ในกีฬาวิ่ง สิ่งที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งคือการเอาชนะใจตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการฝึกซ้อมตามโปรแกรมอย่างต่อเนื่อง วินัยในการดูแลสุขภาพ การเตรียมพร้อมสำหรับการแข่งขันในแต่ละทัวร์นาเมนต์ ไปจนถึงการแก้ไขสถานการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการแข่งขัน
แต่ในโลกกรีฑามีหนึ่งในตัวอย่างที่กำลังได้รับการยกย่องเป็นอย่างมากในศึกลอนดอน มาราธอน 2023 เมื่อวันที่ 23 เมษายนที่ผ่านมา เมื่อมีนักวิ่งหญิงคนหนึ่งที่พิสูจน์ให้เห็นถึงหัวใจที่แข็งแกร่งครั้งแล้วครั้งเล่า
เธอคนนั้นคือ ซีฟาน ฮัสซัน เจ้าของเหรียญทองโอลิมปิก 2 สมัยจากเนเธอร์แลนด์ ที่ลงแข่งขันระยะมาราธอนเป็นครั้งแรก และคว้าแชมป์ได้ที่ลอนดอน ด้วยเวลา 2.18.33 ชั่วโมง
แต่สิ่งที่น่าประทับใจไม่ใช่เพียงแค่การคว้าแชมป์มาราธอนระดับเมเจอร์ในครั้งแรกที่เธอลงแข่งขันระยะนี้ แต่เป็นการที่ฮัสซันประสบปัญหาหลังผ่านไป 1 ชั่วโมงหลังออกสตาร์ท จนทำให้เธอต้องหยุดวิ่งเพื่อยืดกล้ามเนื้อเนื่องจากอาการปวดที่เอวด้านซ้าย
นอกจากนี้เธอยังได้พยายามส่งน้ำให้กับนักวิ่งคนอื่น แม้ว่าเธอจะเลยจุดให้น้ำไป เพราะเธอยอมรับภายหลังว่าไม่เคยซ้อมวิ่งผ่านจุดรับน้ำในการวิ่งระยะมาราธอนมาก่อน
มาจนถึงวินาทีที่เธอก้าวข้ามเส้นชัยเป็นคนแรก มีภาพเธอก้มลงร้องไห้พร้อมกับพูดว่า “ฉันไม่อยากจะเชื่อเลย”
“ฉันเรียนรู้ที่จะอดทน และวิ่งแข่งกับตัวเอง” ฮัสซันกล่าวภายหลังในงานแถลง
“แค่เดินหน้าต่อไปมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ และสุดท้ายผลการแข่งขันอาจทำให้เราเซอร์ไพรส์ตัวเองได้”
ซีฟาน ฮัสซัน จากผู้อพยพจากเอธิโอเปีย สู่เจ้าของเหรียญทองโอลิมปิกที่กรุงโตเกียว
ฮัสซันเกิดและโตที่เอธิโอเปียด้วยการเลี้ยงดูของแม่และยาย เนื่องจากพ่อของเธอแยกกันอยู่คนละฟาร์ม ก่อนที่แม่ของฮัสซันจะตัดสินใจส่งเธอขึ้นเครื่องบินไปเนเธอร์แลนด์เมื่อปี 2008
“ตอนเด็กเราไม่มีรถ แต่เรามีกิน และสนุกมาก เรามีทุกอย่างเลยในตอนนั้น” ฮัสซันกล่าวถึงชีวิตในวัยเด็ก
แต่เหตุการณ์ที่ทำให้เธอต้องถูกส่งไปต่างประเทศด้วยวัยเพียง 15 ปียังคงเป็นปริศนาถึงทุกวันนี้ และเธอเองก็ปฏิเสธที่จะเล่าถึงเหตุผลในตอนนั้น
ชีวิตหลังจากที่ต้องอพยพมาเนเธอร์แลนด์ในวัยเด็กไม่ใช่เรื่องสนุกอีกต่อไป เมื่อเธอต้องไปอยู่ที่ซูดลาเรน หมู่บ้านทางตอนเหนือของเนเธอร์แลนด์ ซึ่งฮัสซันยอมรับว่าร้องไห้ทุกวันในช่วงแรก
ก่อนจะได้เข้าร่วมกับ ไอนด์โฮเฟน แอธเลติก สโมสรกีฬาในเนเธอร์แลนด์ และเพียง 3 ปีหลังจากนั้น เธอก็ตัดสินใจบอกโค้ชว่าเธออยากลงแข่งขันฮาล์ฟมาราธอนที่ไอนด์โฮเฟนในปี 2011 ทั้งที่ไม่เคยฝึกซ้อมในระยะนี้มาก่อน
ตน ฟาน ฮูเซล โค้ชของเธอในตอนนั้นตอบเธอว่า “โอเค แต่เธอต้องยอมรับนะว่าเธอจะทำผลงานไม่ดี เพราะเธออาจจะได้รับบาดเจ็บด้วย”
แต่สุดท้ายเธอชนะรายการนั้นเฉยเลย ฮัสซันวิ่งเข้าเส้นชัยเป็นอันดับที่ 1 ด้วยเวลา 77.10 นาที
หลังจากที่เธอทำผลงานได้ดีขึ้นเรื่อยๆ จากการยืมรองเท้าวิ่งและชุดแข่งจากสโมสร เธอก็เริ่มต้นความท้าทายที่สูงขึ้นเรื่อยๆ จนปี 2013 เธอก็ได้รับสัญชาติเนเธอร์แลนด์ และลงแข่งขันรายการแรกในฐานะนักกีฬาเนเธอร์แลนด์ ในศึกครอสคันทรี ชิงแชมป์ยุโรป เมื่อปี 2013 ซึ่งเธอก็คว้าแชมป์ในรุ่นอายุไม่เกิน 23 ปี
ต่อมาในปี 2015 เธอกลายเป็นนักกีฬาดัตช์คนที่ 2 ในประวัติศาสตร์ที่คว้าเหรียญรางวัลได้ในศึกกรีฑาชิงแชมป์โลกที่ประเทศจีน ด้วยผลงานเหรียญทองแดงในการแข่งขันระยะ 1,500 เมตร และคว้าเหรียญทองชิงแชมป์โลกครั้งแรกในปี 2019 ที่กรุงโดฮา กาตาร์ ในประเภท 1,500 เมตร และ 10,000 เมตร
ปูทางไปสู่การแข่งขันโอลิมปิกสมัยที่ 2 ที่กรุงโตเกียว 2020 หลังจากที่เธอไม่ได้เหรียญรางวัลในโอลิมปิกครั้งแรกที่ริโอเกมส์ 2016
แต่ในช่วงเวลาของความสำเร็จในปี 2019 ฮัสซันกลับพบเจอเสียงวิจารณ์นอกสนามเป็นอย่างมาก เพราะเธอคือส่วนหนึ่งของโครงการ Oregon Project ของ Nike ที่ต้องปิดตัวลงในปีนั้น เนื่องจาก อัลแบร์โต ซาลาซาร์ ตำนานนักวิ่งชาวอเมริกันเลือดคิวบา หัวหน้าโค้ช และผู้ก่อตั้งโครงการ ถูกแบน 4 ปีโดย The U.S. Anti-Doping Agency (USADA) เพราะเกี่ยวข้องกับการใช้สารกระตุ้นกับนักกีฬาที่เขาฝึกสอน
ซีฟาน ฮัสซัน กับโปรเจกต์ Oregon
“ช่วงเวลาที่ยากลำบากที่สุดและกดดันที่สุดในชีวิตคือที่กรุงโดฮา และฉันรับมือกับมันได้” ฮัสซันกล่าวถึงการแข่งขันกรีฑาชิงแชมป์โลกในปี 2019
เพราะการที่ฮัสซันเป็นหนึ่งในสมาชิกของ Oregon ที่ซาลาซาร์ หัวหน้าโค้ช และผู้ก่อตั้งโครงการ ถูกแบน 4 ปีโดย The U.S. Anti-Doping Agency (USADA) เพราะเกี่ยวข้องกับการใช้สารกระตุ้นกับนักกีฬาที่เขาฝึกสอน แม้จะมีรายงานในตอนนั้นว่านักกีฬาทุกคนในทีมไม่มีการใช้สารกระตุ้นแต่อย่างใด
เธอถูกตั้งคำถามบ่อยครั้งถึงการร่วมทีมกับโค้ชซาลาซาร์ในอดีต ซึ่งเธอก็ไม่ได้ทำให้สถานการณ์ดีขึ้น เมื่อเธอจ้าง ทิม โรว์เบอร์รี อดีตผู้ช่วยของซาลาซาร์มาเป็นโค้ชของเธอ
ซึ่งฮัสซันยืนยันครั้งแล้วครั้งเล่าว่าเธอมาร่วม Oregon Project เพราะต้องการร่วมงานกับตำนานนักวิ่งอย่าง เซอร์โม ฟาราห์
พร้อมกับยืนยันว่าเธอไม่พบเห็นอะไรที่ผิดปกติระหว่างการร่วมงานกับซาลาซาร์ ที่ถูกแบนตลอดชีวิตจากการเป็นโค้ชเมื่อปี 2021
ฮัสซันที่ถูกตั้งคำถามทุกครั้งตอบชัดว่า “ถ้าพวกเขาอยากจะตรวจฉัน พวกเขาทำได้ทุกวัน ตรวจทุกวันเลยจริงๆ
“ฉันเชื่อใน Oregon Project ฉันเห็นซาลาซาร์ทำงาน เขาทำงานหนัก และนั่นเป็นสิ่งเดียวที่ฉันรู้”
โอลิมปิกเกมส์ 2020 ที่กรุงโตเกียว กับเหรียญประวัติศาสตร์ของฮัสซัน
“หลายคนคิดว่าฉันบ้า และเชื่อฉันเถอะว่าฉันเองก็คิดว่าตัวเองบ้าเหมือนกัน” ฮัสซันกล่าวถึงการตัดสินใจลงแข่งขันทั้งหมด 3 ประเภทในโอลิมปิกเกมส์ที่กรุงโตเกียว
“ฉันอยากจะท้าทายตัวเอง ไม่อย่างนั้นจะน่าเบื่อถ้าต้องลงแข่งขันระยะเดียว ฉันเลยอยากที่จะลอง”
แต่การแข่งขันกรีฑาที่กรุงโตเกียวเมื่อปี 2021 ฮัสซันกลายเป็นนักกีฬาโอลิมปิกคนแรกในประวัติศาสตร์ที่คว้าเหรียญรางวัลได้ในการแข่งขันถึง 3 ประเภท ทั้ง 1,500 เมตรหญิง, 5,000 เมตรหญิง และ 10,000 เมตรหญิงในโอลิมปิกครั้งเดียวกัน
โดยแบ่งเป็นเหรียญทอง 5,000 เมตรหญิง และ 10,000 เมตรหญิง และเหรียญทองแดง 1,500 เมตรหญิง ซึ่งเป็นประเภทที่เธอได้สร้างตำนานไว้ในการแข่งขันโอลิมปิก
โดยกรีฑาประเภท 1,500 เมตรหญิงวันนั้นเธอล้มในรอบคัดเลือกช่วง 350 เมตรสุดท้าย จนหลายคนคิดว่านั่นคือสัญญานการหมดสิทธิ์ไปต่อแล้ว
แต่ฮัสซันก็ลุกขึ้นจากอันดับสุดท้าย วิ่งแซงทุกคนเข้าเส้นชัยเป็นอันดับที่ 1 ผ่านเข้ารอบชิงชนะเลิศได้สำเร็จ และสุดท้ายเข้าเส้นชัยในรอบชิงชนะเลิศเป็นอันดับที่ 3 และคว้าเหรียญทองแดงไปครอง
ลอนดอน มาราธอน 2023 อีกครั้งที่ฮัสซันก้าวข้ามขีดจำกัดของตัวเอง
“ในบางครั้งฉันตื่นขึ้นมาและก็คิดว่าฉันจะวิ่งมาราธอนทำไม” ฮัสซันยอมรับว่าช่วงก่อนแข่งขันเธอมีความรู้สึกกลัวการก้าวข้ามออกจากกรีฑาประเภทลู่มาสู่การวิ่งประเภทถนนอย่างมาราธอนเป็นครั้งแรก
เพราะการก้าวข้ามออกมาสู่ถนน ฮัสซันต้องปรับตัวหลายอย่าง ทั้งระยะทางที่มากขึ้น และรูปแบบการแข่งขันที่เปลี่ยนไป
การวิ่งของฮัสซันที่ลอนดอนจึงแตกต่างจากการแข่งขันปกติที่เราจะเห็นนักวิ่งเกาะกลุ่มผู้นำจนสุดท้ายแซงกันเข้าเส้นชัย หรือผู้นำทิ้งห่างในช่วงท้ายของการแข่งขันจนเข้าเส้นชัย
เพราะฮัสซันฉีกทุกตำราของการวิ่งระยะมาราธอน
ฮัสซันไม่ได้ฝึกซ้อมการดื่มน้ำ ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญ และต้องมีการวางแผนเป็นอย่างดี แต่เธอยอมรับว่า “ฉันไม่ได้ฝึกซ้อมการแวะจุดดื่มน้ำมาก่อน เพราะช่วงรอมฎอน”
โดยรอมฎอนเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมาที่ชาวมุสลิมทั่วโลกจะไม่รับประทานอาหารและเครื่องดื่มตั้งแต่เวลาที่ดวงอาทิตย์ขึ้นจนดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า ทำให้เธอไม่สามารถซ้อมระยะไกลได้
ผลที่ออกมาคือเราได้เห็น ซีฟาน ฮัสซัน วิ่งตัดหน้ารถมอเตอร์ไซค์ระหว่างการแข่งขัน เข้าไปจุดรับน้ำ
“ฉันเกือบโดนชน แต่ฉันไม่สนใจ เพราะฉันอยากจะจบการแข่งขันมาราธอน”
ฮัสซันยังหยุดวิ่งเพื่อยืดกล้ามเนื้อหลังเริ่มการแข่งขันไปแล้ว 1 ชั่วโมง จนภาพที่ออกมาตอนกิโลเมตรที่ 19 และครึ่งทาง ทำให้ตอนกิโลเมตรที่ 25 ฮัสซันตามหลังกลุ่มผู้นำอยู่ถึง 28 วินาที
ตามสถานการณ์ปกติ นั่นคือแทบจะไม่มีโอกาสแซงขึ้นไปชนะได้แล้ว แต่ฮัสซันก็เร่งสปีดจนแซงเข้าเส้นชัยเป็นอันดับที่ 1 ได้
นอกจากนี้เธอยังไม่ได้ฝึกซ้อมเพื่อระยะมาราธอน โดยก่อนแข่งเธอสารภาพว่า “ฉันไม่ได้เปลี่ยนแปลงการฝึกซ้อมมากนัก ฉันแค่เพิ่มระยะการวิ่ง และฝึกซ้อมเหมือนกับการวิ่งลู่ประเภท 5,000 เมตร และ 10,000 เมตร”
ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้เชี่ยวชาญหลายคนจะไม่แนะนำให้กับนักวิ่งที่เตรียมลงแข่งขันระยะมาราธอนเป็นครั้งแรก
แต่ฮัสซันก็แสดงให้เห็นว่าเธอคือหนึ่งในนักกีฬากรีฑาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่ง ด้วยชัยชนะเหนือความคาดหมายของทุกคนที่ลอนดอน เมื่อวันที่ 23 เมษายนที่ผ่านมา
นอกจากนี้ฮัสซันยังถือครองสถิติโลก ระยะ 1 ไมล์ในประเภทลู่ 5 กิโลเมตรประเภทถนน และเป็นนักกีฬาคนเดียวที่คว้าเหรียญทองโอลิมปิก ประเภท 5,000 เมตรหญิง และ 10,000 เมตรหญิงในโอลิมปิกเกมส์ครั้งเดียวกัน
แต่เมื่อฮัสซันถูกถามว่า เธอคือนักกีฬาที่ยอดเยี่ยมที่สุดตลอดกาลหรือไม่ เธอตอบกลับเพียงว่า
“ไม่เลย ฉันไม่ใช่ที่สุด ฉันแค่โอเค และไม่ต้องการจะเป็นที่สุด ฉันโอเคในแบบที่ฉันเป็น”
ซึ่งจากสิ่งที่เราพบเห็นในลอนดอน มาราธอน, โอลิมปิกเกมส์ และรายการอื่นๆ ที่ผ่านมา เราก็เห็นด้วยกับทุกคำพูดของเธอในแบบที่เธอเป็นแล้ว
อ้างอิง:
- https://olympics.com/en/news/sifan-hassan-2023-london-marathon-challenge
- https://www.france24.com/en/live-news/20230423-sifan-hassan-the-iron-lady-of-athletics
- https://www.nytimes.com/2023/04/23/sports/sifan-hassan-london-marathon.html
- https://athleticsweekly.com/event-reports/sifan-hassan-wins-london-marathon-rich-in-drama-1039967206/
- https://www.telegraph.co.uk/athletics/2023/04/23/sifan-hassan-wins-london-marathon/
- London Marathon: Sifan Hassan overcomes injury to claim rollercoaster victory in debut marathon – BBC Sport
- https://www.runnersworld.com/uk/news/a42733132/sifan-hassan-london-marathon/
- https://sportsbrief.com/athletics/38881-sifan-hassan-overcomes-multiple-challenges-win-london-marathon-debut/
- https://www.givemesport.com/1731683-tokyo-olympics-sifan-hassan-makes-insane-recovery-after-fall-to-win-1500m-heat/