โบราณคดี

21 พฤศจิกายน 2018

ลอยกระทงมาจากไหน เกี่ยวข้องกับผีและความตายอย่างไร

ทางการยังมีความเข้าใจไม่ถูกต้องเกี่ยวกับประเพณีลอยกระทง เช่น ในเว็บไซต์ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรมให้ข้อมูลว่า ประเพณีการลอยกระทงของไทยนั้นรับ วัฒนธรรมประเพณีมาจากอินเดียเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งในอินเดียเรียกประเพณีนี้ว่า ‘ทีปะวารี’ (ทีปาวลี) และประเพณีลอยกระทงนี้ยังเป็นพิธีบูชาพระพุทธบาทที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมมทานทีอีกด้วย เช่นเดียวกันกับที่ทางการยัง...

26 ตุลาคม 2018

ทำไม ‘อิฐเก่าๆ แผ่นเดียว’ ของในหลวงรัชกาลที่ 9 จึงมีค่า

เป็นที่ทราบกันเป็นอย่างดีว่า พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงให้ความสนพระทัยต่องานด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดีของชาติเป็นอย่างยิ่ง แต่น่าสนใจที่จะตั้งคำถามว่า ทำไมในหลวงรัชกาลที่ 9 จึงได้ทรงมีพระราชดำรัสเมื่อ พ.ศ. 2506 ความว่า “...การสร้างอาคารสมัยนี้คงจะเป็นเกียรติสำหรับผู้สร้างคนเดียว แต่เรื่องโบราณสถานนั้นเป็...

25 ตุลาคม 2018

ทาสีทองให้วัดดูใหม่ คือความศรัทธาที่นำมาสู่ความพินาศของวัดและโบราณสถาน

ไม่กี่วันมานี้ในหมู่ของนักอนุรักษ์ด้านโบราณวัตถุสถานได้วิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักต่อปัญหาที่คนกลุ่มหนึ่งซึ่งใช้ชื่อว่า ‘คนร่วมทาง’ ได้ใช้สีทองอะคริลิกไปทาอุโบสถ วิหาร ใบเสมา พระพุทธรูปทั้งใหม่และเก่าตามวัดหลายแห่งมาก อุโบสถวิหารบางหลังถึงกับสีทองไปทั้งหลังก็มี เช่น วัดโพธาราม วัดไลย์ แน่นอนครับว่าการปฏิสังขรณ์ไม่ให้วัดทรุดโทรมดูหม่นหมองนั...

23 สิงหาคม 2018

พลิกประวัติศาสตร์โลก ค้นพบฟอสซิลมนุษย์ข้ามสายพันธุ์กับนีแอนเดอร์ทัล

นักโบราณคดีได้ค้นพบฟอสซิลกระดูกของเด็กผู้หญิง ซึ่งแสดงลักษณะของการผสมกันระหว่างมนุษย์โบราณสายพันธุ์นีแอนเดอร์ทัล (Neanderthal) กับสายพันธุ์เดนิโซแวน (Denisovan) การค้นพบครั้งนี้ถึงขั้นที่เราจำต้องเขียนประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติกันใหม่ ผลจากการวิเคราะห์ดีเอ็นเอของกระดูกเด็กผู้หญิงคนดังกล่าว ซึ่งได้จากการขุดค้นที่ถ้ำเดนิโซวาในไซบีเรีย ได...

31 กรกฎาคม 2018

อินเดียน่า โจนส์ เมืองไทย นักล่าสมบัติแห่งแม่น้ำเจ้าพระยา

...

31 กรกฎาคม 2018

อินเดียน่า โจนส์ เมืองไทย นักล่าสมบัติมือฉมังแห่งแม่น้ำเจ้าพระยา

ในชุมชนริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยายังมีเหล่านักดำน้ำค้นหาสมบัติใต้ผืนน้ำอยู่กลุ่มหนึ่ง หนึ่งในนั้นคือ ลุงภูมินทร์ วัย 62 ปี ที่อาศัยอยู่ในชุมชนเล็กๆ แห่งนี้และเป็นที่รู้จักกันดีในฉายา ‘อินเดียน่า โจนส์ เมืองไทย’ ที่มีประสบการณ์การดำน้ำค้นหาสมบัติและของมีค่าที่จมอยู่เบื้องล่างแม่น้ำสายนี้มานานกว่า 30 ปี คุณลุงจะสวดมนต์ขอพรให้เจอของ...

21 พฤษภาคม 2018

มนุษย์ยุคแรก แรดอายุ 7 แสนปี และคนกินแรด ข้อค้นพบใหม่ทางโบราณคดีที่ฟิลิปปินส์

เมื่อเร็วๆ นี้ทีมนักโบราณคดีชาวฟิลิปปินส์และนานาชาติได้ขุดค้นพบซากฟอสซิลแรด ร่วมกับหลักฐานอื่นๆ ที่มีอายุเก่าแก่ถึง 709,000 ปี โดยพบที่จังหวัดกาลิงกา ในหุบเขาคากายัน (Cagayan) บนเกาะลูซอน การค้นพบครั้งนี้ ในฟิลิปปินส์และวงการโบราณคดีในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ถือว่าเป็นเรื่องสำคัญและน่าตื่นเต้นมาก เพราะทำให้เพดานอายุสมัยก่อนประวัติศาสตร์...

15 ธันวาคม 2017

อัศวินเจได กับงานโบราณคดีในหนัง Star Wars

Star Wars อาจไม่ใช่เพียงแค่หนังอวกาศอย่างที่คิด หากแต่เป็นหนังที่มีส่วนคล้ายกับหนังโบราณคดีอย่าง Indiana Jones อยู่บ้างลองไปดูกัน หนังอวกาศฮอลลีวูดหลายเรื่องมักมีนักโบราณคดีเป็นทีมลูกเรืออยู่เสมอ เพราะคนพวกนี้มีความสามารถพิเศษในการไขปริศนาเกี่ยวกับอารยธรรมต่างพิภพได้ หรือบางเรื่องก็รู้ภาษาโบราณที่ตายไปแล้วอย่างอียิปต์ (เช่น เรื่อง Sta...