‘ทีเส็บ’ เตรียมเสนอ ครม. ตั้งหน่วยงานหลักดูแลงาน World Expo ผลักดันแบรนด์ประเทศไทยสู่เวทีโลก

วันที่ 4 พฤศจิกายนที่ผ่านมา สำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ (องค์การมหาชน) หรือ สสปน. (ทีเส็บ) ได้มีการจัดการรับฟังความคิดเห็นและสรุปการหารือในการบริหารการเข้าร่วมงานระดับโลกในนามประเทศ (Thailand Pavilion) ในงาน Specialised Expo และ World Expo

สำหรับการหารือในวันนี้มีหน่วยงานมากมายที่เข้ามาหารือและรับฟังความเห็นทั้งภาครัฐและเอกชน ที่ส่วนเกี่ยวข้องและมีประสบการณ์ในการจัดงาน Specialised Expo และ World Expo เพื่อหาข้อสรุปที่ชัดเจนและยื่นเข้าสู่ที่ประชุมของคณะรัฐมนตรีในสมัยของนายกรัฐมนตรีอนุทิน ชาญวีรกุล เพื่อเร่งดำเนินการสร้าง “แบรนดิ้งของประเทศ” ในเวทีโลกที่จะถึงในเวลาอันใกล้ คือ Expo 2027 ที่เมืองเบลเกรด ประเทศเซอร์เบีย และ Expo 2030 ที่กรุงริยาด ประเทศซาอุดีอาระเบีย

การดูแลแบรนดิ้งไทยในเวทีโลกต้องมีผู้เชี่ยวชาญดูแล

ดร.ศุภวรรณ ตีระรัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ หรือ ทีเส็บ กล่าวว่าถึงความสำคัญของการหารือเพื่อหาหน่วยงานจัดการดูแลในครั้งนี้

ดร.ศุภวรรณ ตีระรัตน์

ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ

“ทีเส็บ เป็นหน่วยงานทำหน้าที่ส่งเสริมและผลักดันอุตสาหกรรมไมซ์ (MICE) ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ เราดำเนินการทั้งงานด้านการประชาสัมพันธ์ การสร้างความพร้อมของเมืองให้เป็นเจ้าภาพ พร้อมทั้งพัฒนามาตรฐานและศักยภาพผู้ประกอบการไมซ์”

“ด้วยประสบการณ์ที่ได้รับมอบหมายจากรัฐ ทีเส็บ จึงเป็นหนึ่งในองค์กรที่มีความพร้อมทั้งด้านระบบ เครือข่ายในและต่างประเทศ บุคลากร และกลไกความร่วมมือ ที่พร้อมผลักดันให้เกิดผลลัพธ์เป็นรูปธรรม ไม่ใช่เพียงการดึงงานนานาชาติเข้าประเทศหรือสนับสนุนงานเท่านั้น แต่รวมถึงบทบาทในการนำเสนอประเทศไทยผ่าน Thailand Pavilion ด้วย”

ประเทศไทยเสียโอกาสจากงาน Osaka World Expo 2025

ปรีชา สนั่นวัฒนานนท์ ที่ปรึกษาคณะกรรมการส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ ได้กล่าวถึงบทบาทของ ทีเส็บ ที่เปลี่ยนแปลงจากเดิมที่ทำหน้าที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวที่เป็นนักธุรกิจเข้าสู่ประเทศเพื่อช่วยเหลือเศรษฐกิจ ไปสู่การพิจารณาเรื่องใหม่ ๆ และปรับบทบาทและช่วยขยายเศรษฐกิจของประเทศ

ปรีชา สนั่นวัฒนานนท์

ที่ปรึกษาคณะกรรมการส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ

เรื่องสำคัญที่เป็นหัวข้อหลักในการหารือ คือ “การเป็นตัวแทนในการบริหารการเข้าร่วมงานระดับโลก” ในส่วนนี้ต้องมีการยกระดับขึ้นอย่างเข้มข้น สาเหตุจากความท้าทายในการบริหารการเข้าร่วมงานระดับนานาชาติ

“ไทยมีศักยภาพ แต่ที่ผ่านมาเรามักให้ความสำคัญเฉพาะเรื่องเดิม ๆ แต่โลกวันนี้ไปไกลกว่านั้น และเราควรขยายมุมมองและความสนใจไปสู่เรื่องอื่น ๆ ที่สามารถแสดงศักยภาพของประเทศไทยได้มากกว่านี้เช่นกัน ประเด็นนี้จึงสำคัญและจำเป็นต้องมีผู้รับผิดชอบในการขับเคลื่อนอย่างจริงจัง เพื่อหาวิธีและแนวทางใหม่ ๆ ในการนำเสนอประเทศไทยบนเวทีโลกให้ได้อย่างหลากหลายและทันสมัยมากขึ้น” ปรีชา กล่าว

ผู้ดูแลงาน Expo เปลี่ยนมือบ่อย ทำให้งานขาดความต่อเนื่อง

รศ.ดร.พีรดร แก้วลาย จากสถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า งาน World Expo ที่จัดขึ้นในประเทศต่าง ๆ ตามรอบปี เป็นงานเวทีแสดงศักยภาพและแบรนดิ้งของประเทศของนานาชาติซึ่งรวมถึงประเทศไทย

รศ.ดร.พีรดร แก้วลาย

จากสถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

“ตลอดช่วง 15 ปีที่ผ่านมา ในการที่ประเทศไทยเข้าร่วมงาน World Expo มีการกำหนดให้หน่วยงานเจ้าภาพระดับกระทรวงรับผิดชอบในแต่ละครั้ง โดยเลือกกระทรวงให้สอดคล้องกับธีมของงาน จากนั้นจึงมอบหมายลงไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง”

“อย่างไรก็ตาม รูปแบบการมอบหมายเช่นนี้ทำให้ทุกครั้งที่เปลี่ยนกระทรวงเจ้าภาพ ต้องเริ่มต้นเรียนรู้ใหม่ทั้งหมด ซึ่งหมายความว่า ประเทศไทยยังไม่มีพื้นที่หรือระบบในการสะสมองค์ความรู้ด้านการเข้าร่วมงาน Expo ระดับโลกอย่างต่อเนื่อง และนี่ถือเป็นการเสียโอกาสที่สำคัญของประเทศ” รศ.ดร.พีรดร กล่าว

Thailand Pavilion คือ National Branding ในงาน World Expo

รศ.ดร.พีรดร กล่าวต่อว่า Thailand Pavilion ที่เราจะต้องสร้างขึ้นในพื้นที่งาน World Expo คือเครื่องมือในการเล่าเรื่องและสร้างแบรนดิ้งให้ประเทศเป็นอย่างดี ไม่ว่าเป็นในมุมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ บอกเล่าเรื่องราวของชาติ แสดงวัฒนธรรมและนวัตกรรม รวมถึงเป็นพื้นที่ในการจับคู่ธุรกิจและการลงทุนเพื่อสร้างผลประโยชน์และเม็ดเงินให้ประเทศ

“งาน World Expo เป็นเวทีสำคัญในการสื่อสาร ภาพลักษณ์ประเทศ หรือ National Branding เพราะภาพที่เรานำเสนอในเวทีนี้จะกลายเป็นภาพจำของไทยต่อสายตาโลก เนื้อหาที่นำเสนอในงานจึงต้องเป็น เนื้อหาของประเทศ ไม่ใช่เพียงเนื้อหาจากหน่วยงานภาครัฐเท่านั้น แต่เป็นการสื่อสารให้ทั่วโลกเข้าใจถึงสถานะ ความก้าวหน้า และศักยภาพของประเทศไทยในมิติต่าง ๆ ตามที่เราต้องการให้ประชาคมโลกเห็นและจดจำ สิ่งสำคัญที่ควรทบทวนคือแนวทางการนำเสนอที่จะต้องสอดคล้องกับ วิสัยทัศน์ระดับโลก และยุทธศาสตร์ภาพลักษณ์ประเทศไทยอย่างแท้จริง”

กรณีศึกษาประเทศที่ตั้งหน่วยงานมาดูแลการเข้าร่วม World Expo

รศ.ดร.พีรดร ยังได้ยกตัวอย่างจาก 3 ชาติ คือ ญี่ปุ่น จีน และสหราชอาณาจักรที่จัดการการเข้าร่วมงาน World Expo อย่างมีประสิทธิภาพ

ญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับ World Expo ในการสร้างโอกาสทางการค้า การลงทุน และสื่อสารศักยภาพของประเทศ โดยมีกระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรมญี่ปุ่น (METI) กำกับดูแล และ องค์การส่งเสริมการค้าต่างประเทศของญี่ปุ่น (JETRO) เป็นผู้ปฏิบัติหลักผ่าน International Expo Division ซึ่งทำงานร่วมกับภาคเอกชนและผู้เชี่ยวชาญเพื่อพัฒนาแนวคิด เนื้อหา และการออกแบบที่สะท้อนความคิดสร้างสรรค์ เทคโนโลยี และอัตลักษณ์ญี่ปุ่นอย่างยั่งยืน

