ใครจะอยากดูบอลซาอุ? เจาะกลยุทธ์ซาอุดีโปรลีก ส่งออกลิขสิทธิ์ไปทั่วโลก

จากการเปิดประตูของ คริสเตียโน โรนัลโด ซูเปอร์สตาร์ลูกหนังแห่งยุคสมัย ในช่วงต้นปีที่ผ่านมาที่ตกลงร่วมทีมอัล นาสเซอร์ แห่งซาอุดีโปรลีก (SPL) ได้นำมาสู่คำถามมากมายว่า เป็นการตัดสินใจที่ผิดพลาดหรือไม่สำหรับนักฟุตบอลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของโลก

ลีกฟุตบอลในตะวันออกกลางที่แทบไม่มีใครรู้จัก ต่อให้เป็นสโมสรในระดับชั้นนำของประเทศ คุณค่าและประวัติศาสตร์ของทีมก็อาจเทียบไม่ได้กับสโมสรฟุตบอลเล็กๆ สักแห่งในอังกฤษด้วยซ้ำในความรู้สึก

และที่สำคัญคือ ‘ใครจะอยากดูลีกซาอุ?’

อย่างไรก็ดี จากปฏิบัติการลูกหนังทะเลทราย ที่พอจะเรียกได้ว่าเป็นการ Disruption โลกฟุตบอลครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์

การเดินทางตามรอยเท้าของโรนัลโดของเหล่าสตาร์มากมายที่นำมาโดย คาริม เบนเซมา, เอ็นโกโล กองเต, เอดูอาร์ เมนดี้, รูเบน เนเวส, ริยาด มาห์เรซ, โรแบร์โต เฟียร์มิโน, ฟาบินโญ, จอร์แดน เฮนเดอร์สัน, อัลลัน แซงต์-แม็กซิแม็ง จนถึง ซาดิโอ มาเน

วันนี้ลีกฟุตบอลซาอุดีอาระเบียได้กลายเป็นหนึ่งในลีกที่มีความน่าสนใจที่สุดในแง่ของสีสัน และมันทำให้แฟนฟุตบอลทั่วโลกเริ่มให้ความสนใจ

สิ่งที่เป็นดัชนีชี้วัดที่สำคัญอย่างหนึ่งคือ การที่ลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดฟุตบอล SPL ที่สามารถขายได้ถึง 30 ประเทศทั่วโลก! โดยเฉพาะในตลาดใหญ่ อย่างเช่น อังกฤษ, ฝรั่งเศส, สเปน และคาดว่าจะรวมถึงสหรัฐอเมริกาด้วย

รวมถึงในประเทศไทยที่จะมีฟุตบอลซาอุดีอาระเบียให้ได้ชมกัน

เรื่องนี้บ่งบอกอะไรบ้าง?

🇸🇦 ลีกซาอุไปไกลทั่วโลก

ตามรายงานข่าวจาก SportsPro เปิดเผยข่าวว่า แฟนฟุตบอลในสหราชอาณาจักร, เยอรมนี, แคนาดา, เบลเยียม และออสเตรีย จะมีโอกาสได้ชมเกมฟุตบอลซาอุดีโปรลีกฤดูกาลใหม่ 2023/24 แบบสดๆ ผ่านทาง DAZN

โดย DAZN ซึ่งเป็นผู้ให้บริการถ่ายทอดสดกีฬาชื่อดัง สามารถบรรลุข้อตกลงสำหรับการถ่ายทอดสดฤดูกาลใหม่ในสัญญา 1 ปี มูลค่า 5 แสนดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 17.52 ล้านบาท

ก่อนหน้านี้ SkySports เคยติดต่อซื้อลิขสิทธิ์ฟุตบอล SPL มาถ่ายทอดสดให้แฟนในสหราชอาณาจักรได้รับชมกันในช่วงกลางทางของฤดูกาลที่แล้ว หลัง คริสเตียโน โรนัลโด ย้ายจากแมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด ไปอัล นาสเซอร์ แต่ถ่ายทอดสดเป็นบางนัดเท่านั้น

อย่างไรก็ดี ไม่ได้มีเพียงผู้ชมในสหราชอาณาจักร, เยอรมนี หรือออสเตรีย ที่จะได้รับชม เพราะมีผู้ซื้อลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดของ SPL ไปยังทั่วโลก

ความสำเร็จนี้เกิดจากการที่ SPL ได้แต่งตั้งเอเจนซียักษ์ใหญ่ของโลกกีฬาอย่าง IMG ให้ทำหน้าที่ตัวแทนในการขายลิขสิทธิ์ ซึ่งด้วยความเป็นยักษ์ใหญ่ ทำให้ IMG สามารถเดินหน้าเจรจาเรื่องของลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดได้อย่างรวดเร็ว

ไม่เพียงแต่เฉพาะ DAZN เท่านั้น แต่ยังมีกานาลปลุส (Canal+) ที่จะถ่ายทอดสดในฝรั่งเศส, Sport TV ในโปรตุเกส, La 7 ในอิตาลี และ marca.com สำหรับแฟนฟุตบอลชาวสเปน โดยตลาดใหญ่อย่างในสหรัฐอเมริกาคาดว่าจะมีตามมาเช่นกัน รวมถึงในประเทศจีน และยังมีที่กรีซกับบราซิลด้วย

ส่วนประเทศไทยก็ไม่พลาด มีบอลซาอุให้ดูเช่นกันทาง TrueVisions ที่จะถ่ายทอดสดผ่านทาง SPOTV ช่องกีฬาจากเกาหลีใต้ ซึ่งเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสด SPL ในประเทศแถบเอเชีย ได้แก่ ฮ่องกง, อินโดนีเซีย, ญี่ปุ่น, มาเก๊า, มาเลเซีย, ฟิลิปปินส์, สิงคโปร์, เกาหลีใต้ และไทย

สำนักข่าว Bloomberg มีการคาดการณ์ว่า ลิขสิทธิ์ก้อนนี้ของ SPOTV มีมูลค่าราว 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 350 ล้านบาท ซึ่งจะถ่ายทอดสด 102 นัดตลอดฤดูกาล

🇸🇦 กลยุทธ์ลูกหนังทะเลทราย

การทำให้ SPL ออกสู่สายตาคนทั้งโลกมากที่สุดและโดยเร็วที่สุดนั้นไม่ได้มีเป้าหมายในเรื่องของรายได้เป็นสำคัญ

เพราะอย่างที่เห็นจำนวนตัวเลขจากการขายลิขสิทธิ์นั้นน้อยกว่ามูลค่าของลีกระดับท็อปอื่นๆ มาก โดยเฉพาะเมื่อเทียบกับพรีเมียร์ลีกที่ตัวเลขการขายลิขสิทธิ์ทั้งภายในประเทศและต่างประเทศสูงในระดับ 1 หมื่นล้านปอนด์ หรือกว่า 4.46 แสนล้านบาท สำหรับรอบประมูลฤดูกาล 2022-2025

เป้าหมายของ SPL จริงๆ ซึ่งระบุเอาไว้บนเว็บไซต์คือ การติด Top 10 ของลีกฟุตบอลที่ดีที่สุดในโลก

คำว่าดีที่สุดนั้นเป็นแง่ของเรื่องด้านเทคนิค (หรือคุณภาพ), ด้านการตลาด, ด้านการเงิน และสื่อ

โดยลีกฟุตบอลที่ได้รับการยอมรับในด้านเหล่านี้มากที่สุดคือ 5 ลีกฟุตบอลของยุโรป ได้แก่ พรีเมียร์ลีก อังกฤษ, ลาลีกา สเปน, บุนเดสลีกา เยอรมนี, เซเรียอา อิตาลี และลีกเอิง ฝรั่งเศส (ที่แม้จะมีการจัดอันดับคุณภาพแล้วหลุด Top 5 ไปเรียบร้อย)

แล้ว SPL อยู่ตรงไหนของโลก?

ตามข้อมูลการสำรวจของ Twenty First Group เอเจนซีกีฬา เมื่อเดือนมกราคม ระบุว่า SPL เป็นลีกฟุตบอลในลำดับที่ 58 ของโลก ก่อนที่อันดับจะขยับขึ้นมาเล็กน้อยเมื่อจบฤดูกาล 2022/23 มาอยู่ที่อันดับที่ 54 ของโลก จากผลงานของสโมสรในประเทศอย่างอัล ฮิลาล ที่ได้เข้าชิงชนะเลิศ

อย่างไรก็ดี นั่นเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นก่อนหน้าที่จะเกิดขบวนพาเหรดของเหล่านักฟุตบอลระดับซูเปอร์สตาร์มากมาย ซึ่งไม่ได้มีเพียงแค่นักเตะวัยไม้ใกล้ฝั่งอย่าง คาริม เบนเซมา, เอ็นโกโล กองเต หรือ จอร์แดน เฮนเดอร์สัน เท่านั้น

SPL ยังได้นักเตะอย่าง รูเบน เนเวส, สเวน มิลินโควิช-ซาวิช, อัลลัน แซงต์-แม็กซิแม็ง, เอดูอาร์ เมนดี้ รวมถึง ฟาบินโญ และ ซาดิโอ มาเน สองอดีตสตาร์ของทีมใหญ่อย่างลิเวอร์พูล มาร่วมด้วย ซึ่งนักเตะเหล่านี้ยังเป็นของดีที่ไม่ได้หมดอายุ

นั่นหมายถึงโอกาสที่ลีกของพวกเขาจะขยับอันดับในปีหน้ามีสูงขึ้นมาก

เรื่องนี้คือหัวใจหลัก โดยที่ด้านอื่นๆ นั้นจะตามมาเอง ไม่ว่าจะเป็นด้านการตลาด การเงิน และสื่อ ที่จะช่วยยกระดับของ SPL อย่างรวดเร็วที่สุด

ลำพังแค่การโพสต์ข้อความของ คริสเตียโน โรนัลโด ก็มีมูลค่าสื่อมหาศาลแล้ว เพราะมีผู้ติดตามมากถึง 594 ล้านคนบน Instagram ไม่นับบน X (Twitter) อีก 109 ล้านคน ซึ่งเรียกได้ว่า CR7 แทบจะเป็นทูตที่ทรงพลังที่สุดบนโลกใบนี้ก็ว่าได้

🇸🇦 ก้าวนี้และก้าวต่อไปของ SPL

นักเตะระดับสตาร์ที่ย้ายเข้ามาและคาดว่าจะมีตบเท้าตามมาอีกเรื่อยๆ จนกว่าที่ตลาดนักเตะจะปิดตัวลง มีส่วนในการสร้างการรับรู้ก็จริง

แต่เรื่องที่จะตัดสินกันคือคุณภาพของเกมในสนาม ซึ่งแม้ว่าซาอุดีอาระเบียจะสร้างความประทับใจได้ในศึกฟุตบอลโลก 2022 โดยเฉพาะนัดคว่ำแชมป์ในเวลาต่อมาอย่างอาร์เจนตินา แต่ตราบใดที่โลกยังไม่ได้เห็นพวกเขาลงเล่นเต็มๆ ก็ยังเป็นเรื่องที่ตัดสินได้ยากว่าจะอยากดูลีกซาอุดีอาระเบียต่อไปหรือไม่

ตรงนี้ยังเป็นเครื่องหมายคำถาม เพราะดูเหมือนสโมสรใน SPL จะยังขาด ‘พื้นฐาน’ ของการไปสู่การเป็นสโมสรฟุตบอลในระดับชั้นนำ ซึ่งนั่นไม่ได้หยุดอยู่แค่การซื้อนักเตะดาวดังเข้ามาสักคนแล้วจบ

พื้นฐานของสโมสรฟุตบอลที่ดีจริงๆ คือสนามซ้อมและศูนย์ฝึกที่ต้องได้มาตรฐานในระดับโลก รวมถึงสนามแข่งเองก็ต้องมีการยกระดับขึ้นมาด้วย

แต่ตรงนี้เชื่อว่า SPL มีการคาดการณ์เอาไว้อยู่แล้ว และด้วยการสนับสนุนจากภาครัฐเรื่องของการลงทุนในระบบโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ จะตามมาอย่างแน่นอน เพราะลองคิดถึงใจนักเตะที่ย้ายมาจากสโมสรในพรีเมียร์ลีก แต่ต้องมาเจอศูนย์ฝึกที่มาตรฐานต่ำกว่า มันก็มีผลทางใจเหมือนกัน

ถ้าทุกอย่างดีขึ้น เกมฟุตบอลมีคุณภาพที่ดี มีคนสนใจด้วยคุณภาพของสินค้าจริงๆ ทุกอย่างจะทยอยตามมา

ตามยุทธศาสตร์ของ PIF การลงทุนกับ 4 สโมสรใหญ่ของประเทศอย่าง อัล อิตติฮัด, อัล อาลีห์ (สองทีมนี้อยู่ในเมืองริยาด เมืองหลวงของประเทศ), อัล นาสเซอร์ และอัล ฮิลาล (สองสโมสรนี้อยู่ในเมืองเจดดาห์ เมืองที่ใหญ่เป็นลำดับที่ 2 ของประเทศ) แทนที่จะลงทุนกับ 18 สโมสรในลีกเองทำให้เกิดคำถาม

แต่สิ่งที่ PIF ต้องการคือ การทำให้ 4 สโมสรใหญ่เป็นที่สนใจของทุนเอกชนที่อาจเข้ามาขอซื้อสโมสรในอนาคต ซึ่ง PIF พร้อมจะขายหุ้นที่ถือไว้ทีมละ 75% ออกไป และก้าวต่อไปคือ การขยับไปยังทีมรองอีก 4 ทีม และจะทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ

หากเป็นไปตามแผน เมื่อถึงจุดหนึ่ง 18 สโมสรที่เคยอยู่ในการดูแลของภาครัฐ ก็จะเข้มแข็งและยืนหยัดได้ด้วยตัวเองในฐานะสโมสรของเอกชนอย่างแท้จริง

ส่วนความกังวลว่า SPL จะเป็นเหมือนลีกจีน ไชนีสซูเปอร์ลีก ที่เคยสร้างปรากฏการณ์แบบเดียวกันเมื่อ 10 ปีก่อน แต่สุดท้ายกลายเป็นหายนะทางลูกหนังเมื่อรัฐบาลจีนเปลี่ยนแปลงท่าทีนั้น เรื่องนี้แหล่งข่าวยืนยันว่าจะไม่เป็นแบบนั้น

เหตุผลเพราะซาอุดีอาระเบียเป็นประเทศที่คนคลั่งไคล้เกมฟุตบอลอยู่แล้ว และเป็นชาติที่ยิ่งใหญ่ทางเกมลูกหนังชาติหนึ่งของเอเชีย

อีกทั้ง SPL คือหนึ่งในเครื่องมือที่สำคัญสำหรับยุทธศาสตร์ใหญ่ Vision 2030 (อ่านต่อในบทความ: แผน Vision 2030 มูฟออนซาอุดีอาระเบียไปสู่อนาคตด้วยเศรษฐกิจใหม่ ไมตรี และกีฬา) ซึ่งเป้าหมายไม่ใช่เพื่อการใช้เกมกีฬาล้างภาพลักษณ์ที่เลวร้ายของประเทศ หรือที่เรียกว่าการฟอกขาวด้วยกีฬา (Sportwashing)

แต่เป้าหมายที่ซาอุดีอาระเบียหวังไว้คือ การทำให้คนรุ่นใหม่ของซาอุดีอาระเบียมีความภาคภูมิใจในประเทศของตนเอง อีกทั้งยังหวังให้เกิดความรักในการออกกำลังกาย ซึ่งจะส่งผลให้ชาวซาอุดีอาระเบียมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง และนั่นหมายถึงความเข้มแข็งของประเทศชาติด้วย

และหากลีก SPL จะก้าวขึ้นมาเป็นลีกระดับท็อปของโลกได้จริงๆ ก็เป็นผลพลอยได้ที่ดี

ทะเลทรายอาจจะแห้งแล้ง แต่อย่างน้อยพวกเขาก็พยายามที่จะปลูกต้นไม้ในวันนี้

อ้างอิง