“งานของผมไม่ยึดติดอยู่กับสไตล์ใดสไตล์หนึ่ง รูปแบบของงานที่ผมทำจะเปลี่ยนไปตามความสนใจในช่วงนั้น พูดอีกอย่างก็ได้ว่า สไตล์ของผมคือการเปลี่ยนไปเรื่อยๆ”

ได้ยินคุณถาวร ศิละคุณากรณ์ พูดแบบนี้ ถึงกับต้องนิ่งไปสักพักแล้วคิดตามอีกรอบหนึ่งจึงเข้าใจได้ว่า ‘การเปลี่ยนรูปแบบการนำเสนอไปเรื่อยๆ’ ก็เป็นอีกสไตล์หนึ่งของศิลปะได้เหมือนกัน

ถาวร ศิละคุณากรณ์ เป็นศิลปินมากประสบการณ์และความสามารถ ผู้มีผลงานศิลป์อันโดดเด่นเป็นที่น่าจับตามองในหลากหลายแขนง และประสบความสำเร็จจากการเป็นนักวาดภาพประกอบให้กับนิตยสารและหนังสือเล่มต่างๆ อาทิ ดิฉัน, พลอยแกมเพชร โดยหนึ่งในผลงานที่เคยวาดภาพประกอบให้กับหนังสือสำหรับเด็ก ชุดจักรวรรดิ์สัตว์เล็ก ได้รับการตีพิมพ์จำนวนหลายครั้งและได้รับรางวัลวรรณกรรมสำหรับเยาวชน จากกระทรวงศึกษาธิการ 2 ปีซ้อน

ด้วยนิสัยส่วนตัวที่รักการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อยู่เสมอ จึงทำให้ผลงานของคุณถาวรไม่ถูกยึดติดอยู่กับรูปลักษณ์ใดรูปลักษณ์หนึ่ง แต่ขึ้นอยู่กับความสนใจในแต่ละช่วงของชีวิต จากงานวาดภาพประกอบแนวแอ็บสแตรกต์ที่สร้างชื่อเสียงให้ผู้ชายคนนี้ จึงมาสู่งานอินสตอลเลชันอาร์ตล่าสุดในรูปแบบน้องหมาสุดแบ๊ว 9 ตัวที่ทำขึ้นร่วมกับห้างเกษรวิลเลจ เพื่อเฉลิมฉลองตรุษจีนปีจอ ทำให้เราอดคิดไม่ได้ว่าจริงๆ แล้วสไตล์ที่แท้จริงของงานคุณถาวรคืออะไร อะไรคือที่มาของความหลากหลายในงานเหล่านี้ ซึ่งคำตอบข้างต้นอาจไขข้อข้องใจได้ระดับหนึ่งกระมัง

เสน่ห์ของไม้ไผ่

ตรุษจีนปีจอปีนี้คุณถาวรได้เนรมิตผลงานเพื่อเติมเต็มพื้นที่ว่างตามจุดต่างๆ ของเกษรวิลเลจ และเขาได้เลือกงานที่ทำจากวัสดุอย่างไม้ไผ่มาเนรมิตให้เป็นเจ้าหมายักษ์นับ 9 ตัว เพื่อให้สื่อถึงสัญลักษณ์ของปีนักษัตรนี้ โดยคุณถาวรให้เหตุผลที่เลือกใช้ไม้ไผ่ว่า “ก็คงเป็นเหตุผลเดียวกัน ผมเป็นคนเปลี่ยนสไตล์งานตามความสนใจแต่ละช่วง ช่วงหลังนี้ผมย้ายหนีจากกรุงเทพฯ ไปอยู่ที่สังขละบุรี ที่นั่นไผ่เยอะมาก ชาวบ้านแถวนั้นนิยมทำงานฝีมือจากไผ่กัน พอผมได้เข้าไปอยู่กับพวกเขาก็ได้เรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับไผ่เยอะมาก มันก็คงไม่แปลกที่ไม้ไผ่จะได้ความสนใจผมไปช่วงนี้”

ศิลปินไทยคนนี้ยังเล่าถึงที่มาของการเลือกใช้ไม้ไผ่ในงานนี้ก่อนจะเสริมอีกว่า “ไม้ไผ่เป็นอะไรที่พิเศษ แม้ว่าจะได้ปล้องไม้มาสองอันอ้วนเท่ากัน แต่พอผ่าออกมา ความเว้าโค้ง ความหนาบางของเนื้อข้างในไม่มีทางเท่ากัน ดังนั้นงานจากไม้ไผ่จึงเท่ากับความสวยงามจากความไม่สมบูรณ์แบบ ความไม่เป๊ะ เป็นงานที่ดูเป็นธรรมชาติมากกว่าไม้ชนิดอื่นๆ เสียอีก เหมือนได้ทำงานกับสิ่งมีชีวิตจริงๆ”

หมาแบ๊ว

หลังจากเดินชมเจ้าหมาทั้ง 9 ตัวในอิริยาบถต่างๆ ที่เขาได้จัดทำ ความสงสัยก็ผุดขึ้นมาอีกเป็นรอบที่สอง ว่าทำไมเจ้าหมาแต่ละตัวถึงดูออกไปทางแบ๊วทั้งที่บุคลิกของศิลปินดูตรงข้ามกัน แถมบางตัวยังดูไม่ค่อยจะเหมือนหมาเลยด้วยซ้ำ คุณถาวรให้คำตอบเรื่องนี้อย่างไม่น่าแปลกใจว่า “เพราะผมชอบเสน่ห์ของความคลุมเครือ อยากให้คนมาตั้งคำถามกับงานของผม ผมอยากให้คนที่เดินผ่านไปผ่านมาได้หยุดดูแล้วเกิดความสงสัยกับอากัปกิริยาที่เจ้าหมาแต่ละตัวของผมกำลังทำอยู่ หรือยืนสงสัยว่านี่มันตัวอะไรกันแน่ และถ้าถามว่าทำไมถึงออกมาดูน่ารักเหมือนตัวการ์ตูน คงเป็นเพราะผมไปถูกใจภาพตัวการ์ตูนญี่ปุ่นมา”

คุณถาวรเล่าพร้อมรอยยิ้มก่อนจะยกตัวอย่างนัยที่ต้องการสื่อผ่านเจ้าหมาแต่ละตัวอีกว่า “อย่างตัวที่อยู่ต้อนรับตรงทางเชื่อมบีทีเอสที่กำลังถือกล้องเซลฟีอยู่ ตัวนั้นผมอยากล้อกับการถ่ายรูปเซลฟีของนักท่องเที่ยวผ่านไปผ่านมา หรืออย่างตัวที่กำลังกินเส้นมูมมามอยู่หน้าห้างตรงร้าน Louis Vuitton ตัวนั้นอยากให้เล่นกับภาพลักษณ์เดิมๆ ที่คนมองว่าเกษรเท่ากับความหรูหราเป็นทางการ”

ความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นเสมอ

ทว่างานชิ้นถัดไปของคุณถาวรจะออกมาเป็นอย่างไรถ้า ‘ความเปลี่ยนแปลง’ คือสไตล์ของผู้ชายคนนี้จริงๆ จะเป็นงานจากไม้ไผ่อีกไหม? “คงไม่แล้ว งานนี้ถือเป็นงานที่ยิ่งใหญ่ที่สุดงานหนึ่งที่ผมเคยทำมา งานไม้ไผ่พวกนี้ใช้ทั้งแรงคนและเวลา กว่าจะได้เส้นไม้ไผ่มาขัดกันให้เป็นรูปทรงได้ขนาดนี้เราต้องเอาไปแช่น้ำอยู่เป็นเดือน” เขาตอบ ก่อนจะเสริมปิดท้ายอีกว่า “จริงอยู่ที่ผมมีชื่อเสียงมาจากการวาดเส้นวาดสายในงานวาดภาพ แต่ผมไม่อยากให้เรียกว่ามันเป็นสไตล์ประจำตัว เพราะผมอยากเปลี่ยนแปลงตัวกลางของงานไปเรื่อยๆ ตามความสนใจ ครั้งนี้เส้นไม้ไผ่ทำหน้าที่เป็นตัวแทนของเส้นวาด อนาคตจะเป็นอะไรคงต้องดูว่าตอนนั้นเราสนใจสิ่งไหนเป็นพิเศษ”

ไปเดินชมความน่ารักของเจ้าตูบทั้ง 9 ตัวพร้อมกับตีความอิริยาบถต่างๆ ของพวกมันกันได้แล้ววันนี้ที่ ห้างเกษรวิลเลจ บีทีเอสสถานีชิดลม ไม่แน่ว่าความหมายที่คุณเข้าใจ อาจจะฉีกไปสุดทางจากที่ศิลปินคิดไว้ก็ได้

Photos: Gaysorn Village