จีนใช้ World Expo เป็นวาระแห่งชาติ เน้นสร้างภาพลักษณ์ผู้นำโลกและผลลัพธ์ธุรกิจ มี CCPIT เป็นหน่วยงานกลาง เตรียมงานล่วงหน้าหลายปี กำหนดเนื้อหาและเป้าหมายชัดเจน ตั้ง KPI จับต้องได้ เช่น การเจรจาธุรกิจใน World Expo 2017 ปิดดีลเกือบ 60 ข้อ มูลค่ากว่า 7,000 ล้านดอลลาร์ แสดงถึงการใช้ Expo เป็นเครื่องมือเศรษฐกิจเชิงรุก

สหราชอาณาจักรใช้ World Expo เป็นแพลตฟอร์มส่งออกและดึงดูดการลงทุน โดยกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศรับผิดชอบหลัก ใช้แนวคิด “Export Win” จัดกิจกรรมธุรกิจคู่ขนานกับนิทรรศการ เพื่อให้ภาคเอกชนเจรจาธุรกิจและนำเสนอศักยภาพอุตสาหกรรมของประเทศได้อย่างเป็นระบบ

กลไก ‘ทีเส็บ’ พร้อมเสนอต่อครม.

ข้อเสนอเชิงกลไกการบริหารจัดการ Thailand Pavilion ที่จะนำเสนอต่อคณะรัฐมนตรี มีเป้าหมายสำคัญคือการสร้างระบบที่มีหน่วยงานหลักรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง สามารถสะสมองค์ความรู้ และสร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจสูงสุดในเวทีระดับโลก โดยเสนอให้มอบหมายให้ ทีเส็บเป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินโครงการ ภายใต้การกำกับของ คณะกรรมการอำนวยการ ที่รัฐบาลแต่งตั้ง ซึ่งประกอบด้วยหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องตามบทบาทและยุทธศาสตร์ของประเทศ ข้อเสนอนี้อิงจากข้อเท็จจริงว่า ทีเส็บเป็นองค์การมหาชนที่อยู่ภายใต้สำนักนายกรัฐมนตรี มีภารกิจด้านไมซ์และเมกะอีเวนต์อยู่แล้ว จึงมีความคล่องตัวและประสบการณ์เหมาะสมต่อการทำงานเชิงยุทธศาสตร์ระยะยาว

เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม ข้อเสนอนี้กำหนดให้มีคณะทำงานเฉพาะกิจ 3 ชุดภายใต้ทีเซ็บ ได้แก่

คณะทำงานด้านการสร้างแบรนด์ชาติ (National Branding Team) ที่จะดูแลการสื่อสารภาพลักษณ์ประเทศร่วมกับภาคเอกชนและผู้เชี่ยวชาญด้านแบรนด์ชาติ
คณะทำงานด้านการออกแบบและบริหาร Thailand Pavilion (Design & Budget Team) เพื่อดูแลกระบวนการออกแบบ การจัดนิทรรศการ และการบริหารงบประมาณโดยเชิญภาคการออกแบบและสถาบันการศึกษาเข้ามามีส่วนร่วม
คณะทำงานด้านธุรกิจและการลงทุน (Business & Investment Team) ที่จะทำงานกับภาครัฐและภาคธุรกิจเพื่อสร้างผลลัพธ์ด้านการค้าและการลงทุนจากการเข้าร่วม Expo

กลไกนี้ทำให้ Thailand Pavilion เป็นเวทีเศรษฐกิจที่สร้างโอกาสทางการค้า การลงทุน และความร่วมมือระดับนานาชาติอย่างต่อเนื่อง โดยไม่ขึ้นกับการเปลี่ยนหน่วยงานเจ้าภาพ และสร้างระบบบริหารองค์ความรู้ที่ต่อยอดได้ในระยะยาว คณะทำงานเฉพาะทางจะช่วยให้การตัดสินใจและการดำเนินงานสมบูรณ์ทั้งในด้านภาพลักษณ์และผลลัพธ์ทางเศรษฐกิจที่วัดผลได้

ภาครัฐและเอกชนสนับสนุนบทบาทนี้ของทีเส็บ

จากการประชุมรับฟังความคิดเห็นสาธารณะครั้งนี้ ตัวแทนจากภาครัฐ ภาคเอกชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้แสดงความเห็นสอดคล้องกันอย่างกว้างขวางว่า สำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ หรือ ทีเส็บ เหมาะสมที่สุดในการทำหน้าที่เป็นหน่วยงานหลักกำกับและบริหารจัดการภารกิจ World Expo และการพัฒนา Thailand Pavilion ในเวทีระดับโลก

โดยให้เหตุผลถึงความพร้อมด้านศักยภาพ ความเชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไมซ์และเมกะอีเวนต์ การมีบุคลากรและเครือข่ายระดับนานาชาติ ตลอดจนประสบการณ์จริงในงานระดับโลก ผู้เข้าร่วมประชุมย้ำว่า การมีศูนย์กลางที่ชัดเจน จะช่วยให้ไทยสร้างความต่อเนื่องของความรู้และเครือข่าย ลดการสูญเสียโอกาสจากการเปลี่ยนเจ้าภาพหน่วยงาน ซ้ำยังช่วยเพิ่มอำนาจต่อรองในเวทีระหว่างประเทศ ขับเคลื่อนการทำงานเชิงรุก และกำกับการใช้ทรัพยากรของประเทศให้มีประสิทธิภาพสูงสุด

ขณะเดียวกัน ผู้แทนทุกภาคส่วนยังเสนอข้อแนะนำเชิงนโยบายเพื่อเสริมความสำเร็จของบทบาทใหม่ของ ทีเส็บ เรื่องกลยุทธ์และแบรนด์ประเทศ เช่น การทำ National Branding ขับเคลื่อนเศรษฐกิจแบบ B2B และ G2G ผ่านการเจรจา การจับคู่ธุรกิจ และการลงทุน กำหนด KPI วัดคุณภาพและประสบการณ์ ไม่ใช่แค่จำนวนผู้เข้าชม ให้ความสำคัญกับ OKR การจัดการความรู้ การประสานงานกับหน่วยงานสำคัญ และการปรับปรุงการจัดซื้อจัดจ้างให้คล่องตัว ด้วยเวลาเตรียมงานอย่างน้อย 18 เดือน เพื่อสร้าง Thailand Pavilion ที่สะท้อนศักยภาพไทยเต็มที่

ทีเส็บให้คำมั่นเรื่องความโปร่งใสเพื่อการพัฒนาของประเทศ

ปรีชาได้เสนอข้อเน้นย้ำสำคัญที่ควรเร่งให้ความสำคัญหลังได้รับบทบาทเป็นแกนกลางขับเคลื่อนภารกิจนี้ คือ เรื่อง Accountability และ Mandate หากทีเส็บต้องรับผิดชอบต่อผลลัพธ์ของงานระดับประเทศอย่างเต็มตัว ก็จำเป็นต้องได้รับอำนาจตัดสินใจอย่างชัดเจนด้วย เพราะความรับผิดชอบโดยปราศจากอำนาจจะทำให้การขับเคลื่อนประสบอุปสรรค และไม่สามารถตัดสินใจเชิงยุทธศาสตร์ได้อย่างทันท่วงที

ทีเส็บพร้อมส่งเรื่องถึงคณะรัฐมนตรี

ดร.ศุภวรรณได้กล่าวย้ำถึง เจตนารมณ์เชิงรุกของทีเส็บ ในการเข้ารับบทบาทเพื่อขับเคลื่อนงาน Expo และ Thailand Pavilion อย่างภาคภูมิใจและเป็นมืออาชีพ โดยชี้ว่าหลักการทำงานของทีเส็บ ตั้งอยู่บนความโปร่งใส การบูรณาการทุกภาคส่วน และมาตรฐานสากล

ทั้งนี้ ข้อเสนอและความคิดเห็นที่ได้รับจากการประชุมครั้งนี้จะถูกรวบรวมเพื่อนำไปออกแบบกลไกการดำเนินงานให้รอบด้านและยั่งยืน

“วันนี้ทุกหน่วยงานได้ให้การสนับสนุนให้ทีเส็บ เป็นผู้ดำเนินการเพื่อนำเสนอเข้าสู่ ครม. หลังจากนี้เราขอความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในการร่วมวางแผนและพัฒนากลไกการทำงาน เพื่อให้ Thailand Pavilion เป็นของทุกคน และเป็นเวทีระดับโลกที่ยกระดับภาพลักษณ์ประเทศอย่างแท้จริง” ดร.ศุภวรรณ กล่าวปิดท้าย