องค์การอนามัยโลก (WHO) เตรียมเปิดเผยรายงานสรุปผลการสืบสวนที่มาของการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 (SARS-CoV-2) ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคโควิด-19 ในวันนี้ (30 มีนาคม) หลังจากที่ส่งทีมสืบสวนเดินทางไปตรวจสอบต้นตอการระบาดที่เมืองอู่ฮั่น มณฑลหูเป่ยของจีน เป็นเวลา 28 วัน ตั้งแต่วันที่ 14 มกราคม – 10 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา
โดยสำนักข่าว CNN เผยแพร่ข้อมูลเบื้องต้นของรายงานฉบับร่างจาก WHO ที่ได้รับมา พบว่า เชื้อโควิด-19 อาจเริ่มแพร่ระบาดจากสัตว์สู่คน โดยเริ่มต้นการแพร่ระบาดไม่เกินช่วง 1-2 เดือนก่อนที่จะมีรายงานกรณีการระบาดครั้งแรกช่วงเดือนธันวาคม 2019
ร่างรายงานดังกล่าวระบุว่า พบ 4 แหล่งที่มาการระบาดของไวรัสที่เป็นไปได้ ซึ่งกรณีที่มีความเป็นไปได้มากที่สุดคือ ไวรัสแพร่ระบาดผ่านสัตว์พาหะตัวกลาง ซึ่งเป็นไปได้ว่าอาจเป็นสัตว์ป่าที่ถูกมนุษย์จับและนำมาเลี้ยงในฟาร์ม
สำหรับแหล่งต้นกำเนิดของไวรัส SARS-CoV-2 ที่เป็นไวรัสในตระกูลโคโรนานั้นมาจากค้างคาว แต่จากการสืบสวนไม่พบว่าสัตว์อะไรที่ติดเชื้อไวรัสชนิดนี้และกลายเป็นพาหะตัวกลางก่อนแพร่ระบาดสู่คน
“พาหะตัวกลางที่เป็นไปได้ของ SARS-CoV-2 ยังคงยากที่จะบอกว่าเป็นอะไร” ข้อมูลในรายงานฉบับร่างระบุ
กรณีที่เป็นไปได้รองลงมาคือ การแพร่ระบาดทางตรง จากสัตว์ที่เป็นต้นตอไวรัสชนิดนี้อย่างค้างคาวหรือตัวนิ่มสู่คน และอีกกรณีคือ จากอาหารแช่แข็ง ส่วนกรณีที่เป็นไปได้น้อยที่สุดคือ อุบัติเหตุในห้องปฏิบัติการที่ทำให้เชื้อไวรัสหลุดออกมา
ทั้งนี้ ที่ผ่านมา ดร.โรเบิร์ต เรดฟิลด์ อดีตผู้อำนวยการศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคระบาดของสหรัฐฯ (CDC) ให้ความเห็นโดยเชื่อว่า ไวรัสที่เป็นต้นตอของโควิด-19 นั้นน่าจะถูกปล่อยออกมาจากห้องปฏิบัติการ
ขณะที่ข้อมูลในรายงานระบุชัดเจนว่า ‘ไม่น่าเป็นไปได้อย่างยิ่ง’ เพราะไม่มีบันทึกของไวรัสที่เกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดหรือมีข้อมูลพันธุกรรมที่ตรงกับ SARS-CoV-2 ในห้องปฏิบัติการใดๆก่อนช่วงเดือนธันวาคม 2019
สำหรับตลาดอาหารทะเลหัวหนานในอู่ฮั่น ที่เดิมทีเคยถูกสงสัยว่าเป็นต้นตอการระบาด พบว่า ยังไม่มีความชัดเจนและเป็นไปได้ว่าอาจไม่ใช่แหล่งต้นกำเนิดของการระบาด แต่จากฝูงชนจำนวนมากที่อยู่ภายในตลาด ประกอบกับหลังคาและท่อระบายน้ำในตลาดแบบเปิด อาจมีส่วนให้การแพร่ระบาดขยายวงกว้างขึ้น
ขณะที่การสุ่มตัวอย่างไวรัสใช้การเก็บไวรัสที่เกาะติดอยู่บนพื้นผิวไม่ใช่จากตัวอย่างสัตว์หรืออาหารที่ขายในตลาด นอกจากนี้ยังมีหลักฐานว่าวงจรการระบาดของไวรัสนั้นเกิดขึ้นตั้งแต่ก่อนการระบาดที่ตลาดหัวหนานรวมถึงตลาดอื่นๆ ในอู่ฮั่น
“จากการสรุป ณ ตอนนี้ ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนเกี่ยวกับบทบาทของตลาดหัวหนาน ในเรื่องต้นกำเนิดการแพร่ระบาด หรือการนำเชื้อเข้าสู่ตลาด” รายงานสรุป
รายงานสืบสวนฉบับนี้ถูกเขียนโดยทีมสืบสวนร่วมระหว่างประเทศที่ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญจีน 17 คน และผู้เชี่ยวชาญอีก 17 คนจากประเทศอื่นๆ, WHO เครือข่ายแจ้งเตือนและรับมือการแพร่ระบาดทั่วโลก (GOARN), องค์การโรคระบาดสัตว์ระหว่างประเทศ (OIE) ส่วนองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ส่งเจ้าหน้าที่เข้าร่วมสังเกตการณ์
ภาพ: CDC / Getty Images
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
อ้างอิง:
