เมื่อเทรนด์ความยั่งยืนกำลังมาแรงแบบฉุดไม่อยู่ ดังนั้น คน สังคม สิ่งแวดล้อม คือปัจจัยสำคัญที่กลายเป็นคำถามว่า ธุรกิจยุคใหม่ต้องปรับตัวอย่างไร หากต้องการพิชิตใจลูกค้าในปี 2024
ดร.ณัฐวิคม พันธุวงศ์ภักดี, รองผู้อำนวยการ ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Move) ตั้งคำถามบนเวทีเสวนา Future Trends Forum ให้ฉุกคิดถึงเรื่องเทรนด์ความยั่งยืนที่กำลังกลายเป็นคำเรียกใช้กันในทุกวงการ หากแต่ความเข้าใจที่แท้จริงที่จะนำไปสู่การพัฒนานั้นมีมากน้อยเพียงใด?
“เราเข้าใจคำว่า ‘ความยั่งยืน’ มากน้อยเพียงใด หลายคนพอพูดถึงเรื่องความยั่งยืนมักจะนึกถึงแต่เรื่องสิ่งแวดล้อม แต่ความจริงยังมีมิติทางด้านสังคมและเศรษฐกิจด้วย ดังนั้นจึงเป็นเรื่องที่สำคัญมากๆ ที่เราจะต้องผลักดันเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน”
การพัฒนาอย่างยั่งยืนกลายเป็นหัวข้อร้อนแรงในวงการระหว่างประเทศ เนื่องจากความต้องการที่ตอบสนองความต้องการในปัจจุบันโดยไม่สร้างผลกระทบต่อคนรุ่นหน้า ประเด็นนี้เริ่มถูกนำไปสู่การผลักดันเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนระดับโลก พร้อมกับการตอบรับผ่านกฎหมายและนโยบายต่างๆ
การเปลี่ยนแปลงด้านภูมิอากาศกลายเป็นปัญหาที่ทุกคนต้องเผชิญ ตั้งแต่ปัญหาอุณหภูมิและฝุ่นละออง นำไปสู่การกำหนดกฎหมายเพื่อควบคุมการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และก๊าซเรือนกระจก กลุ่มประเทศอย่างอียูกำหนดกฎหมายที่เข้มงวดเพื่อผลักดันการพัฒนาทางธุรกิจที่ยั่งยืน
ในยุโรป การนำ CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) มาใช้เป็นหนึ่งในนโยบายที่สำคัญ โดยเพิ่มภาษีสินค้าจากบริษัทที่ไม่ลดการปล่อยคาร์บอน ประเด็นเรื่องคาร์บอนเครดิตยังเป็นอีกหนึ่งส่วนที่จะมีผลกระทบในอนาคต
การเปลี่ยนผ่านพลังงานสู่รูปแบบที่ยั่งยืนยังเป็นอีกหนึ่งด้านที่โลกให้ความสำคัญ เนื่องจากความต้องการลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ นอกจากนี้ยังมีผลกระทบต่อการลงทุนของนักลงทุนต่างชาติ ที่อาจเลือกไม่ลงทุนในประเทศที่ไม่ใช้พลังงานที่ยั่งยืน
ประเด็นเรื่องพลังงาน ภาวะโลกร้อน และความยั่งยืน ยังส่งผลต่ออุตสาหกรรมอาหาร โดยเฉพาะในประเทศไทยที่มีการส่งออกอาหารจำนวนมาก กฎหมายและความร่วมมือระหว่างประเทศมีบทบาทสำคัญในการผลิตอาหารที่ยั่งยืน คำถามที่เกิดขึ้นคือ ประเทศไทยมีความมั่นคงทางอาหารหรือยัง และความสามารถในการผลิตอาหารที่เพียงพอในยามวิกฤต
อีกประเด็นคืออธิปไตยทางอาหาร ถึงแม้ประเทศไทยผลิตอาหารมากมาย แต่ก็ยังต้องพึ่งพาการนำเข้าจากต่างชาติ ทำให้เกิดคำถามว่า ประเทศไทยสามารถผลักดันการเพิ่มอธิปไตยทางอาหารได้หรือไม่
นอกจากนี้ ยังมีเทรนด์ Local Food และ Future Food เช่น โปรตีนจากแมลง การผลิตโปรตีนในห้องแล็บ หรือการใช้สาหร่ายในการผลิตอาหารที่มีโปรตีนสูง ซึ่งเป็นเทรนด์ที่น่าสนใจและมีผลต่อการท่องเที่ยวเชิงอาหาร
ประเด็นการใช้พลาสติกในบรรจุภัณฑ์ยังเป็นอีกด้านที่ต้องพิจารณา โดยบริษัทต่างๆ เริ่มหันมาให้ความสำคัญกับการลดขยะพลาสติก ซึ่งนอกจากจะช่วยสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังส่งผลดีต่อต้นทุนและกำไรของบริษัท
ท้ายที่สุด การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการผลิตอาหารก็เป็นอีกด้านที่น่าสนใจ โดยเฉพาะในภาคการเกษตรที่คนรุ่นใหม่น้อยลง การใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการผลิตอาหารสามารถสร้างความยั่งยืนและพัฒนาอุตสาหกรรมได้อย่างมาก
การพัฒนาอย่างยั่งยืนไม่เพียงแต่เป็นความท้าทาย แต่ยังเป็นโอกาสสำหรับประเทศไทยและโลกในการสร้างอนาคตที่ดีกว่า ทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และเศรษฐกิจ
