OECD คาด GDP ประเทศไทยปี 2026 เติบโต 1.5% ชะลอลงจากปีนี้ที่คาดว่าจะเติบโต 2% จากผลกระทบเชิงลบของนโยบายการค้าระหว่างประเทศ ส่วนปี 2027 มีโอกาสกลับมาเติบโต 2.6% ด้านสถาบันป๋วยชี้ปัญหาหลักเศรษฐกิจไทยคือ ผลิตภาพ (Productivity) เติบโตต่ำเพียง 0.5% โดยเฉลี่ย
จากการประชุมหารือระดับสูงและเผยแพร่รายงานสำรวจและประเมินสถานะทางเศรษฐกิจ ของประเทศไทย ปี 2568 (Thailand’s Economic Survey 2025) ดร. František Ruzicka, OECD Deputy Secretary-General เปิดเผยถึงรายงานภาวะเศรษฐกิจไทย (OECD Economic Survey of Thailand) ฉบับล่าสุด ซึ่งเป็นฉบับแรกนับตั้งแต่ไทยได้สถานะ ‘ประเทศผู้สมัคร’ การเข้าเป็นสมาชิก OECD ในปี 2024
ดร. František กล่าวว่า แนวโน้ม GDP ไทยคาดว่าจะเติบโต 2% ในปี 2025 จากนั้นชะลอตัวเล็กน้อยเหลือ 1.5% ในปี 2026 และกลับมาเร่งตัวขึ้นในปี 2027 เป็น 2.6% ที่ผ่านมากิจกรรมทางเศรษฐกิจในครึ่งแรกของปีได้รับแรงหนุนจากการเร่งส่งออกก่อนหน้ากำแพงภาษีที่อาจสูงขึ้น แต่ในครึ่งปีหลังการเติบโตอ่อนแรงลงจากการค้าและการลงทุนที่ลดลง อย่างไรก็ตาม คาดว่าการเติบโตจะฟื้นตัวในปี 2027 เมื่อผลกระทบจากกำแพงภาษีผ่านพ้นไป
“ไทยประสบความสำเร็จในการเพิ่มรายได้ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ระหว่างปี 2000 ถึง 2024 รายได้ต่อหัวเพิ่มขึ้นจากราว 30% ของค่าเฉลี่ย OECD มาอยู่ที่กว่า 40% ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของกลุ่มประเทศเศรษฐกิจเกิดใหม่ในกลุ่ม G20 ที่ระดับ 35% อย่างไรก็ตาม การเติบโตทางเศรษฐกิจช่วง 5 ปีที่ผ่านมา สะท้อนถึงการเติบโตของผลิตภาพที่อ่อนแอ ตอกย้ำถึงความสำคัญที่ต้องมีการปฏิรูปใหม่อีกครั้ง”
ทั้งนี้ OECD มีข้อเสนอแนะหลัก 4 ด้าน ได้แก่
ด้านที่ 1 การปรับปรุงสถานะทางการคลัง (Fiscal Position) เป็นกุญแจสำคัญในการรับประกันความยั่งยืนของหนี้ เพดานหนี้สาธารณะของไทยที่ 70% ของ GDP ถือเป็นหลักยึดที่สำคัญ (ระดับหนี้ปัจจุบันอยู่ที่ 65%) การจะทำให้หนี้สาธารณะลดลงต้องเริ่มจากการรักษาเสถียรภาพการขาดดุลงบประมาณในระยะสั้น และเพิ่มความเข้มแข็งของกฎวินัยการคลัง
อีกส่วนที่สำคัญคือรายได้ภาษีของไทยที่ค่อนข้างต่ำเพียง 17% ของ GDP เทียบกับกลุ่มประเทศ OECD ที่เฉลี่ย 34% โดยไทยมีโอกาสเพิ่มรายได้ผ่าน 2 ทางเลือก คือ 1) การเพิ่มอัตราภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) ซึ่งปัจจุบันยังต่ำอยู่ที่ 7% และ 2) การลดเกณฑ์เงินได้ขั้นต่ำเพื่อให้คนเข้าสู่ระบบภาษีเงินได้บุคคลธรรมดามากขึ้น
ด้านที่ 2 เพิ่มการเติบโตของผลิตภาพ (Productivity) ไทยเป็นประเทศแรกๆ ในอาเซียนที่เชื่อมโยงกับห่วงโซ่อุปทานโลก แต่ผลิตภาพแรงงานเริ่มโตช้าลงเหลือเฉลี่ย 2.1% เทียบกับ 4.8% ในอดีต ไทยจำเป็นต้องมีการปฏิรูปกฎระเบียบ (Regulatory reforms) ลดขั้นตอนราชการ โดย OECD พบว่าไทยมีกฎระเบียบที่เข้มงวดเป็นอันดับ 4 จาก 47 ประเทศ
ด้านที่ 3 ปรับโครงสร้างธุรกิจและแก้ปัญหาแรงงานนอกระบบ ที่ผ่านมารัฐวิสาหกิจไทยมีบทบาทสูงและสร้างความบิดเบือนในตลาด ควรให้อำนาจองค์กรกำกับดูแลการแข่งขันทางการค้า (กขค.) ในการจัดการพฤติกรรมกีดกันการแข่งขันของรัฐวิสาหกิจ และทำให้รัฐวิสาหกิจต้องอยู่ภายใต้มาตรฐานเดียวกับเอกชน
ด้านที่ 4 การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ไทยมีความเสี่ยงสูงต่อผลกระทบจากโลกรวน ต้นทุนความเสียหายเฉลี่ย 0.7% ของ GDP ต่อปี ต้องลงทุนในระบบเตือนภัยและโครงสร้างพื้นฐานที่ทนทานต่อภัยพิบัติ การลดคาร์บอนในภาคพลังงานเป็นกุญแจสำคัญสู่ Net Zero 2050 ต้องทยอยเลิกใช้ถ่านหินและขยายพลังงานหมุนเวียน
สถาบันป๋วยชี้ Productivity ของไทยเหลือโตเพียง 0.5%
ดร.โสมรัศมิ์ จันทรัตน์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยเศรษฐกิจ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เปิดเผยว่า การเติบโตของผลิตภาพของไทยต่ำลงอย่างต่อเนื่อง จาก 3.4% – 3.9% ระหว่างปี 1991 – 2020 ลงมาเหลือ 0.5% ในช่วงปี 2021 – 2024
“ในอดีตไทยได้ประโยชน์จากการย้ายแรงงานจากเกษตรไปสู่ภาคการผลิต แต่ปัจจุบันภาคบริการมีบทบาทมากขึ้นแต่กลับมีผลิตภาพต่ำ ทำให้ภาพรวมชะลอตัว ผลิตภาพต่ำกระจายตัวไปทั่ว โดยเฉพาะกลุ่มที่ใช้แรงงานเข้มข้น (Labor intensive)”
สาเหตุหลักของผลิตภาพที่ลดลงมาจากหลายสาเหตุ ทั้งการลงทุนภาคเอกชนที่ลงมาต่ำกว่า 2% นานนับทศวรรษ, คุณภาพแรงงานไม่ตรงความต้องการ, หนี้ครัวเรือนและหนี้ธุรกิจสูงทำให้ขาดสภาพคล่อง และนโยบายรัฐที่ไม่แน่นอนทำให้เอกชนไม่กล้าวางแผนระยะยาว
ขณะเดียวกัน 70% ของแรงงานไทยทำงานอยู่ในอุตสาหกรรมที่มีผลิตภาพต่ำกว่าค่าเฉลี่ย และ SMEs มีผลิตภาพต่ำกว่าธุรกิจขนาดใหญ่ค่อนข้างมาก ทั้งๆ ที่ SMEs มีสัดส่วนต่อ GDP ไทยถึง 35%
ดร.โสมรัศมิ์ เสนอว่าภาครัฐ เอกชน และภาคการเงิน ต้องทำงานร่วมกัน แยกกันทำไม่ได้ผล รัฐต้องสร้างแรงจูงใจที่ถูกต้อง เอกชนต้องนำเรื่องนวัตกรรม
ภาพ: Valeria Mongelli/Anadolu via Getty Images
