โซเชียลมีเดียได้เปลี่ยนแปลงวิธีการสื่อสารและเชื่อมต่อของมนุษย์ และไม่ใช่เรื่องเกินจริงหากจะบอกว่าสื่อสังคมออนไลน์ได้กลายเป็นส่วนสำคัญในชีวิตประจำวัน สะท้อนจากแพลตฟอร์มต่างๆ เช่น Instagram, TikTok และ WhatsApp กลายเป็นสิ่งที่แพร่หลาย โดยทำหน้าที่เป็นช่องทางหลักในการสื่อสาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคนรุ่นมิลเลนเนียลและ Gen Z ที่ได้เชื่อมต่อ แบ่งปัน และสื่อสารกับผู้คนจากทั่วทุกมุมโลกผ่านหน้าจอ
ในทางกลับกัน มีความกังวลมากขึ้นเรื่อยๆ เกี่ยวกับการใช้งานโซเชียลมีเดีย ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตได้ส่งสัญญาณเตือนภัยที่ได้เปรียบเทียบการใช้สื่อสังคมออนไลน์กับสารเสพติด เช่น โคเคน หรือแอลกอฮอล์ โดยมีความกังวลเกี่ยวกับวิกฤตสุขภาพจิตที่ทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ในหมู่คนหนุ่มสาว และความเชื่อมโยงที่เป็นไปได้กับการใช้สื่อสังคมออนไลน์มากเกินไป
ตามที่ Anna Lembke ศาสตราจารย์ด้านจิตเวชศาสตร์ ที่ Stanford University School of Medicine กล่าวว่า ความสัมพันธ์ของมนุษย์เป็นส่วนสำคัญของการอยู่รอดของเรา ความต้องการในการเชื่อมต่อนี้ถูกเชื่อมโยงเข้าสู่สมองผ่านวิวัฒนาการหลายล้านปี
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
- สงครามโซเชียลมีเดีย Threads ฆ่า Twitter จริงหรือ?
- อนาคตโซเชียลมีเดีย ‘Facebook-Twitter’ จะเริ่มแคบลง หลังบริษัทกลายเป็นองค์กรแสวงหารายได้ หน้าฟีดเต็มไปด้วยโฆษณาและถูกปิดกั้นมากขึ้น
- ทำไมโซเชียลมีเดียอาจทำให้วัยรุ่นทั่วโลกคิดสั้น
ด้วยเหตุนี้ Lembke เชื่อว่าบริษัทโซเชียลมีเดียสามารถจัดการกับความต้องการที่หยั่งรากลึกของการมีปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์เพื่อผลประโยชน์ของพวกเขาได้
เมื่อเราพูดคุยกับคนอื่น สมองของเราจะปล่อยออกซิโทซิน ซึ่งมักเรียกว่า ‘ฮอร์โมนความรัก’ การปล่อยสารนี้ก่อให้เกิดโดมิโนเอฟเฟกต์ นำไปสู่การหลั่งสารโดพามีน หรือที่เรียกว่าฮอร์โมน ‘รู้สึกดี’ ซึ่งทำให้การเชื่อมต่อเหล่านี้สนุกสนานและคุ้มค่า ซึ่งกระตุ้นให้เราค้นหามันซ้ำๆ
จุดนี้เองทำให้ศาสตราจารย์ด้านจิตเวชศาสตร์ เตือนว่าแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียได้ปรับโครงสร้างธรรมชาติของการปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ กระบวนการสร้างการเชื่อมต่อได้รับการแปลงเป็นดิจิทัลและง่ายขึ้น ลดความพยายามที่เกี่ยวข้องกับปฏิสัมพันธ์ทางสังคมแบบดั้งเดิม
ไม่ว่าจะเป็นธรรมชาติของเนื้อหาที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ความสะดวกในการเข้าถึงแพลตฟอร์มเหล่านี้ และการเชื่อมต่อด้วยจำนวนมาก ทำให้โซเชียลมีเดียเป็นตัวกระตุ้นที่ทรงพลัง ไม่ต่างจากยาที่มีฤทธิ์รุนแรง
ในเดือนพฤษภาคม Vivek H. Murthy ศัลยแพทย์ทั่วไปของสหรัฐฯ แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับข้อกังวลที่เพิ่มขึ้นนี้ เขาออกคำเตือนสาธารณะโดยอ้างว่าสื่อสังคมออนไลน์ก่อให้เกิดความเสี่ยงอย่างมากต่อสุขภาพจิต และความเป็นอยู่ที่ดีของเด็กและวัยรุ่น
คำแนะนำด้านสาธารณสุขดังกล่าวหายาก และโดยทั่วไปจะออกเมื่อไม่มีข้อบังคับทางกฎหมายเพื่อควบคุมพฤติกรรมที่อาจเป็นอันตราย รูปแบบนี้มีให้เห็นในรายงานปี 1964 เมื่อศัลยแพทย์ทั่วไปแสดงความกังวลเกี่ยวกับอันตรายต่อสุขภาพของการสูบบุหรี่ ซึ่งนำไปสู่การติดฉลากเตือนบนซองบุหรี่ มีการออกคำเตือนที่คล้ายกันนี้ในทศวรรษ 1980 ซึ่งการเรียกร้องให้มีกฎหมายเมาแล้วขับหลังจากอุบัติเหตุจราจรที่เกี่ยวข้องกับการดื่มเพิ่มขึ้น
Murthy สนับสนุนคำเตือนของเขาด้วยข้อมูลเชิงลึกว่า วัยรุ่นอเมริกันอายุระหว่าง 13-17 ปี กว่า 95% ใช้แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอย่างน้อยหนึ่งแพลตฟอร์ม และมากกว่า 1 ใน 3 ยอมรับว่าใช้แพลตฟอร์มดังกล่าว ‘เกือบตลอดเวลา’
ระหว่างการพูดคุยกับ The Washington Post Murthy แสดงความกังวลที่เพิ่มมากขึ้นของเขาว่า “เราอยู่ท่ามกลางวิกฤตสุขภาพจิตของเยาวชน และฉันเกรงว่าสื่อสังคมออนไลน์จะเป็นตัวการสำคัญ”
ในภาวะสุญญากาศด้านกฎระเบียบในปัจจุบัน ซึ่งไม่มีกฎหมายที่ชัดเจนเกี่ยวกับการใช้สื่อสังคมออนไลน์มากเกินไป Lembke เสนอว่า ความรับผิดชอบตกอยู่กับผู้ปกครองและผู้ใช้เอง เธอสนับสนุนสิ่งที่เธอเรียกว่า ‘Dopamine Fast’ สิ่งนี้เกี่ยวข้องกับการระบุประเภทของสื่อดิจิทัลที่มีผลกระทบในทางลบต่อบุคคล และกำจัดการใช้งานเป็นเวลา 4 สัปดาห์ เธออธิบายว่ากรอบเวลานี้คือระยะเวลาเฉลี่ยที่จำเป็นในการ ‘รีเซ็ต’ เส้นทางการให้รางวัลของสมองของเรา
อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญคือต้องทราบว่า คำกระตุ้นการตัดสินใจนี้ไม่ได้สนับสนุนการปิดอุปกรณ์ทั้งหมด โซเชียลมีเดีย หรือแม้แต่สื่อทั้งหมด แต่มุ่งเน้นไปที่การตระหนักและกำจัดแพลตฟอร์มหรือรูปแบบของสื่อดิจิทัลที่มีปัญหาในระยะเวลาที่จำกัด
ความเร่งด่วนและความรุนแรงของปัญหานี้เน้นย้ำถึงความจำเป็นเร่งด่วนสำหรับการวิจัยเพิ่มเติม และการพิจารณานโยบายเกี่ยวกับการใช้โซเชียลมีเดียและผลกระทบต่อสุขภาพจิต การพึ่งพาดิจิทัลที่เพิ่มขึ้นเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการเพิ่มความรู้ด้านดิจิทัลและพฤติกรรมออนไลน์ที่ดียิ่งขึ้น เพื่อปกป้องสุขภาพจิตโดยรวมของเรา
อ้างอิง:
