เห็นเขาทุกข์แล้วเราสุข? เปิดเหตุผลว่าทำไมคนเราถึงชอบตามติดชีวิตคนดัง

คุณนายแม่กำลังจะพาสุนัขออกไปเดินเล่น ดาราสาวพาตามติดชีวิตลูกชายในหนึ่งวัน ซีรีส์เกี่ยวกับพี่น้องทะเลาะกันแย่งมรดก หรือแม้แต่ซีรีส์เกี่ยวกับราชวงศ์และการสืบทอดบัลลังก์ ทำไมเรื่องราวเหล่านี้ถึงน่าติดตามนัก

บางครั้งการตามติดชีวิตคนรวยและคนมีชื่อเสียงในรายการหรือซีรีส์ ไม่ว่าจะเป็นบุคคลที่มีตัวตนจริง หรือตัวละครสมมติก็เป็นเรื่องสนุกจนหยุดไม่ได้ ผู้เชี่ยวชาญมีความคิดเห็นว่าเราติดรายการหรือซีรีส์ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับชีวิตของคนรวยและคนมีชื่อเสียงนั้นทำงานกับใจเราด้วย Schadenfreude หรือความรู้สึกสุขที่เห็นคนอื่นทุกข์ และยิ่งสุขมากขึ้นเมื่อมีเนื้อเรื่องที่น่าติดตาม

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

เอลิซาเบธ โคเฮน ผู้ช่วยศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยเวสต์เวอร์จิเนีย ผู้วิจัยด้านจิตวิทยาสื่อและป๊อปคัลเจอร์ แสดงความคิดเห็นกับเรื่องนี้ว่า “มันจะมีความพึงพอใจบางอย่างที่เกิดขึ้นเมื่อคนเราได้ดูคนรวยที่เหมือนจะมีทุกอย่างแล้วในรายการหรือซีรีส์ที่บอกเราว่า เออ เขาก็ไม่ได้มีทุกอย่างขนาดนั้นนะ และพวกเขาก็ไม่คู่ควรกับการมีเยอะขนาดนั้นด้วยซ้ำ”

มีทฤษฎีเกี่ยวกับจิตวิทยาที่เรียกว่า ทฤษฎีการเปรียบเทียบทางสังคม ซึ่งเกี่ยวกับการที่คนเราพยายามเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นเสมอ เพื่อให้รู้สึกว่าตัวเองเป็นส่วนหนึ่งของโลกนี้ ถ้าพวกเขาเปรียบเทียบกับใครที่ ‘ดีกว่า’ ก็จะเกิดเป็นปัญหาได้

การเปรียบเทียบกับคนที่ ‘ดีกว่า’ เรานั้นช่วยเป็นแรงผลักดันให้เราก้าวไปข้างหน้า และมีทุกอย่างให้ได้เหมือนเขาก็จริง แต่ในระยะยาวเรามักจะห่อเหี่ยวกับจุดที่เรายืนอยู่ และทำให้เรารู้สึกแย่ที่ตะเกียกตะกายไปไม่ถึงจุดนั้นเสียที

ส่วนด้านตรงข้ามคือการเปรียบเทียบกับคนที่ ‘ด้อยกว่า’ ซึ่งรายการเหล่านี้ทำให้ผู้คนเห็นว่าแม้แต่คนรวยหรือคนมีชื่อเสียงก็ไม่ได้เพอร์เฟกต์ไปเสียทุกอย่างขนาดนั้น บางครั้งพวกเขาก็ทำอะไรที่น่าอาย พูดอะไรที่ดูแย่ หรือมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม สิ่งนี้แหละที่ทำให้คนดูหยุดติดตามไม่ได้

เราดูคนรวยและคนมีชื่อเสียงใช้ชีวิตที่เราคิดว่าน่าอิจฉา แต่ทันใดนั้นปัญหาก็ถาโถมเข้าใส่ ทำให้เราคิดว่าดีเหมือนกันนะที่ไม่ได้เป็นพวกเขา ไม่ต้องไปตบตีแย่งชิงอะไรกันให้วุ่นวาย แค่ดูอยู่ตรงนี้แหละสนุกสุด

ซีรีส์หรือรายการในช่องของดาราดังนั้นไม่เท่าไร เพราะอย่างน้อยนั่นก็เป็นเรื่องแต่งหรือรายการที่มีสคริปต์อยู่แล้ว และเรารู้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในซีรีส์และรายการไม่ใช่เรื่องจริง แต่เรียลิตี้โชว์มักจะเป็นปัญหามากกว่า เพราะคนในเรียลิตี้โชว์เป็นคนที่มีจริงบนโลกนี้ เวลาพวกเขาทำอะไรที่แย่ หรือพูดอะไรที่ไม่เหมาะสมออกมา มันเป็นเรื่องจริง และเราจะรู้สึกสะใจมากกว่าเรื่องที่ถูกแต่งเป็นสคริปต์ขึ้นมา

ถ้าจะพูดถึงเหตุผลเบื้องหลังที่มืดมนกว่านั้น ที่จริงแล้วคนเราชอบดูคนอื่นแสดงพฤติกรรมแย่ๆ และชดใช้ผลที่ตามมา ไม่ว่าคนนั้นจะมีฐานะหรือสถานะทางสังคมเป็นแบบใดก็ตาม การดูใครสักคนไต่เต้าไปจนถึงจุดสูงสุดนั้นสนุกก็จริง แต่การดูพวกเขาล้มแบบไม่ลุกอย่างต่อเนื่องจนถึงจุดต่ำสุดนั้นสนุกกว่ามาก และนั่นคือธรรมชาติของมนุษย์

นี่เป็นเหตุผลว่าทำไมรายการเรียลิตี้โชว์ถึงยังอยู่ยงคงกระพันข้ามยุคข้ามสมัย และสร้างซ้ำหลายซีซัน หรือรายการตามติดชีวิตคนดังที่ไม่ว่าตอนไหนก็ต้องมีปัญหาให้แก้ไขร่ำไป ไม่เคยมีตอนไหนที่ราบรื่นเลย รวมไปถึงซีรีส์เกี่ยวกับการตบตีแย่งชิงบางอย่างกันในครอบครัว แย่งชิงบัลลังก์ หรือซีรีส์เกี่ยวกับครอบครัวคนรวยที่มีพฤติกรรมแย่ๆ

ทั้งที่ยุคสมัยเปลี่ยนไป ผู้คนสนใจตัวเองกันมากขึ้น แต่รายการและซีรีส์เหล่านี้ที่ดูเหมือนจะน่าเบื่อเกินไปสำหรับยุคสมัยนี้แล้ว ก็ยังคงขายได้ตลอดไป

อ้างอิง: