วันนี้ (31 พฤษภาคม) ในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 1 (สมัยวิสามัญ) เป็นพิเศษ วาระพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ 2569 สุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ลุกขึ้นชี้แจงการอภิปรายของสมาชิกต่องบประมาณของกระทรวงวัฒนธรรม โดยระบุว่า เรื่องงานมหกรรมอุตสาหกรรมสร้างสรรค์และเจรจาธุรกิจ งานนี้จัดขึ้นต่อเนื่องจากงานพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการ และในการจับคู่เจรจาธุรกิจผู้ประกอบการในครั้งนี้ คาดว่าจะสามารถสร้างรายได้กว่า 200 ล้านบาท ทางกระทรวงจะได้นำเอาข้อห่วงใยและข้อเสนอแนะของสมาชิกไปปรับปรุง
สำหรับการจัดทำงบประมาณของกระทรวงวัฒนธรรมในปี 2569 ได้ดำเนินอยู่ในหลักการที่ชัดเจนว่าต้องคุ้มค่า โปร่งใส และเกิดประโยชน์สูงสุด โดยเป็นการนำเอาทุนวัฒนธรรมไปสู่การพัฒนาต่อยอดชุมชน สังคม และประเทศชาติอย่างยั่งยืน เราจะเอาทุนทางวัฒนธรรมไปเป็นทุนทางเศรษฐกิจ
สุดาวรรณเผยว่า แนวทางหลักมี 4 ด้าน ประกอบด้วย ผลักดันเอามรดกทางวัฒนธรรมไทยไปสู่สากล มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ในปัจจุบันนี้ของประเทศไทยมีอยู่ 5 แห่ง ที่ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกแล้ว ทั้งจังหวัดสุโขทัย พระนครศรีอยุธยา แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง เมืองโบราณศรีเทพ และล่าสุดที่ภูพระบาท
ทั้งนี้ ยังมีอีก 5 แหล่งที่ยังรอการขึ้นทะเบียนมรดกโลกอยู่ นอกจากจะสร้างความภาคภูมิใจให้ประชาชนที่เป็นเจ้าของแหล่งแล้ว ยังทำให้เป็นที่รู้จักส่งผลให้มีนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นจำนวนมาก ถือเป็นตัวชี้วัดความสำเร็จทางเศรษฐกิจ และการพัฒนามรดกทางวัฒนธรรม
สำหรับมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ประเทศไทยได้ขึ้นทะเบียนไปแล้วถึง 6 รายการในปัจจุบัน คือ โขน นวดไทย โนรา สงกรานต์ และปลายปีที่แล้วเราได้ขึ้นทะเบียน ต้มยำกุ้ง และเคบายา โดยยังมีรอขึ้นทะเบียนอีก 4 รายการ ซึ่งจะทำให้เกิดการอนุรักษ์สืบสานคุ้มครองสิทธิ และสามารถต่อยอดไปสู่ผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรม และการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้
“อีกแนวทางคือการส่งเสริมวัฒนธรรมสู่การสร้างคุณค่าและมูลค่า ซึ่งกระทรวงวัฒนธรรมจัดการท่องเที่ยวโบราณสถานยามราตรีที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ทำให้จำนวนนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นอย่างมาก หลังจากนำร่องไปได้เพียง 3 เดือน ทั้งผู้ประกอบการและประชาชนได้ทำจดหมายถึงกระทรวงวัฒนธรรมให้ขอขยายเวลา และในปีนี้ได้มีการจัดการท่องเที่ยวโบราณสถานยามค่ำคืนที่ปราสาทหินพิมาย และในอนาคตคาดหวังว่าจะมีการจัดกิจกรรมเช่นนี้ทั่วทุกภูมิภาค ไม่ว่าที่จังหวัดสุโขทัย หรือจังหวัดเชียงใหม่ให้ลำดับต่อไป”
นอกจากนี้ ยังมีการบูรณาการกับกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ในการจัดทำเส้นทางใหม่เพื่อเป็นทางเลือกให้กับนักท่องเที่ยว และกระจายรายได้สู่ชุมชนอย่างทั่วถึง รวมถึงการจัดมหกรรมศิลปะนานาชาติร่วมสมัย หรือ Thailand Biennale ซึ่งได้รับการตอบรับอย่างดีและเพิ่มการจ้างงานได้ ซึ่งจัดมาแล้ว 3 ครั้ง สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยได้ของบประมาณเพื่อจัดทำอีกในครั้งที่ 4 ที่จังหวัดภูเก็ตในปลายปีนี้
สำหรับประเพณีสำคัญ เราได้สนับสนุน ผลักดันให้ประเพณีสำคัญของไทย ทั้งลอยกระทง สงกรานต์ เข้าพรรษา ให้เป็นประเพณีที่สามารถสร้างสีสันให้กับประเทศได้ ขณะที่อาหารไทยก็เป็นที่นิยมของชาวต่างชาติ นอกจากการผลักดันต้มยำกุ้งให้ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกแล้วนั้น ยังมีโครงการ The Lost Taste รสชาติที่หายไป ซึ่งเราต้องการให้ทุกจังหวัดที่มีอาหารประจำถิ่นซึ่งกำลังจะเลือนหายไป ได้รักษาและเก็บไว้เพื่อนำมาสู่สายตาของทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอาหาร
แนวทางการส่งเสริมการนำเอาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมผ่านภาพยนตร์ ละคร และซีรีส์ ก็เป็นอีกแนวทางในการสร้างสรรค์เศรษฐกิจที่ดำเนินการภายใต้นโยบาย Soft Power กระทรวงวัฒนธรรมได้สนับสนุนให้ผู้ประกอบการด้านภาพยนตร์ทั้งก่อนและหลังการถ่ายทำ
“ทุกท่านอาจจะทราบข่าวดีแล้วว่า ภาพยนตร์เรื่อง ‘ผีใช้ได้ค่ะ’ มีการฉายและรับรางวัลที่เมืองคานส์ครั้งล่าสุด นี่เองก็เป็นอีกภาพยนตร์ที่กระทรวงวัฒนธรรมสนับสนุนทั้งช่วงก่อนและหลังการถ่ายทำ ให้สามารถสร้างรายได้และชื่อเสียงของประเทศไทยได้อย่างมาก” สุดาวรรณกล่าว
สุดาวรรณกล่าวอีกว่า แนวทางสุดท้ายคือการพัฒนาสินค้าและบริการทางวัฒนธรรมให้มีศักยภาพมากขึ้น รวมถึงเป็นการกระตุ้นให้ชุมชนมีจิตสำนึก ในการอนุรักษ์และหวงแหนศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นของตนเอง
“ขอให้ทุกท่านมั่นใจได้ว่า กระทรวงวัฒนธรรมไม่ได้ทำหน้าที่แค่อนุรักษ์ แต่มุ่งมั่นที่จะขับเคลื่อนทุนทางวัฒนธรรมไทย ให้กลายเป็นพลังของประเทศทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคมที่ยั่งยืน และบทบาทในเวทีโลก”
สุดาวรรณทิ้งท้ายว่า งบประมาณที่กระทรวงวัฒนธรรมจัดทำขึ้นในปี 2569 มิใช่เพียงงบประมาณที่ใช้จ่าย แต่เป็นการลงทุนที่คุ้มค่า เพื่อเป็นกลไกสำคัญที่จะทำให้ชุมชน และพี่น้องประชาชนเข้มแข็ง และนำทุนทางวัฒนธรรมมาเป็นทุนทางเศรษฐกิจ ที่มั่นคงและยั่งยืนต่อไป
