เพราะเรื่องความยั่งยืนเป็นเทรนด์โลกที่ทุกฝ่ายต้องใส่ใจมากขึ้น โดยมุมของการลงทุนก็มีกองทุนเกี่ยวกับความยั่งยืน หรือ ESG Fund ที่มีมากมายอยู่แล้ว แต่เพื่อป้องกันการเกิดปฏิบัติการฟอกเขียว (Greenwashing) หมายถึง การทำให้ผู้ลงทุนเกิดความเข้าใจผิดว่ากองทุนรวมนั้นเป็นกองทุนรวมเพื่อความยั่งยืน โดยที่ในความเป็นจริงไม่ได้เป็นเช่นนั้น จึงทำให้เกิดการขับเคลื่อนมี SRI Fund ขึ้นมาอย่างเป็นทางการ
รู้จัก SRI Fund
SRI Fund (Sustainable and Responsible Investing Fund) คือ กองทุนรวมเพื่อความยั่งยืน เป็นกองทุนรวมประเภทหนึ่งที่มีลักษณะเหมือนกองทุนทั่วไปที่ทุกคนสามารถลงทุนได้ เพียงแต่มีลักษณะพิเศษคือ มีนโยบายลงทุนในกิจการที่ให้ความสำคัญที่มุ่งเน้นความยั่งยืนทางด้าน ESG ตามหลักสากล อาทิ SDGs UN Global Compact
โดยกำหนดให้บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุน (บลจ.) ที่บริหารจัดการ SRI Fund ต้องเปิดเผยข้อมูลที่เกี่ยวข้องให้ครบถ้วนภายใต้มาตรฐานการเปิดเผยข้อมูลเดียวกัน เช่น วัตถุประสงค์การลงทุนที่เกี่ยวกับความยั่งยืน, เป้าหมายด้านความยั่งยืนที่กองทุนรวมต้องการบรรลุ, กลยุทธ์การลงทุน และกระบวนการวิเคราะห์และคัดเลือกหลักทรัพย์ เป็นต้น
ทั้งหมดนี้เพื่อป้องกันการฟอกเขียวที่อาจทำให้ผู้บริโภคเข้าใจผิดได้ว่ากิจการนั้นมีการคำนึงด้าน ESG แต่ความจริงอาจไม่ได้เป็นเช่นนั้น โดยกองทึ่เป็น SRI Fund จะมีสัญลักษณ์ ‘SRI’ ปรากกอยู่บนหน้าแรกของหนังสือชี้ชวน (Fund Fact Sheet) อย่างชัดเจน
SRI Fund ปัจจุบันในไทย
จำนวนกองทุน SRI Fund ปัจจุบันมีทั้งหมด 9 กองทุน ยังถือเป็นปริมาณที่ไม่มากนัก เนื่องจากเพิ่งมีการประกาศให้จัดตั้งได้อย่างเป็นทางการเมื่อปี 2565 โดยทั้ง 9 กองทุนเป็นการบริหารจัดตั้งกองทุนที่เน้นความยั่งยืนและเริ่มต้นตั้งกองมาตั้งแต่ปี 2558, 2560 และ 2563 อยู่แล้ว
แต่มีการให้เปิดข้อมูลรายละเอียดที่ครอบคลุมตามเกณฑ์ที่ทางสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) กำหนดให้มีความเข้มข้นมากขึ้น โดยใส่สัญลักษณ์ SRI Fund ในหน้าแรกของหนังสือชี้ชวน และปัจจุบันมีมูลค่าสินทรัพย์ภายใต้การบริหาร (AUM) รวมกันประมาณ 1 พันล้านบาทภายใต้การบริหารของ 3 บลจ. คือ บลจ.ยูโอบี (ประเทศไทย) 4 กองทุน, บลจ.ทิสโก้ 4 กองทุน และ บลจ.กสิกรไทย 1 กองทุน
สำหรับเพอร์ฟอร์แมนซ์ทั้ง 9 กองทุน หากดูผลตอบแทนที่ตั้งแต่มีการตั้งกองทุนมา ส่วนใหญ่ให้ผลตอบแทนที่เป็นบวกในระดับที่แตกต่างกันอยู่ แต่หากดูระยะเวลาการลงทุนในระยะเวลาที่สั้นคือ รอบ 3 เดือน, 6 เดือน หรือ 1 ปี ส่วนใหญ่จะพบว่าให้ผลตอบแทนเป็นลบ ซึ่งอาจเป็นการสะท้อนให้เห็นว่า การลงทุนในกิจการที่คำนึงถึงเรื่อง ESG ครบเครื่องอย่างจริงจัง จะให้ผลตอบแทนที่ดีในระยะยาวและเป็นไปอย่างยั่งยืนมากกว่าการใช้เวลาในการลงทุนเพียงระยะสั้นหรือไม่เกินช่วง 1 ปี
