วิวัฒนาการมนุษย์

4 สิงหาคม 2024

เราอาจต้องเปลี่ยนแนวคิดต้นกำเนิดชีวิตยุคโบราณกันใหม่ เมื่อพบ ‘ออกซิเจนมืด’

หลังโลกเราถือกำเนิดขึ้นและเริ่มเย็นตัวลงใหม่ๆ บรรยากาศโลกในยุคนั้นเต็มไปด้วยคาร์บอนไดออกไซด์ โดยมีออกซิเจนอยู่น้อยมาก สิ่งมีชีวิตยุคแรกๆ ที่ถือกำเนิดขึ้นในช่วงเวลานั้นคือไซยาโนแบคทีเรีย ซึ่งอาศัยคาร์บอนไดออกไซด์ น้ำ และแสงอาทิตย์ ในการดำรงชีพ ก็ได้สังเคราะห์ออกซิเจนออกมา เป็นประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ที่เกิดตามมาภายหลัง &nbs...

3 กันยายน 2023

พบหลักฐานว่า บรรพบุรุษมนุษย์เคยลดจำนวนจนเกือบสูญพันธุ์จากโลก

จำนวนประชากรมนุษย์บนโลกล่าสุดนั้นทะลุ 8 พันล้านคนไปแล้ว ก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นด้านมลพิษหรือการแย่งชิงและทำลายทรัพยากรธรรมชาติ ส่งผลต่อจำนวนสัตว์และพืชบนดาวเคราะห์บ้านเกิดดวงนี้ แต่ใครจะรู้ว่าครั้งหนึ่งในอดีต ประชากรมนุษย์เคยลดจำนวนลงอย่างน่าตกใจจนเหลือเพียง 1,280 คนเท่านั้น เรียกได้ว่าเกือบสูญพันธุ์กันเลยทีเดียว ...

3 ตุลาคม 2022

นักพันธุศาสตร์สวีเดน คว้าโนเบลสาขาสรีรวิทยา/การแพทย์ จากผลงานไขความลับวิวัฒนาการมนุษย์

ศาสตราจารย์สวานเต พาโบ (Svante Pääbo) นักพันธุศาสตร์ชาวสวีเดนจากสถาบันมักซ์พลังก์ เพื่อการศึกษามานุษยวิทยาวิวัฒนาการ (Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology: MPI-EVA) ของเยอรมนี เป็นผู้ชนะรางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ประจำปีนี้ จากผลงานการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับวิวัฒนาการของมนุษย์และความสำเร็จในการแกะข้อมูลรหัสพันธุกรรมของมนุษย์โบราณ...

9 กุมภาพันธ์ 2021

ทฤษฎีวิวัฒนาการ มนุษย์ไม่ได้เกิดมาจากลิง แต่เราและลิงเป็นญาติกัน

ตั้งแต่ ‘ชีววิทยา’ เริ่มแยกตัวออกมาจากธรรมชาติวิทยาและปรัชญาธรรมชาติเมื่อต้นศตวรรษที่ 19 และแขนงการศึกษาย่อยๆ ในกลุ่มวิชานี้เริ่มลงเสาเข็มก่อรากฐานขึ้น คงไม่มีแนวคิดพื้นฐานใดที่ส่งผลกระทบต่อชีววิทยาและสังคมมนุษย์ในวงกว้างได้เท่ากับ ‘วิวัฒนาการ’ แล้ว นอกจากนี้แนวคิดเรื่อง ‘วิวัฒนาการ’ ยังเป็นสิ่งที่มีผู้คนจำนวนมากเข้าใจผิด นับตั้งแต่ที่ ชาร์ลส์ ด...

31 ตุลาคม 2019

นักวิจัยพบ ‘แผ่นดินแม่’ แหล่งกำเนิดร่วมกันของมวลมนุษยชาติในประเทศบอตสวานา

ไมโทคอนเดรียดีเอ็นเอ หรือ mtDNA รู้จักกันในชื่อดีเอ็นเอจากฝั่งแม่ เป็นดีเอ็นเอที่ส่งต่อจากแม่มาสู่ลูกเท่านั้น (ส่งต่อทั้งลูกชายและลูกสาว) แม้ว่าทางฝั่งพ่อจะมี mtDNA อยู่ในตัวก็ตาม แต่พวกเขาจะไม่สามารถส่งต่อ mtDNA ของตัวเองไปสู่ลูกหลานได้ และเนื่องจากไม่มีกระบวนการเกิด Recombination จึงไม่มีความเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่สืบทอดสายพันธุ์จากแม่สู่ลูก (...

9 พฤศจิกายน 2018

ความลี้ลับของสิ่งมีชีวิต เรารู้จักสิ่งมีชีวิตบนโลกแค่ 0.001% เท่านั้น อีก 99.999% หายไปไหน

เรื่องลึกลับที่สุดอย่างหนึ่งของสิ่งมีชีวิตบนโลกก็คือ - เฮ้ย! พวกมันอยู่ที่ไหนกันแน่? คุณอาจจะคิดว่า ก็อยู่รอบตัวเรานี่ไง มองไปทางไหนก็เห็นแต่สิ่งมีชีวิตเต็มไปหมด นักวิทยาศาสตร์ค้นพบสิ่งมีชีวิตสปีชีส์ใหม่ๆ เต็มไปหมด แต่คุณรู้ไหมครับว่ามีการศึกษาเมื่อสองสามปีที่ผ่านมานี้ ที่ระบุว่า โลกเรา ‘ควร’ มีสิ่งมีชีวิตมากกว่านี้ คือน่าจะมีจำนวนสปีช...

23 สิงหาคม 2018

พลิกประวัติศาสตร์โลก ค้นพบฟอสซิลมนุษย์ข้ามสายพันธุ์กับนีแอนเดอร์ทัล

นักโบราณคดีได้ค้นพบฟอสซิลกระดูกของเด็กผู้หญิง ซึ่งแสดงลักษณะของการผสมกันระหว่างมนุษย์โบราณสายพันธุ์นีแอนเดอร์ทัล (Neanderthal) กับสายพันธุ์เดนิโซแวน (Denisovan) การค้นพบครั้งนี้ถึงขั้นที่เราจำต้องเขียนประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติกันใหม่ ผลจากการวิเคราะห์ดีเอ็นเอของกระดูกเด็กผู้หญิงคนดังกล่าว ซึ่งได้จากการขุดค้นที่ถ้ำเดนิโซวาในไซบีเรีย ได...

5 มีนาคม 2018

วิทยาศาสตร์แห่งความขี้เกียจ อะไรทำให้เราเกียจคร้าน

การได้นั่งๆ นอนๆ ไม่ต้องทำงาน ไม่ต้องออกกำลังกาย ไม่ต้องทำอะไรเลย น่าจะเป็นเรื่องแสนสุขแสนสบายของมนุษย์ทุกคนใช่ไหมครับ เขาถึงมีคำพูดว่า ‘นั่งกินนอนกิน’ ซึ่งหมายถึงการมีชีวิตแสนสุขแบบเศรษฐีที่ไม่ต้องทำงาน แต่ในอีกด้านหนึ่ง การมีชีวิตแบบนั้นคือสิ่งที่หลายคนเรียกว่าเป็นความ ‘ขี้เกียจ’ ซึ่งเอาเข้าจริงต้องบอกคุณว่ามันเป็นสภาวะที่เกิดขึ้นได้...