ถอดรหัส 3 กลยุทธ์ TCP เปิดพรมแดนใหม่เศรษฐกิจไทย ทำอย่างไรให้ธุรกิจเติบโตอย่างยั่งยืน

สราวุฒิ อยู่วิทยา ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มธุรกิจ TCP ขึ้นกล่าว Keynote ในหัวข้อ Reimagining Sustainable Growth for Thailand’s Next Frontier: พลิกแนวคิดการเติบโตอย่างยั่งยืน สู่พรมแดนใหม่เศรษฐกิจไทย บนเวที THE STANDARD ECONOMIC FORUM 2025 โดยเริ่มต้นด้วยคำถามที่กระตุ้นให้คิดว่า ธุรกิจที่กำลังทำอยู่จะสามารถเติบโตอย่างยั่งยืนไปได้อีก 10 ปี, 50 ปี หรือ 100 ปี หรือไม่ 

 

สราวุฒิยอมรับว่า สภาพเศรษฐกิจในปีปัจจุบันนั้น ‘ค่อนข้างรุนแรง และเหนื่อยแสนสาหัสมาก’ สำหรับภาคธุรกิจ ขณะที่บริบทของคำว่า ‘การเติบโตอย่างยั่งยืน’ (Sustainable Growth) ในปัจจุบันก็มักถูกใช้ในแง่ของการทำธุรกิจ โดยพยายามจะหาคำตอบว่า ‘จะทำอย่างไรให้ธุรกิจสามารถยืนยาวต่อไปได้อีกนานๆ’

 

กรณีศึกษา: บริษัท Nintendo

 

Nintendo ถูกยกเป็นตัวอย่างของบริษัทที่สามารถเติบโตได้อย่างยั่งยืน สราวุฒิเล่าว่า Nintendo ก่อตั้งเมื่อปี 1889 และปัจจุบันมีอายุมากถึง 136 ปี เริ่มต้นทำธุรกิจผลิตไพ่กระดาษญี่ปุ่นที่เรียกว่า ‘ฮานาฟูดะ’ (Hanafuda) ก่อนที่จะประสบความสำเร็จอย่างมากจากการซื้อลิขสิทธิ์ตัวละครมิกกี้เมาส์ มาแปะบนไพ่ ซึ่งทำให้ Nintendo ตระหนักว่า ทรัพย์สินทางปัญญาเป็นสิ่งที่มีคุณค่ามาก

 

ในปี 1984 Nintendo ประกาศตัวสินค้าที่ชื่อว่า Super Famicom ซึ่งเป็นเครื่องเล่นเกมคอนโซลที่สามารถเชื่อมต่อกับโทรทัศน์ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของอุตสาหกรรมเกมคอนโซล โดย Nintendo ฝ่าฟันคู่แข่งรายใหญ่มาโดยตลอด เช่น Microsoft, SEGA, SONY และปัจจุบันก็ยังคงประสบความสำเร็จด้วยเครื่องเล่น Nintendo Switch

 

สะท้อนพัฒนาการของการทำธุรกิจของ Nintendo  จากธุรกิจไพ่กระดาษ สู่ธุรกิจเกม ปัจจุบัน Nintendo เข้าไป สู่ธุรกิจ Entertainment อย่างเต็มตัว โดยมีทั้งภาพยนตร์แอนิเมชันและ Theme Park ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก ทั้งยังมีทรัพย์สินทางปัญญาที่มีมูลค่ามหาศาลจากตัวละครดังต่างๆ เช่น Mario, Zelda และ Pokémon

 

กลุ่มธุรกิจ TCP กับแนวคิด Sustainable Growth 

 

TCP ใช้แนวคิดการเติบโตอย่างยั่งยืนในทุกมิติของธุรกิจ โดยมีกรอบความคิดที่สำคัญ 2 เรื่อง

 

1. การหาความสมดุล (Rebalance)

 

ธุรกิจต้องคอยคิดเสมอว่าความสมดุลคืออะไร และต้องไม่เอนไปด้านใดด้านหนึ่งมากเกินไป โดยสราวุฒิยกตัวอย่างการทำประมงที่จับปลามากเกินไปจนทรัพยากรหมด หรือการเร่งผลิตสินค้าโดยข้ามขั้นตอนจนเกิดปัญหาคุณภาพหรือผิดกฎหมาย ซึ่งเป็นการแลกกำไรระยะสั้นกับความมั่นคงยั่งยืนของธุรกิจ

 

สราวุฒิระบุว่า การที่ผู้บริหาร Nintendo ตัดสินใจ ไม่ทำซอฟต์แวร์ของตนเองให้รันบนแพลตฟอร์มคู่แข่ง แม้จะถูกกดดันจากนักลงทุนและผู้ถือหุ้นนั้น เป็นการตัดสินใจที่ถูกต้องในการรักษาความสมบูรณ์ของทรัพย์สินทางปัญญาบนแพลตฟอร์มของ Nintendo เท่านั้น

 

2. การคิดค้น/การปรับตัวใหญ่ (Reinvent)

 

ธุรกิจต้องพร้อมที่จะปรับตัวและสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ ตลอดเวลา สราวุฒิยังคงยกตัวอย่างของ Nintendo โดยระบุว่า ในปี 1984 บริษัทแห่งนี้ที่มีอายุ 95 ปี ยังสามารถ Reinvent ตัวเอง จากธุรกิจของเล่นมาเป็นเกมคอนโซลได้ จึงเป็นตัวอย่างของการปรับตัวที่น่าสนใจ

 

3 กลยุทธ์ของกลุ่มธุรกิจ TCP เพื่อการเติบโตอย่างยั่งยืน

 

1. โตอย่างหลากหลาย

 

หมายถึงการไม่พึ่งพาเสาต้นเดียว ไม่ว่าจะเป็นการขายสินค้าให้กลุ่มลูกค้าเดิมๆ, การมีซัพพลายเออร์เพียงรายเดียว หรือการมีช่องทางการจัดจำหน่ายที่ถูกผูกขาด โดยธุรกิจในไทยต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับประชากรศาสตร์ เนื่องจากสังคมไทยมีการเข้าสู่สังคมสูงวัย (Aging Society) โดยกลุ่ม Gen X และ Gen Y เป็นประชากรกลุ่มใหญ่ของประเทศไทย 

 

สราวุฒิยกตัวอย่างการสร้างความหลากหลายของสินค้าในกลุ่มธุรกิจ TCP โดยสินค้าประเภทเครื่องดื่มมีการปรับลดปริมาณน้ำตาลและเพิ่มประสบการณ์ต่างๆ ให้ผู้บริโภคที่ต้องการสุขภาพดีขึ้น อีกทั้งยังมีการสร้างแบรนด์ Ready เพื่อเป็น Energy Drink สำหรับผู้หญิงโดยเฉพาะ (ปัจจุบันเป็นอันดับ 1 ในไทย) หลังพบ Pain Point ว่า ผู้บริโภคกลุ่มผู้หญิงรู้สึกว่า กระทิงแดง (Red Bull) ไม่ใช่สินค้าสำหรับตนเอง ทำให้ต้องเปลี่ยนโฉม บรรจุภัณฑ์ และรสชาติใหม่ทั้งหมด เป็นต้น

 

2. เก่งแต่ไม่หยุดก้าว

 

สราวุฒิมองว่า ไม่มีคำว่า ‘เก่งที่สุด’ โดยที่ผ่านมา TCP ร่วมมือกับ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (NARIT) ซึ่งมีการนำความเชี่ยวชาญด้านวัสดุเทคโนโลยีขั้นสูงของ NARIT มาถ่ายทอดเพื่อผลิตชิ้นส่วนที่ซับซ้อนในโรงงานของ TCP ให้มีความทนทานสูง ลดต้นทุน และลดการนำเข้า 

 

อีกทั้งยังมีการใช้เทคโนโลยี Imaging (กล้องความละเอียดสูงของ NARIT) มาใช้ในกระบวนการผลิตของ TCP เพื่อตรวจจับคุณภาพของทุกขวดที่วิ่งในสายพานโรงงานให้ได้คุณภาพดีที่สุด

 

3. สร้างรากฐานเพื่ออนาคต

 

สราวุฒิระบุว่า กลยุทธ์นี้เกี่ยวข้องกับสิ่งที่อยู่นอกองค์กร แต่จะส่งผลกระทบต่อธุรกิจในที่สุด เช่น การทำโครงการด้านสิ่งแวดล้อมไม่ได้ทำ เพื่อ CSR หรือภาพลักษณ์องค์กร แต่เพื่อสร้างเกราะคุ้มกันให้กับธุรกิจ เพราะซัพพลายเชนของวัตถุดิบมาจากธรรมชาติ และอุตสาหกรรมเครื่องดื่มก็อาจประสบปัญหาน้ำไม่เพียงพอได้ในอนาคต

 

TCP ร่วมมือกับสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย ทำโครงการพัฒนาพื้นที่อนุรักษ์นอกเขตพื้นที่คุ้มครอง (OECMs) ที่ตำบลยี่สาร จ.สมุทรสงคราม โดยพื้นที่ดังกล่าวเป็นป่าชายเลน ซึ่งมีความสำคัญต่อระบบนิเวศ และมีบทบาทสำคัญในการดูดซับคาร์บอน มีเป้าหมายให้พื้นที่แห่งนี้เป็นแหล่งเรียนรู้ อนุรักษ์ และเป็นแหล่งอาหารที่มั่นคงสำหรับเส้นทางการอพยพของนก

 

นอกจากนี้ สราวุฒิยังเชื่อว่า การพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ (Human Capital Development) มีความสำคัญอย่างยิ่ง แม้ในยุคที่มี AI พร้อมยกตัวอย่าง Red Bull Desert Adventure กิจกรรมวิ่งในทะเลทราย 3 วัน 2 คืน (ระยะทาง 33-99 กม.) ที่ประเทศจีน สำหรับนักศึกษามหาวิทยาลัย 4,000 คน โดยมีเป้าหมายคือการสร้าง Mindset ของความมุ่งมั่น การทำงานเป็นทีม การเอาชนะตัวเอง รวมถึงสร้างมิตรภาพและเครือข่าย บุคลากรที่มี Mindset เช่นนี้เป็นที่ต้องการอย่างมากในตลาดแรงงานโลก

 

การปรับใช้กลยุทธ์เพื่อพัฒนาประเทศไทย (Thailand’s Next Frontier)

 

สราวุฒิได้นำทั้ง 3 กลยุทธ์ของกลุ่มธุรกิจ TCP มาปรับใช้กับแผนพัฒนาประเทศ ดังนี้

 

กลยุทธ์โตอย่างหลากหลาย: สราวุฒิเสนอให้มีการเปิดตลาดใหม่ (New Market) ไทยต้องสำรวจตลาดใหม่ๆ เช่น ตะวันออกกลาง, แอฟริกา, อเมริกาใต้ และอาเซียน อีกทั้ง รัฐบาลต้องเข้าช่วยสนับสนุนบริษัทขนาดกลางและเล็กให้สามารถไปสำรวจตลาดใหม่ได้ เนื่องจากบริษัทขนาดเล็กขาดงบประมาณ เวลา และความสามารถในการจัดการความเสี่ยงด้วยตนเอง โดยรัฐต้องช่วยจัดการเรื่อง กฎระเบียบ (อย. ต่างประเทศ), ช่องทางจัดจำหน่ายและพาร์ตเนอร์ที่น่าเชื่อถือ รวมถึงการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อป้องกันการถูกคัดลอก 

