อำนาจในการตั้งกำแพงภาษีอย่างครอบคลุมของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และข้อตกลงทางการค้าต่างๆ ที่เขาเพิ่งประกาศไป กำลังเผชิญกับ ‘ความท้าทายทางฎหมายครั้งใหญ่’ เมื่อศาลอุทธรณ์ของรัฐบาลกลางเตรียมรับฟังการไต่สวนในคดีสำคัญที่จะ ‘ชี้ชะตา’ อำนาจของทรัมป์
การไต่สวนดังกล่าวจะมีขึ้นในสัปดาห์หน้า และถือเป็น ‘เดิมพันสูงสุด’ เนื่องจากหากศาลตัดสินว่าทรัมป์ใช้อำนาจโดยมิชอบ ก็อาจส่งผลให้กำแพงภาษีและข้อตกลงการค้าเกือบทั้งหมดที่เกิดขึ้นในช่วงหกเดือนแรกของตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่สองของเขาต้องถูกล้มล้างไป
รัฐบาลทรัมป์อ้างว่าอำนาจภาษีอันกว้างขวางนี้มาจากกฎหมายอำนาจทางเศรษฐกิจในภาวะฉุกเฉินระหว่างประเทศ หรือ IEEPA ซึ่งเป็นรากฐานทางกฎหมายของกำแพงภาษีที่สำคัญส่วนใหญ่ รวมถึงภาษีที่ใช้กับจีน แคนาดา และเม็กซิโก
ก่อนหน้านี้ เมื่อปลายเดือนพฤษภาคม ศาลการค้าระหว่างประเทศของสหรัฐฯ ได้มีคำตัดสินครั้งประวัติศาสตร์ว่าทรัมป์ใช้อำนาจเกินขอบเขตภายใต้กฎหมาย IEEPA แต่ศาลอุทธรณ์ได้สั่งระงับคำตัดสินดังกล่าวไว้ชั่วคราว ทำให้กำแพงภาษียังคงมีผลบังคับใช้ต่อไป
คดีสำคัญที่เป็นที่จับตามองคือ คดี V.O.S. Selections v. Trump ซึ่งเป็นคดีที่กลุ่มธุรกิจขนาดเล็ก (V.O.S. Selections) เป็นโจทก์ยื่นฟ้องประธานาธิบดีทรัมป์ โดยมีกำหนดไต่สวนที่ศาลอุทธรณ์ในเช้าวันพฤหัสบดีที่จะถึงนี้ ซึ่ง เท็ด เมอร์ฟีย์ หุ้นส่วนจากสำนักงานกฎหมาย Sidley Austin กล่าวว่า “ผมคิดว่ากำแพงภาษีเหล่านี้กำลังตกอยู่ในความเสี่ยง”
ข้อโต้แย้งหลักของฝั่งธุรกิจคือ กฎหมาย IEEPA ไม่ได้ให้อำนาจประธานาธิบดีในการขึ้นภาษีฝ่ายเดียว และตลอดระยะเวลาเกือบ 50 ปีของกฎหมายนี้ ไม่เคยมีประธานาธิบดีคนใดนำมาใช้ในลักษณะนี้มาก่อน ขณะที่ฝ่ายรัฐบาลทรัมป์โต้แย้งว่ากฎหมายให้อำนาจประธานาธิบดีในการ ‘กำกับดูแล’ – ‘การนำเข้า’ ซึ่งรวมถึงการขึ้นภาษีด้วย
ไม่ว่าผลการตัดสินจะออกมาเป็นอย่างไร คดีนี้ก็ดูเหมือนจะมุ่งหน้าสู่ศาลฎีกาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งนักวิเคราะห์จาก Piper Sandler คาดการณ์ว่าทรัมป์มีแนวโน้มที่จะแพ้ และหากเป็นเช่นนั้น ผลกระทบที่ตามมาจะรุนแรงมหาศาล เพราะหมายความว่าทุกอย่าง ‘อาจล้มทั้งกระดาน’
หากศาลฎีกาตัดสินว่าทรัมป์ใช้อำนาจโดยมิชอบจริง “ข้อตกลงการค้าทั้งหมดที่ทรัมป์บรรลุในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา และที่จะบรรลุในเร็วๆ นี้ จะกลายเป็นสิ่งผิดกฎหมาย” นักวิเคราะห์ระบุ ซึ่งรวมถึงจดหมายภาษีทั้งหมดที่ส่งไปยังผู้นำชาติต่างๆ ด้วย
โฆษกทำเนียบขาว คุช เดซาย ยืนยันว่ารัฐบาล “กำลังใช้อำนาจทางภาษีอย่างถูกกฎหมายและเป็นธรรม” และได้ยอมรับว่ากำแพงภาษี 50% ที่ใช้กับบราซิล ซึ่งมีประเด็นขัดแย้งเรื่องการดำเนินคดีกับอดีตประธานาธิบดี ฌาอีร์ โบลโซนารู (Jair Bolsonaro) นั้นอ้างอิงอำนาจจากกฎหมาย IEEPA จริง
นอกจากคดีนี้แล้ว ยังมีคดีอื่นๆ อีกกว่าครึ่งโหลที่ท้าทายการใช้อำนาจของทรัมป์ในลักษณะเดียวกัน ซึ่งมีกำหนดไต่สวนในเดือนกันยายนอีกด้วย
ภาพ: Rich Graessle/Icon Sportswire via Getty Images
อ้างอิง:
