เทรนด์การดำเนินธุรกิจในยุคนี้ กลยุทธ์สร้าง ‘กำไร’ ไม่สำคัญเท่ากับการตั้งเป้าหมายสร้างธุรกิจที่ยั่งยืน หรือ ‘Sustainable Business’ อีกแล้ว เพราะจากนี้ไปทุกธุรกิจต้องให้ความใส่ใจกับผู้มีส่วนได้เสียทุกภาคส่วน ทั้งภายในและภายนอกองค์กร ไม่ว่าจะเป็นลูกค้า คู่ค้า พนักงาน ชุมชน หรือสังคมโดยรวม เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมและสร้างรากฐานที่แข็งแรง เป็นการดำเนินธุรกิจที่สังคมและสิ่งแวดล้อมเติบโตไปพร้อมกับองค์กร ทั้งเพื่อวันนี้และเพื่อคนรุ่นต่อไป ได้ใจลูกค้า ได้ใจสังคม และยังช่วยสร้างความมั่นคงและกำไรในระยะยาว
ทำไม Sustainable Business ถึงจำเป็นและต้องลงมือทำอย่างเร่งด่วน
คงไม่ต้องเท้าความเรื่องประเด็นโลกร้อนว่าเป็นเรื่องเร่งด่วนขนาดไหน และนั่นเป็นเพียงหนึ่งในแกนสำคัญที่ผลักดันให้เกิด Sustainable Business ทว่า มิติของการสร้างความยั่งยืนยังลึกและกว้างกว่านั้น เพราะความยั่งยืนทางธุรกิจหมายรวมถึงการดำเนินการใดๆ ก็ตาม จำเป็นต้องคำนึงถึงผลกระทบที่ตามมาในอนาคต หากมองแต่กำไรระยะสั้นโดยขาดความใส่ใจต่อผลกระทบที่สังคมโดยรวมจะได้รับ ก็มีความเป็นไปได้ว่าผู้บริโภคจะเริ่มต่อต้านธุรกิจนั้น จนส่งผลให้ธุรกิจไม่สามารถเดินหน้าต่อได้
รายงานเรื่อง The trailblazing consumers in Asia propelling growth ของ McKinsey Global Institute หรือ MGI ได้สำรวจแรงขับเคลื่อนที่เปลี่ยนแปลงตลาดการบริโภคของเอเชีย พบว่า ผู้บริโภคชาวเอเชียให้ความสำคัญกับความยั่งยืนและความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมากขึ้น ผู้บริโภคทั่วทั้งภูมิภาคเต็มใจที่จะจ่ายเงินเพื่อซื้อผลิตภัณฑ์ทางเลือกที่ยั่งยืนมากขึ้น รวมถึงผลสำรวจ ASEAN Consumer Sentiment Study ของกลุ่มธนาคารยูโอบี* ที่พบว่า 6 ใน 10 ของผู้บริโภคชาวไทยสนับสนุนแบรนด์ที่ให้ความสำคัญกับความยั่งยืน ทั้งยังเริ่มทดแทนสินค้าที่ใช้อยู่เดิมด้วยสินค้าทางเลือกอื่นๆ ที่คำนึงถึงความยั่งยืนมากกว่า และกว่าครึ่งของผู้บริโภคยินดีที่จะจ่ายแพงขึ้น เพื่อซื้อผลิตภัณฑ์ที่ผลิตโดยคำนึงถึงความยั่งยืนอีกด้วย
ยิ่งถ้าคุณเป็นผู้ประกอบการรายย่อย แค่จะลงแข่งในสนามที่มีผู้เล่นรายใหญ่ก็หนักหน่วงแล้ว และเกินกว่าครึ่งต้องยอมแพ้แค่เพราะไม่มีเงินทุนขับเคลื่อนธุรกิจ แต่เรากำลังจะบอกว่า การทำ Sustainable Business จะช่วยคุณได้ เพราะไม่ใช่แค่ภาคธุรกิจเท่านั้นจะเป็นผู้เล่นคนสำคัญ สถาบันการเงินเองก็ตื่นตัวและพร้อมสนับสนุนอย่างมาก จนเกิด Sustainable Banking หรือการธนาคารเพื่อความยั่งยืนขึ้น ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับภาคธุรกิจโดยตรงคือ จากนี้ไปธนาคารจะจัดสรรการเงินและผลิตภัณฑ์บริหารความเสี่ยงให้กับโครงการและธุรกิจที่ไม่บั่นทอนสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมสังคม และมีธรรมาภิบาลในการดำเนินธุรกิจ Refinitiv บริษัทที่ให้บริการข้อมูลด้านการเงินระดับโลก ระบุว่า สินเชื่อเพื่อความยั่งยืนของธนาคารต่างๆ ในช่วงครึ่งแรกของปี 2564 มีมูลค่ารวมทั้งสิ้น 321,400 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปีที่แล้วกว่า 3 เท่าตัว
คุณพอจะเห็นภาพแล้วใช่หรือไม่ ถ้าวันนี้ธุรกิจของคุณไม่กระโดดลงมาร่วมวง Sustainable Business ผู้บริโภคอาจไม่เลือกคุณและการเข้าถึงแหล่งเงินทุนก็อาจจะเริ่มยากยิ่งขึ้น
Sustainable Business ว่าด้วยเรื่องความยั่งยืนของธุรกิจ ที่ไม่ใช่แค่เรื่องของสิ่งแวดล้อม แต่ต้องสร้างสมดุลระหว่างรายได้ ดูแลสังคม และใส่ใจสิ่งแวดล้อม
ไม่แน่นะว่า ตอนนี้ธุรกิจของคุณอาจมีบางมิติที่เข้าข่าย Sustainable Business อยู่แล้วก็ได้ เพราะถ้าลองหาข้อมูลเกี่ยวกับแนวทางการทำธุรกิจที่ยั่งยืน เราจะพบคีย์เวิร์ดหลักๆ ได้แก่ Sustainable Development Goals: SDGs หรือเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ หรือไม่ก็ ESG (Environmental, Social and Governance) หรือกรอบการดำเนินธุรกิจโดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล และ Triple Bottom Line แนวทางการดำเนินธุรกิจที่เกาะแกน People, Profit และ Planet
สังเกตว่า มิติของความยั่งยืนที่อยู่ในใจความสำคัญของทั้ง 3 หลักการ ไม่ได้มุ่งเน้นประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อมเพียงอย่างเดียวเท่านั้น ยกตัวอย่าง SDGs มุ่งเน้นการพัฒนาที่สมดุลกันใน 3 เสาหลักของมิติความยั่งยืน นั่นคือ สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ภายใต้ 17 เป้าหมาย ครอบคลุม 5 มิติ ได้แก่
- คนและสังคม (People) เป้าหมายคือ ขจัดความยากจน ยุติความหิวโหย สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี การศึกษาที่มีคุณภาพและเท่าเทียม และความเท่าเทียมทางเพศ
- ความมั่งคั่งและการเติบโตทางเศรษฐกิจ (Prosperity) เป้าหมายคือ พลังงานสะอาดและเข้าถึงได้ การเติบโตทางเศรษฐกิจและการจ้างงานที่ดี อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน ลดความเหลื่อมล้ำ เมืองและชุมชนยั่งยืน
- สิ่งแวดล้อม (Planet) เป้าหมายคือ การเข้าถึงน้ำสะอาดสำหรับอุปโภค บริโภค และสุขอนามัย การผลิตและบริโภคอย่างมีความรับผิดชอบ รับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ นิเวศทางทะเลและมหาสมุทร และระบบนิเวศบนบก
- สันติภาพและความสงบสุข (Peace) เป้าหมายคือ สันติภาพ ความยุติธรรม และสถาบันที่เข้มแข็ง
- หุ้นส่วนความร่วมมือ (Partnership) เป้าหมายคือ การร่วมมือเพื่อพิชิตเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
ธุรกิจของคุณอาจเริ่มต้นสร้างความยั่งยืนในมิติของความเท่าเทียมทางเพศก็ได้ การศึกษาแบบเปิดสำหรับธุรกิจที่ดำเนินการโดย Boston Consulting Group เผยข้อมูลจาก 96 บริษัทที่เติบโตเร็วที่สุด ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ในตลาดเกิดใหม่ พบว่า บริษัทที่มีนโยบายสนับสนุนเปิดรับ LGBT+ มักจะดึงดูดและรักษาผู้มีความสามารถระดับสูงได้ดีด้วยการสร้างสถานที่ทำงานที่ปลอดภัย สนับสนุนความแตกต่าง และไม่เลือกปฏิบัติ
หรือในมิติของสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีของคนในองค์กรอย่าง แดรี่โฮม ที่ไม่เพียงแต่ให้ความสำคัญกับกระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การบริหารด้านทรัพยากรบุคคลยังส่งต่อความยั่งยืนของธุรกิจแดรี่โฮม อาทิ ให้ความสำคัญกับการจ้างงานในชุมชน พนักงานของแดรี่โฮมจึงเป็นคนท้องถิ่นถึง 80% รวมถึงการให้คุณภาพชีวิตที่ดีและมีความสุข อาทิ จัดตั้งสหกรณ์ออมทรัพย์ มอบผลิตภัณฑ์ฟรีแก่บุตรหลาน สนันสนุนพนักงานเป็นผู้ประกอบการทำสินค้ามาฝากขายที่หน้าร้านได้
มองมุมกลับ มิติเหล่านี้จะส่งผลต่อการพิจารณาสินเชื่อจากสถาบันการเงินอย่างไร ยกตัวอย่าง Sivatel โรงแรมใจกลางเมืองที่จริงจังกับเรื่องการทำธุรกิจที่ยั่งยืน ตั้งแต่การสนับสนุนวัตถุดิบประกอบอาหารจากเกษตรกรท้องถิ่น และนำขยะเศษอาหารส่งกลับไปให้ฟาร์มเพื่อเป็นอาหารให้กับสัตว์ในฟาร์ม รวมไปถึงการสร้างบรรยากาศการทำงานที่มีความสุขให้กับพนักงานบนความเชื่อที่ว่า ธุรกิจโรงแรมสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงแก่สังคมและเกื้อกูลสังคมรอบตัวได้ จะเห็นว่าการดำเนินธุรกิจที่ทำให้ชุมชนท้องถิ่นได้ประโยชน์และสนับสนุนชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีของพนักงานและผู้บริโภค ก็ช่วยให้ธุรกิจได้คะแนนเสริมจากสถาบันการเงินได้แล้ว เพราะสิ่งเหล่านี้เริ่มกลายเป็นส่วนหนึ่งของเกณฑ์การพิจารณาให้สินเชื่อในปัจจุบัน
ถ้าคุณยังไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร หรืออยากเห็นตัวอย่างธุรกิจ SMEs ที่หลากหลาย อยากฟังแนวคิดในการดำเนินธุรกิจที่ยั่งยืนและวิธีการทำงาน ธนาคารยูโอบี ธนาคารที่มุ่งมั่นสร้างอนาคตที่ยั่งยืนให้แก่ลูกค้าและชุมชนในภูมิภาคอาเซียน จับมือกับ THE STANDARD Podcast พาผู้ฟังที่สนใจ Sustainable Business ไปเรียนรู้เรื่องราวของผู้ประกอบการ SMEs ที่ประสบความสำเร็จในการสร้างธุรกิจเพื่อความยั่งยืน การทำธุรกิจที่ยั่งยืนสามารถทำได้ในมิติใดบ้าง ต้องเริ่มต้นอย่างไร และมีแนวคิดอย่างไรจึงจะได้ทั้งกำไรและให้คุณค่ากับสังคมในเวลาเดียวกัน ใน THE SME HANDBOOK by UOB Podcast ซีรีส์ Sustainable Guide
ไม่ว่าคุณจะเป็นเจ้าของธุรกิจ SMEs ที่เริ่มสนใจ Sustainable Business หรือผู้บริโภคที่อยากรู้จักธุรกิจเหล่านี้มากขึ้น เพื่อที่คุณจะได้ร่วมสนับสนุนธุรกิจเหล่านั้นและเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนโลกสู่ความยั่งยืน THE SME HANDBOOK by UOB Podcast ซีรีส์ Sustainable Guide จะทำให้คุณเห็นภาพชัดขึ้นว่า ไม่ว่าคุณจะทำธุรกิจแบบไหน การทำธุรกิจที่ยั่งยืน ไม่ต้องพุ่งเป้าไปที่การลดขยะ ลดการใช้ทรัพยากรอย่างเดียวเท่านั้น แค่คุณลดความเหลื่อมล้ำในองค์กร เพิ่มความเท่าเทียม ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา เพิ่มทักษะความรู้ให้คนในองค์กร ก็เข้าข่าย Sustainable Business แล้ว
THE SME HANDBOOK by UOB Podcast ซีรีส์ Sustainable Guide เริ่มเอพิโสดแรกวันที่ 19 พฤศจิกายนนี้ ทาง THE STANDARD Podcast
อ้างอิง:
- *ผลสำรวจ ASEAN Consumer Sentiment Study โดยกลุ่มธนาคารยูโอบี จัดทำขึ้นในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2563 โดยมีผู้ร่วมตอบคำถามทั้งหมดจำนวน 3,510 ราย จาก 4 ประเทศอาเซียน ได้แก่ อินโดนีเซีย (620 คน) มาเลเซีย (620 คน) สิงคโปร์ (1,030 คน) และไทย (620 คน) ซึ่งผู้ร่วมตอบคำถามมีอายุระหว่าง 18-65 ปี
- https://www.bangkokbiznews.com/world/967389
- https://www.sdgmove.com/2019/09/30/sdgs-for-business/
