พาชม TOKYO ART BOOK FAIR 2017 เทศกาลหนังสือและสิ่งพิมพ์ศิลปะใจกลางกรุงโตเกียว

TOKYO ART BOOK FAIR เป็นงานเทศกาลหนังสือและสิ่งพิมพ์ศิลปะที่จัดขึ้นใจกลางกรุงโตเกียวตั้งแต่ปี 2009 โดยปีนี้เป็นงานครั้งที่ 9 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 5-8 ตุลาคม 2017 สถานที่จัดงานคือ Warehouse TERRADA ซึ่งเป็นสถานที่จัดงานที่ใหญ่กว่าครั้งที่ผ่านๆ มา ในงานเทศกาลครั้งนี้ยังคงเป็นที่รวมของ Zine, Art Book มากมายทั้งจากแกลเลอรี สำนักพิมพ์ ศิลปินอิสระ ทั้งในและนอกญี่ปุ่นมากกว่า 350 บูธ แบ่งการจัดนิทรรศการออกเป็น 2 ฟากของตึกใหญ่

งานปีนี้มีสปอนเซอร์สนับสนุนหลักอย่าง Beams ทำให้ผู้เข้าชมงานได้รับถุง Beams สวยงาม เหนียวแน่น คุณภาพดีไว้หิ้วหนังสือจำนวนมากกลับบ้านได้อย่างสบาย ทางเข้างานจะต้องต่อคิวขึ้นลิฟต์ขึ้นไป (คิวยาวมากแต่ทุกอย่างรวดเร็ว)

ตัวงานจัดออกเป็นสองฟากของตึก ถูกแบ่งเป็นโซนตึกขวาที่มีงาน 2 ชั้น Floor A (ชั้น 4) และ Floor T (ชั้น 5) เป็นส่วนของบูธร้านค้าทั้งหมด ส่วนตึกซ้ายเป็นของหนังสือจากต่างประเทศและนิทรรศการ เราจึงเลือกมาส่วนของตึกขวาก่อน

ชั้น 4 ชั้นแรกของตึกฟากขวา

Floor A: ชั้นของชุมชนคนทำหนังสือศิลปะ ซึ่งมีเทรนด์ที่น่าจับตามองอย่าง Photo Zine

เป็นชั้นที่รวมซีน (Zine) และ Art book ญี่ปุ่น ซึ่งมีของชาวต่างชาติอยู่เพียงนิดหน่อย ซีนหลักๆ ส่วนใหญ่ของแทบทุกบูธเป็น Photo Zine (ซีนรวมภาพถ่าย) มีตั้งแต่ Fashion Photo, Collage Photo ไปจนถึงงานภาพพอร์เทรตแบบส่วนตัวมากๆ เราได้พบซีนที่เปิดดูแล้วต้องเขินตาม อย่างซีนรวมภาพแฟนหนุ่มในห้องเล็กๆ ตั้งแต่ตื่นนอน อาบน้ำ ไปทำงาน หรือซีนสาวๆ นางแบบในโลเคชันและธีมแปลกประหลาดที่กำลังเป็นที่นิยม

บูธส่วนใหญ่ของชั้นนี้ที่นิยม Photo Zine

บูธของ Photo Atlas

ซีนที่เป็น Illustration (งานภาพวาด) ก็มีเยอะในสัดส่วนที่สูสีกัน ราคาซีนในงานนี้น่ารักน่าจับจอง ส่วนใหญ่จะอยู่ที่ราว 500-1,000 เยน (150-300 บาท) แต่หากอยากได้งานชิ้นใหญ่หน่อยอย่าง Art book หรือ Photobook ก็จะเริ่มอยู่ที่ 3,000 เยนขึ้นไป

มีหลายบูธที่เป็นการรวมตัวกันของกลุ่มเพื่อนศิลปินและกลุ่มนักศึกษาที่จะได้โจทย์เฉพาะในการจัดทำเล่มต่างๆ บูธกลุ่มเฉพาะเหล่านี้บางเล่มพิมพ์จำนวนน้อยมากๆ (บางคนพิมพ์ 3-5 เล่ม) ที่สำคัญคือหนังสือหลายเล่มเป็น first edition คือทำขึ้นมาเพื่อจัดแสดงและจำหน่ายในงานนี้เป็นครั้งแรก หากคุณไปในช่วงเวลาที่คนไม่เยอะ อาจได้สื่อสารพูดคุยกับผู้จัดทำเพื่อเข้าใจคอนเซปต์ของเล่มนั้นๆ ได้มากขึ้น แม้จะอ่านภาษาต่างประเทศไม่ออกก็ตาม