 

นอกจากนี้ข้อตกลงการค้าเสรี (FTA) เป็นเรื่องสำคัญในการขยายธุรกิจและลดอุปสรรคทางการค้า การเจรจา FTA ต้องมองถึงประโยชน์ของประเทศชาติเป็นหลัก แม้จะมีผู้ชนะและผู้เสียประโยชน์ก็ตาม

 

กลยุทธ์เก่งแต่ไม่หยุดก้าว: สราวุฒิระบุว่า ประเทศไทยเก่งเรื่องอาหาร เพราะมีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร แต่ไทยต้องพัฒนาตนเองไปสู่เทรนด์ ‘อาหารแห่งอนาคต’ (Future Food) เช่น Plant-based, โปรตีนทางเลือก (จากแมลง), สมุนไพร หรือ อาหารเป็นยา ด้วยการใส่ความรู้ทางวิทยาศาสตร์เข้าไป ไทยจึงจะสามารถเปลี่ยนจาก ‘ครัวของโลก’ ไปสู่ ‘ผู้นำของ Future Food’ ได้

 

ทั้งยังสนับสนุนให้มีการสร้างแบรนด์ของตัวเอง ประเทศไทยเก่งเรื่องการผลิต (OEM) แต่หลายครั้งเป็นเพียงส่วนหนึ่งในซัพพลายเชนของคนอื่น ควรเปลี่ยนจากการเป็นผู้ผลิตมาเป็น ผู้สร้างสรรค์แบรนด์ ของตนเอง เพื่อเปลี่ยนจาก Low Value OEM ไปสู่ High Value ธุรกิจสร้างสรรค์

 

กลยุทธ์สร้างรากฐานเพื่ออนาคต: สราวุฒิมองว่า กฎหมายไทยมีความยุ่งยากซับซ้อนและมีกฎหมายเก่าจำนวนมาก ปัญหาคือการติดต่อหลายหน่วยงาน เพื่อขออนุญาตเรื่องเดียวกัน ต้องใช้เอกสารจำนวนมากซ้ำซ้อน สิ่งเหล่านี้คือ ‘ต้นทุนแอบแฝง’ ของผู้ประกอบการทุกขนาด ข้อเสนอแนะคือ ภาครัฐต้องแก้ปัญหาโดยทำให้กฎระเบียบเข้าใจง่ายขึ้น และที่สำคัญคือ ต้องยกเลิกกฎหมายที่ใช้ดุลพินิจของเจ้าหน้าที่ ซึ่งเขียนไม่ชัดเจนและไม่สามารถอธิบายได้เมื่อมีการทำผิด

 

ขณะที่เรื่องการพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ถือเป็นเรื่องที่สำคัญที่สุด ครอบคลุมตั้งแต่เด็กก่อนปฐมวัยไปจนถึงการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพอย่างเท่าเทียม เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ ทำงานจริง เรียนจริง เพื่อสร้างประสบการณ์และ Mindset ที่ถูกต้อง โดยสราวุฒิระบุว่า เขาต้องการเห็นเยาวชนไทยที่มี จิตวิญญาณที่พร้อมจะเอาชนะอุปสรรคยากๆ 

 

สราวุฒิทิ้งท้ายว่า แม้โลกจะยากลำบากเพียงใดจากกระแสความท้าทายและแรงกดดันต่างๆ แต่เราต้อง ไม่ยอมแพ้ การเติบโตอย่างยั่งยืนสามารถเป็นไปได้ถ้าเราเดินต่อ อีกทั้งความสำเร็จของประเทศต้องอาศัย ความร่วมมือของทุกภาคส่วน โดย TCP เป็นหนึ่งในองค์กรที่มุ่งมั่นที่จะเป็นพลังช่วยขับเคลื่อนประเทศไทยไปสู่ Next Frontier ในอนาคต