ช้างเผือกถือว่าเป็นช้างมงคล นอกจากช้างเผือกมีลักษณะพิเศษตามตำราคชลักษณ์ ประกอบด้วย ตาขาว เพดานปากขาว เล็บขาว ขนขาว พื้นหนังขาว ขนหางขาว และอัณฑโกสขาวแล้ว

ตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์ การกำเนิดของช้างสร้างโลก เล่าขานว่าพระนารายณ์บรรทมอยู่ในเกษียรสมุทรทรงแสดงเทวฤทธิ์อธิษฐาน ด้วยเทวฤทธิ์ให้ดอกบัวผุดขึ้นที่พระอุทร ดอกบัวนั้นมี 8 กลีบ 173 เกสร จึงนำดอกบัวนั้นไปถวายพระอิศวร พระอิศวรจึงแบ่งดอกบัวนั้นเป็น 4 ส่วน ส่วนหนึ่ง 8 เกสร เป็นของพระอิศวร ส่วนหนึ่ง 24 เกสร เป็นของพระพรหม ส่วนหนึ่ง 8 เกสร เป็นของพระนารายณ์ ส่วนหนึ่ง 113 เกสร เป็นของพระเพลิง (พระอัคนี) โดยมหาเทพทั้งสี่ได้สร้างช้าง 4 ตระกูล ประกอบด้วย พรหมพงศ์ วิษณุพงษ์ อัคนีพงศ์ และอิศวรพงศ์

ช้างเผือกเป็นสัตว์ที่มีความสำคัญอย่างมาก โดยจะพบในจิตรกรรมทางพระพุทธศาสนา หรือแม้แต่ในวรรณคดีหรือวรรณกรรมไทย ในสมัยรัตนโกสินทร์ช้างเผือกยังถูกนำมาเป็นสัญลักษณ์ของประเทศ  

นอกจากนี้ช้างเผือกยังเป็นช้างที่สำคัญในงานพระราชพิธี และช้างเผือกยังมีฐานะเป็นเครื่องเชิดชูเกียรติประดับบารมีของพระมหากษัตริย์มาตั้งแต่อดีต รวมไปถึงช้างเผือกยังเป็นอีกสัญลักษณ์ 1 ในแก้ว 7 ประการ ฯลฯ  

ทุกรัชกาลเมื่อมีช้างเผือกเข้าสู่พระบารมี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวาง ตามโบราณราชประเพณี พระราชทานนามเป็น พระยาช้างต้น หรือนางพระยาช้างต้น

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีช้างเผือกคู่บารมี 10 เชือก ประกอบด้วย พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ พระเศวตวรรัตนกรีฯ พระเศวตสุรคชาธารฯ พระศรีเศวตศุภลักษณ์ฯ พระเศวตศุทธวิลาศฯ พระวิมลรัตนกิริณีฯ พระศรีนรารัฐราชกิริณีฯ พระเศวตภาสุรคเชนทร์ฯ พระเทพวัชรกิริณีฯ   

พลายเอกชัย ช้างพลายอายุ 33 ปี ที่อยู่ภายใต้ความดูแลของศูนย์อนุรักษ์ช้าง บริษัทช้างทองคำ (ประเทศไทย) อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม โดยภายหลังผู้เชี่ยวชาญได้ตรวจเบื้องต้นพบว่าคุณลักษณะของพลายเอกชัยนั้นมีลักษณะตรงตามตามคชลักษณ์ 7 ประการ อยู่ในชั้นช้างเผือกโท และพลายเอกชัยจัดอยู่ในตระกูลพรหมพงศ์ ที่มีลักษณะเด่นอยู่หลายประการ เช่น ขมวดสูง คิ้วสูง หน้าผากใหญ่ อกใหญ่ ผิวหนังอ่อนนุ่ม งายาวเรียวรัด   

พลายเอกชัยอยู่ในระหว่างเตรียมน้อมเกล้าฯ ถวาย และรอกำหนดการอย่างเป็นการ เพื่อให้เป็นช้างคู่พระบารมีของในหลวงรัชกาลที่ 10

ภาพ: kanchanapisek.or.th

พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์

อ้างอิง:

• สารานุกรมฉบับเยาวชนไทยเล่มที่ 17 เรื่องช้างเผือก  โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
• รู้จักช้างมงคล จากศูนย์อนุรักษ์ช้าง ช้างทองคำ ถวายเป็นช้างคู่พระบารมี ในหลวง ร.10 ช่อง MONO29NEWS