วันนี้ (5 เมษายน) เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล นิสิตชั้นปีที่ 4 คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เดินทางมาพร้อมกับเพื่อนรวม 3 คน ยืนอ่านแถลงการณ์บริเวณทางเข้าอาคารที่ใช้เป็นสถานที่ตรวจเลือกทหารกองเกินเข้ากองประจำการประจำปี 2567 (เกณฑ์ทหาร) จากนั้นได้อ่านแถลงการณ์ต่อต้านการเกณฑ์ทหารที่เทศบาลตำบลบางปู จังหวัดสมุทรปราการ
หลังอ่านแถลงการณ์ผู้สื่อข่าวถามว่า วันนี้ไม่ได้มายื่นผ่อนผันเหมือนหลายปีที่ผ่านมาใช่หรือไม่
เนติวิทย์กล่าวว่า ปีนี้หมดสิทธิผ่อนผันแล้ว ไม่ได้มายื่นผ่อนผัน ความจริงวันนี้ต้องมาจับสลากใบดำใบแดง แต่ผมยืนยันจะอารยะขัดขืนไม่เข้าร่วมการตรวจเลือก การมาวันนี้เพื่อต้องการชี้แจงว่าไม่ได้ต้องการหลบหนีหลบเลี่ยง เพียงเราไม่เห็นด้วยกับการบังคับเกณฑ์ทหาร
ตั้งแต่อายุ 18 ปี หลังรัฐประหาร 2557 ได้ยืนยันมาตลอดว่าการเกณฑ์ทหารเป็นระบบหนึ่งที่ทำให้สังคมไทยไม่เป็นประชาธิปไตย ทำให้พลเมืองอยู่ในความกลัว และมีส่วนทำให้เกิดรัฐประหารอยู่บ่อยครั้ง
เนติวิทย์กล่าวด้วยว่า ตั้งแต่มีสิทธิยื่นผ่อนผันได้ในปี 2560 ก็มาผ่อนผันและยืนยันต่อต้านการบังคับเกณฑ์ทหารทุกปี เป็นที่รับรู้กันโดยทั่วไป
สำหรับกรณีที่แย่ที่สุดหลังจากอารยะขัดขืน โทษที่จะได้รับคืออะไร
เนติวิทย์กล่าวว่า โทษจำคุกถึง 3 ปี แต่จะต่อสู้โดยยืนยันสิทธิว่า พลเมืองชาวไทยมีสิทธิในความเชื่อที่เราเห็นว่าการเกณฑ์ทหารขัดต่อหลักความเชื่อส่วนตัวของเรา
เมื่อถามว่าจะยื่นเรื่องนี้ต่อหน่วยงานไหนหรือไม่
เนติวิทย์กล่าวว่า จะเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม และยื่นศาลรัฐธรรมนูญให้ตีความในเรื่องนี้
เนติวิทย์กล่าวด้วยว่า ถ้ากองทัพมีสวัสดิการที่ดีกว่านี้อาจไม่จำเป็นต้องเกณฑ์คนจำนวนมากมาเป็นทหาร ซึ่งหลายคนถูกบังคับมา ต้องเสียสวัสดิภาพ ขาดรายได้ และบางทีก็เกิดทัศนคติไม่ดีต่อกองทัพ
ดังนั้น มีวิธีการอื่นๆ อยู่แล้ว ต้องมาพิจารณาจำนวนกำลังพลว่าเหมาะสมหรือไม่กับยุคปัจจุบัน การมีทหารควรมีมากน้อยแค่ไหนยังต้องถกเถียงกันในรัฐสภาหรือภาคประชาสังคม แต่ในหลายสังคมไม่มีการบังคับเกณฑ์ทหารแล้ว และเขารู้ว่า การบังคับเกณฑ์ทหารไม่ได้ทำให้เกิดกองทัพที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
เมื่อถามถึงข้อเรียกร้อง เนติวิทย์กล่าวว่า ข้อเรียกร้องคือยกเลิกการบังคับเกณฑ์ทหาร ไม่ได้เรียกร้องยกเลิกกองทัพ ซึ่งเป็นจุดยืนตั้งแต่อายุ 18 ปี ขณะนี้ผ่านมา 10 ปีแล้ว ดังนั้นจึงไม่ได้ไปเข้าร่วมอะไรกับเขา
“ผมมาตรงนี้เพื่อบอกว่า ผมไม่เห็นด้วยกับกระบวนการ แล้วเขาจะไปดำเนินการตามกฎหมายอย่างไรก็แล้วแต่ ผมมาเพื่อแสดงตัว ไม่ได้หลบหนี”
มองนิสิตจุฬาฯ อัญเชิญพระเกี้ยวอย่างสร้างสรรค์
เมื่อถามว่ามองอย่างไรที่รถกอล์ฟอัญเชิญพระเกี้ยวในงานฟุตบอล จุฬาฯ-ธรรมศาสตร์ ถูกวิพากษ์วิจารณ์
เนติวิทย์กล่าวว่า เรื่องการอัญเชิญพระเกี้ยวเป็นเรื่องธรรมดา ต้องปรับเปลี่ยนตามยุคสมัยอยู่แล้ว นี่เป็นงานที่องค์การบริหารสโมสรนิสิตจุฬาฯ (อบจ.) จัดกันขึ้นมา ดังนั้น เขามีสิทธิเสรีภาพในการจัดอยู่แล้ว ที่ผ่านมาพระเกี้ยวไม่จำเป็นต้องให้คนแบกเสลี่ยงทุกปี ถ้าดูอดีตย้อนไป 20 ปีที่แล้วก็ไม่ได้เป็นแบบนี้
นี่จึงเป็นความคิดสร้างสรรค์ของนิสิต จึงคิดว่าเราไม่ควรไปก้าวก่ายมากเกินไปอย่างที่เกิดขึ้นตอนนี้
เมื่อถามว่า เนติวิทย์มีส่วนเกี่ยวข้องมากน้อยแค่ไหน เนื่องจากเป็นคนที่ถูกโยงความเกี่ยวข้อง
เนติวิทย์กล่าวว่า ผมไม่ได้ไปเกี่ยวข้อง ถ้าจะเกี่ยวข้องก็เล็กน้อยมาก คือเมื่อประมาณ 3 ปีที่แล้ว ผมเป็นนายก อบจ. แล้ว อบจ. ชุดเราประกาศยกเลิกการเกณฑ์คนมาแบกเสลี่ยง ทำให้ตอนนี้นิสิตนักศึกษาเขาก็คิดรูปแบบใหม่ว่าจะทำอย่างไร โดยตีความให้เหมาะสมกับยุคสมัย แล้วเขาก็เลือกใช้รถกอล์ฟครั้งนี้
ส่วนปีหน้าจะเป็นอย่างไรต่อไปยังติดตามเขาได้ การที่คนมีฟีดแบ็กปีนี้ ปีหน้าเขาอาจปรับเปลี่ยนเป็นอย่างอื่นก็ได้ แต่เราไม่ควรไปตีกรอบเขา เพราะนี่คือกิจกรรมของนิสิตนักศึกษาระหว่าง 2 มหาวิทยาลัย
ทั้งนี้เนติวิทย์โชว์หนังสือต่อต้านการเกณฑ์ทหาร ‘การศึกษาของนิสิตเลว: 5 ปีในรั้วจุฬาฯ (The Education of a Bad Student: A Memoir)’ และหนังสือ ต้านเกณฑ์ทหาร ที่ตนเองเขียนคำนิยมไว้ เนื้อหาเล่าเรื่องของหลายประเทศว่ายกเลิกเกณฑ์ทหารอย่างไร มีขายในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติทั้ง 2 เล่ม
เนติวิทย์บอกด้วยว่า ตอนนี้ทำกิจการกับเพื่อน เปิดร้านก๋วยเตี๋ยวประชาธิปไตยกินได้ แวะไปอุดหนุนได้ อยู่หลังวัดหัวลำโพง ใกล้สถานี MRT สามย่าน เดิน 5 นาทีก็ถึงร้าน