ESG Fund vs. SRI Fund
ความเหมือนกันของ ESG Fund กับ SRI Fund คือการที่เน้นลงทุนในบริษัทที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม สังคม และบรรษัทภิบาล ซึ่งอาจไม่ต้องครอบคลุมในทุกมิติก็ได้
แต่ความต่างอยู่ที่ เพราะ SRI Fund ย่อมาจาก Sustainable and Responsible Investing Fund หัวใจสำคัญจึงอยู่ที่คำว่า Sustainable หรือความยั่งยืน ซึ่งถือเป็นปลายทางของการลงทุนในกิจการที่เน้นหลัก ESG และ Responsible หรือการลงทุนด้วยความรับผิดชอบของผู้จัดการกองทุนนั่นเอง
ดังนั้น SRI Fund จึงเน้นไปที่ 3 หัวใจหลัก นั่นคือ เปิดเผยข้อมูลการลงทุนที่ครบถ้วน, การบริหารจัดการกองทุนตามที่เปิดเผยไว้ และมีสัญลักษณ์กองทุน SRI จาก ก.ล.ต. ปรากฏอยู่บนหน้าแรกของหนังสือชี้ชวนอย่างชัดเจน
SRI Fund ลงทุนอะไรบ้าง
แน่นอนว่าแต่ละกองทุนขึ้นอยู่กับแต่ละ บลจ. ที่จะมีกระบวนการคัดเลือกรายละเอียดข้างในอย่างไรบ้างตั้งแต่
- หลักทรัพย์ที่ได้รับการจัดอันดับความยั่งยืน (ESG Rating) จากบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือต่างๆ ที่มีเกณฑ์ในการประเมินเพื่อวัดระดับความเสี่ยงในด้าน ESG และสะท้อนถึงคุณภาพทางด้าน ESG ของกิจการนั้นๆ
- หลักทรัพย์ที่อยู่ในดัชนีที่เกี่ยวกับความยั่งยืนต่างๆ ทั้งที่อยู่ในประเทศไทยหรือต่างประเทศ เช่น ดัชนีอีเอสจี ไทยพัฒน์ (Thaipat ESG Index), MSCI ESG Universal Index, Morningstar Sustainability Index Family และ S&P 500 ESG Index เป็นต้น
- หลักทรัพย์ของกิจการที่ลดปริมาณคาร์บอนฟุตพรินต์ หมายถึงหน่วยวัดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และก๊าซเรือนกระจกที่เกิดจากกิจกรรมอุปโภคบริโภคในชีวิตประจำวันของเรา ตั้งแต่การผลิตอาหาร การใช้รถและจักรยานยนต์ ตลอดจนกระบวนการกำจัดของเสีย เป็นต้น ซึ่งกิจกรรมต่างๆ เหล่านี้ล้วนก่อให้เกิดก๊าซเรือนกระจก และลุกลามกลายเป็นปัญหาที่ใหญ่ขึ้นที่เรียกว่าภาวะโลกร้อน (Global Warming Potential) อันส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในระบบนิเวศที่ก่อให้เกิดสภาพอากาศที่รุนแรง หรือเอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อไวรัสและแบคทีเรียนานาชนิด
- หลักทรัพย์ของบริษัทที่มีสัดส่วนรายได้หรือกำไรมาจากกิจกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งมักจะพบได้ในธุรกิจสมัยใหม่ที่เน้นการใช้ทรัพยากรของโลกให้คุ้มค่ามากที่สุด เช่น ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการผลิตรถยนต์พลังงานไฟฟ้า พลังงานแสงอาทิตย์ หรือพลังงานทางเลือกใหม่แทนการใช้พลังงานแบบเก่า
- หลักทรัพย์ที่ผ่านกระบวนการวิเคราะห์ภายในจาก บลจ. ที่จะต้องคำนึงถึงเรื่องความยั่งยืนเป็นหลัก โดยต้องมีการเปิดเผยที่มาและรายละเอียดของการวิเคราะห์นี้อย่างละเอียด เพื่อเป็นข้อมูลให้ผู้ลงทุนใช้ตัดสินใจ
ลงทุนใน SRI Fund แล้วได้อะไร
หากดูในมุมมองของนักลงทุนว่าจะได้อะไรกับการลงทุน SRI Fund
- ช่วยบริหารความเสี่ยงพอร์ตลงทุน เพราะการแบ่งเงินลงทุนมาเท่ากับเป็นการลดความเสี่ยงจากการลงทุนกองทุนหรือหุ้นด้วยตัวเอง เนื่องจากจะมีคนช่วยบริหารกองทุนให้แล้ว และการที่กองทุนเลือกลงทุนในกิจการที่คำนึงทั้งเรื่อง ESG แบบครบครัน จะเกิดความเสี่ยงในการประกอบการกิจการทางธุรกิจที่ไม่ต้องลุ้นมีเหตุสุดวิสัยแบบชะงักงัน น้อยกว่ากิจการที่ไม่มีการคำนึงเรื่องดังกล่าว
- ได้ผลตอบแทนในระยะยาว แม้อาจต้องใช้ระยะเวลาในการพิสูจน์นาน เพราะการลงทุน SRI Fund ไม่ได้เลือกหุ้นหรือกิจการที่เน้นไปทางตัวเลขการเติบโตเป็นหลัก แต่เน้นไปทางที่มีความเสี่ยงกระทบกับ ESG น้อย ดังนั้นผลตอนแทนอาจไม่ได้กลับมาสูงขึ้นแบบก้าวกระโดดในแต่ละปี แต่ผลตอบแทนที่ได้จะมีความยั่งยืนแทน เพราะถึงอย่างไรทั่วโลกก็ต้องมาเทรนด์นี้ นอกจากนั้นระหว่างทางยังได้ผลตอบแทนในรูปแบบเงินปันผลหรือส่วนต่างของราคาหุ้นด้วย
- ช่วยลดระยะเวลาการทำการบ้านได้ระดับหนึ่ง เพราะการที่มีสัญลักษณ์ SRI Fund เท่ากับเป็นการให้กับผู้ลงทุนที่สนใจลงทุนด้าน ESG จริงจังและครอบคลุม โดยมีรายละเอียด เหตุผล กระบวนการคิด การวิเคราะห์ และการเลือกหลักทรัพย์ มีเป้าหมายหรือกลยุทธ์การลงทุนที่ค่อนข้างละเอียดไว้อยู่แล้ว ทำให้ง่ายต่อการตัดสินใจว่าจะเลือกกองทุนไหนในทิศทางที่สอดคล้องกับแนวคิดและความสนใจของตัวเอง อีกทั้งไม่ต้องกังวลหรือเกิดการลังเลว่าถ้าลงทุนไปแล้วจะถูกหลอกหรือโดนฟอกเขียวหรือไม่ เพราะเชื่อได้ว่ายิ่งมีสัญลักษณ์ชัดเจนอย่างนี้ หน่วยงานทางการที่ทำหน้ากำกับดูแลจะมีการตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ
- เพราะโลกร้อนคือเทรนด์ของโลก ถึงเวลาแล้วที่ทุกคนต้องใส่ใจและลงมือทำ กองทุน SRI Fund มีแต่จะมีการออกเพิ่มขึ้นตามความต้องการของผู้ลงทุน เพราะกระแสโลกที่ทุกคนต่างก็พุ่งเป้าไปยังเป้าหมายเดียวกัน ซึ่งเท่ากับเป็นการสนับสนุนโลกให้ยั่งยืนมากขึ้นอีกทางหนึ่งด้วย
ESG Fund หรือ SRI Fund ล้วนลงทุนในธุรกิจที่ให้ความสำคัญกับความยั่งยืน แต่ SRI Fund ถือเป็นอีกทางเลือกผลิตภัณฑ์หนึ่งที่จะช่วยสร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุนได้ว่า มีการเปิดเผยข้อมูลและบริหารจัดการกองเป็นไปตามเกณฑ์ครบทุกข้อ ซึ่งป้องกันการเกิดการฟอกเขียวได้
อ้างอิง:
