือฮาเมื่อกลางเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา เมื่อผลงาน Comedian ของ Maurizio Cattelan ได้รับการประมูลไปถึง 6.2 ล้านดอลลาร์ หรือราวๆ 215 ล้านบาท เอาเข้าจริงถือว่าเป็นราคาระดับกลางๆ ของงานศิลปะระดับโลก หากแต่งานศิลปะชิ้นนี้เป็นเพียงกล้วยแปะด้วยเทปกาวบนกำแพงที่เคยกลายเป็นไวรัลตอนเปิดตัวที่ Art Basel ในปี 2019 มาแล้ว! ซึ่งนี่ไม่ใช่งานศิลปะชิ้นแรกที่กลายเป็นที่ถกเถียงกันว่าคุณค่าของศิลปะอยู่ที่ไหนกันแน่
งานศิลปะจากกล้วยชิ้นนี้ถูกนำขึ้นประมูลในงาน The Now and Contemporary Evening Auction ของ Sotheby’s โดยตอนแรกคาดว่าจะมีราคาอยู่ระหว่าง 1-1.5 ล้านดอลลาร์เท่านั้น แต่การแข่งขันอย่างดุเดือดจากผู้ประมูล 7 ราย ทำให้ราคาพุ่งไปสูงถึง 6.2 ล้านดอลลาร์ ส่วนคนที่ชนะการประมูลคือ Justin Sun ผู้ก่อตั้งแพลตฟอร์มสกุลเงินดิจิทัล TRON เขาจะได้ใบรับรองให้ติดกล้วยกับเทปกาวบนผนังสูง 160 เซนติเมตร จากพื้นดิน และเรียกงานศิลปะในชื่อ Comedian ได้
Justin ให้เหตุผลว่า Comedian ไม่ใช่แค่งานศิลปะ แต่เป็นปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรมที่เชื่อมโยงโลกแห่งศิลปะ มีม และชุมชนสกุลเงินดิจิทัลเอาไว้ด้วยกัน เขาเชื่อว่างานชิ้นนี้จะสร้างแรงบันดาลใจให้เกิดแนวคิดและข้อถกเถียงมากขึ้นในอนาคตจนกลายเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ในที่สุด
แน่นอนว่าในไม่ช้ากล้วยจะต้องสุกงอมและเน่าเปื่อย เจ้าของคนใหม่เลยวางแผนว่าจะกินกล้วยใบนี้เพื่อเป็นประสบการณ์ทางศิลปะที่แหวกแนวสุดๆ ไปเลย
อย่างไรก็ตาม นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่งานศิลปะสุดแปลกจะถูกประมูลไปด้วยราคาน่าเหลือเชื่อ เพราะเมื่อเกือบ 30 ปีที่แล้ว ผลงาน Fountain ของ Marcel Duchamp ซึ่งคือโถปัสสาวะพร้อมลายเซ็นและวันที่ ก็ขายในราคา 2 ล้านดอลลาร์
และเมื่อ 13 ปีก่อน ผลงานของ Urs Fischer ที่ Art Basel Miami ขายได้ในราคา 160,000 ดอลลาร์ ทั้งที่เป็นแค่ซองบุหรี่เปล่า
รวมถึงเมื่อเร็วๆ นี้ ในงานประมูลของ Christie’s ผลงานของ Marcel Duchamp อีกชิ้นในชื่อ In Advance of the Broken Arm ซึ่งเป็นแค่พลั่วห้อยลงมาจากเพดาน ก็ทำราคาไปได้ถึง 3 ล้านดอลลาร์เลยทีเดียว
ความจริงแล้ว Comedian เป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของงานประมูลในครั้งนี้ที่มีมูลค่ารวมกว่า 110.4 ล้านดอลลาร์ ซึ่งมีการขายทั้งหมด 46 ล็อต ด้วยอัตราการขายผ่านเกือบ 90% ล็อตที่ราคาสูงสุดคือผลงาน Georges’ Flag (1999) ของ Ed Ruscha ในราคา 13.7 ล้านดอลลาร์ โดยภาพรวมของตลาดยังคงไม่คึกคักอย่างที่ตั้งเป้าการขายรวมไว้ที่ 100 ล้านดอลลาร์ ซึ่งได้ยอดขายเกินประมาณการมาเพียง 10.4 ล้านเท่านั้น
Nach Jugenstil Kam Roccoko ของ Urs Fischer ปี 2006 ราคาประมาณ 5.3 ล้านบาท
กลายเป็นหนึ่งในผลงานศิลปะที่สร้างกระแสฮือฮาเป็นอย่างมาก เพราะมันเป็นเพียงซองบุหรี่พันไว้กับมอเตอร์และถูกกระชากจนกระจายไปทั่วทั้งแกลลอรี่ ซึ่งใครเห็นก็คงไม่คิดว่าใครจะบ้าซื้อ (แต่ก็มีคนซื้ออยู่ดี) โดยผลงานชิ้นนี้ทำออกมา 2 ฉบับ ตั้งราคาไว้ที่ 160,000 ดอลลาร์ หรือราวๆ 5.3 ล้านบาทต่อชิ้น นักวิจารณ์ให้ความเห็นว่างานชิ้นนี้เป็นการเสียดสีอย่างมีชั้นเชิงด้วยสิ่งเสพติดคือบุหรี่ โดยใช้สะท้อนความหงุดหงิดต่อสภาพเศรษฐกิจที่กำลังจะถดถอยในปี 2008
Fountain ของ Marcel Duchamp ปี 1917 / 1953, 1963 และ 1964 ราคาประมาณ 58.7 ล้านบาท
ผลงานของ Marcel Duchamp บิดาแห่งลัทธิแนวคิดนิยม และได้รับการยกย่องว่าเป็นจุดสูงสุดของศิลปะในศตวรรษที่ 20 โดยเป็นเพียงโถปัสสาวะที่มีลายเซ็นและลงวันที่ว่า ‘R. Mutt 1917’ ปัจจุบันมีแบบจำลองจัดแสดงอยู่ที่ Tate Modern ในลอนดอน งานศิลปะชิ้นนี้เคยถูกทำขึ้นมาใหม่ในช่วงปี 1953, 1963 และ 1964 ซึ่งได้รับการประมูลไปในราคาสูงถึง 58.7 ล้านบาท
In Advance of the Broken Arm ของ Marcel Duchamp ปี 1915 ราคาประมาณ 103 ล้านบาท
อีกหนึ่งผลงานของ Marcel Duchamp ที่ถือเป็นการปฏิวัติวงการศิลปะในยุคนั้น เมื่อเขาเข้าไปซื้อพลั่วตักหิมะในแมนฮัตตัน แล้วนำขึ้นมาแขวนจนกลายเป็นชิ้นงาน In Advance of the Broken Arm ปัจจุบันพลั่วดั้งเดิมจากปี 1915 สูญหายแล้ว โดย In Advance of the Broken Arm เวอร์ชันปัจจุบันถูกนำมาจัดแสดงในงาน Christie’s 20th Century Evening Sale ที่นิวยอร์ก และเป็นชิ้นแรกในรอบ 20 ปีที่เปิดให้ประมูล หลังจากที่มักจะแสดงโชว์อยู่ในพิพิธภัณฑ์ โดยงานสุดอาร์ตชิ้นนี้ได้รับการประมูลไปในราคา 3 ล้านดอลลาร์ หรือราวๆ 103 ล้านบาท
Comedian ของ Maurizio Cattelan ปี 2019 ราคาประมาณ 214 ล้านบาท
งานศิลปะที่เคยเป็นที่ฮือฮาหลังจากออกแสดงครั้งแรกในปี 2019 ด้วยการใช้กล้วยลูกเดียวแปะด้วยเทปพันสายไฟบนกำแพง ได้รับการประมูลไปในงาน The Now and Contemporary Evening Auction ของ Sotheby’s ในราคา 6.2 ล้านดอลลาร์ หรือราวๆ 214 ล้านบาท มากกว่าราคาประเมินถึง 6 เท่า ผู้ชนะการประมูลคือ Justin Sun ผู้ก่อตั้งแพลตฟอร์มสกุลเงินดิจิทัล TRON
ภาพประกอบ: พรวลี จ้วงพุฒซา