บูธของ Illustrator: Bunny Bissoux

บูธรวมซีนของศิลปินจากอาร์เจนตินา

บูธของนักศึกษามหาวิทยาลัย Nagaoka Institute of Design ที่ทำมาอย่างละไม่กี่เล่ม

บูธของ Noritake นักวาดชื่อดังที่ขนมาทั้ง ซีน, สมุดโน้ต, ถุงผ้า, เคสโทรศัพท์

และงานอื่นๆ

ที่ชั้นนี้เรายังได้เจอบูธของ SOI BOOKS ที่คัดเลือกซีนและหนังสือศิลปะจากประเทศไทยมาหลายเล่มด้วยกัน ตั้งแต่โฟโต้บุ๊กจากนิทรรศการ I write you a lot ของ เต๋อ-นวพล ธำรงรัตนฤทธิ์ ทั้งเล่มภาษาไทยและญี่ปุ่น อาร์ตบุ๊กของ เต้-ภาวิต พิเชียรรังสรรค์ และศิลปินไทยที่โด่งดังในญี่ปุ่น ตั้ม-วิศุทธิ์ พรนิมิตร

งานของศิลปินไทยในบูธ SOI BOOKS

ที่พิเศษอีกอย่างของชั้นนี้คือมีโซนผู้จำหน่ายกระดาษมาเปิดบูธให้เลือกซื้อกระดาษมากมายหลายประเภท หลายผิว หลายแกรม ให้เลือกจับกันได้เลย จะสั่งน้อยหรือมากก็ไม่ว่ากัน

กระดาษที่ถูกคัดสรรมาให้เลือกซื้อ

Floor T: โซนของศิลปินอิสระที่เล็กกว่าแต่อบอุ่น

ขึ้นไปที่ชั้นถัดไป ชั้น 5 (Floor T) โซนนี้ส่วนใหญ่เป็นโซนของศิลปินอิสระ มีซีนจำนวนมาก ที่เน้นไปทาง Illustration เป็นส่วนใหญ่ และมีของกุ๊กกิ๊กอย่างพวกสติกเกอร์ ถุงผ้า เข็มกลัด ซึ่งมีความอินดี้กว่าชั้นล่างและมีความคราฟต์กว่าประมาณหนึ่ง ที่ชั้นนี้เราได้พบศิลปินนักวาดจากออสเตรเลีย ฝรั่งเศส แคนาดา มาเปิดบูธแฝงตัวอยู่ในมุมต่างๆ ด้วย

Floor T ที่ห้องเล็กกว่ามาก แต่อินดี้กว่า

บูธของ Oshima Natsuko ศิลปินที่แกะตรายางเป็นผู้คน และปั๊มออกมาเป็นเรื่องราว

โพสต์อิทภาพตัวปั๊มตรายางรูปผู้คนที่เธอแกะออกมา

เอาไว้แปะแถมให้คนที่ซื้อซีน

ด้วยความที่เป็นโซนอินดี้เลยจะทำอะไรก็ได้

บูธนี้เลยทำหนังสือขนาดเท่าตัวเองมาดิสเพลย์ซะเลย

เข้าไปนั่งข้างในเพื่อถ่ายรูปก็ได้

สุดท้ายกับโซนนิทรรศการ

ลงลิฟต์กลับไปที่ข้างล่างและขึ้นไปตึกฟากซ้าย นอกจากบูธร้านค้าจากต่างประเทศ เรายังได้เดินชมส่วนหนึ่งของโซนนิทรรศการปีนี้ ที่มีโครงการพิเศษมุ่งเน้นการเผยแพร่วัฒนธรรมของประเทศในเอเชีย 4 ประเทศด้วยกัน ‘Guest Country Vol.3 Asia’ คือ จีน, เกาหลี, ไต้หวัน และสิงคโปร์ ที่ให้ภัณฑารักษ์ได้คัดเลือกหนังสือศิลปะจากประเทศทั้ง 4 มาจำหน่ายและจัดแสดงในส่วนของนิทรรศการโดยเฉพาะ